De juiste vragen

Op de dag dat ik besloot arts te worden was ik 4 jaar oud. Een traumatische gebeurtenis lag hieraan ten grondslag. Mijn moeder overleed. De bijwerkingen van hoge doseringen prednison – voorgeschreven door de huisarts voor haar heftige eczeem – werden haar fataal. Bijwerkingen waarover in de jaren vijftig nog maar weinig bekend was. Na haar dood wist ik: ik wil dokter worden. Ik heb nooit meer getwijfeld.

Niet tijdens mijn specialisatie tot huisarts en niet in de meer dan veertig jaar dat ik nu werkzaam ben als bedrijfsarts. Ik heb geleerd te kijken naar de patiënt als geheel, om lichaam en geest niet los van elkaar te zien. Ik help mensen op weg naar gezondheid of met het inrichten van hun werk en leven rondom ziekte, door me in hen te verplaatsen. Hierbij is het van levensbelang om de juiste vragen te stellen.

Eén casus is een lichtend voorbeeld. Een werknemer wachtte thuis op bericht van het ziekenhuis over zijn hartoperatie. Ik belde hem op en vroeg: hoe gaat het? Hij antwoordde: niet goed. Het was warm en hij wachtte al vier weken op een telefoontje. Hij had pijn op de borst bij het lopen. Nadat ik de cardioloog hierover inlichtte, mocht hij meteen komen. Maar bij het ziekenhuis wisten ze van niks. De baliemedewerker vroeg: heeft u pijn? Het antwoord van de patiënt: nee, alleen als ik loop. Er waren nog drie wachtenden voor hem. Toen hij uiteindelijk aan de beurt was, bleek uit het labonderzoek dat hij op dat moment een hartinfarct had. De man is direct geopereerd en kreeg vijf stents.

Dit verhaal laat zien hoe verschillend een situatie wordt ingeschat na een gesloten of een open vraag. Om mijn werk goed te kunnen doen moet ik de patiënt begrijpen. Niet alleen als zieke, maar als mens.

Cees Kooy, bedrijfsarts, Dodewaard