Laatste nieuws
Wetenschap

Covid-19: de (on)zekerheden

16 reacties
Paul van Riel / ANP
Paul van Riel / ANP

Vier epidemiologen, onder wie Hans Heesterbeek (Universiteit Utrecht) en Don Klinkenberg (RIVM), inventariseren in The Lancet de onzekerheden waarmee moet worden gewerkt bij het indammen van de covid-19-pandemie. In de eerste plaats het sterftecijfer. De beste schattingen, zo zeggen ze, komen neer op 0,3-1 procent, andere literatuur meldt 2 procent.

Dat cijfer is belangrijk voor de modelbouwers. Als 1 procent overlijdt en als het vijftien dagen duurt voordat een besmette persoon sterft, dan weten ze dat een vandaag gerapporteerde dood in een specifieke regio betekent dat honderd mensen daar waarschijnlijk vijftien dagen geleden besmet waren. Waarschijnlijk verdubbelt dat aantal in vijf dagen, dus dan zijn er nu achthonderd mensen besmet, van wie de meesten niet geïdentificeerd zullen zijn. Dit patroon werd geverifieerd in Italië aldus een epidemioloog in The Scientist. Toen mensen werden getest die in de buurt woonden waar iemand aan de ziekte was gestorven, ontdekten ze in veel gevallen dat honderden anderen het virus al bij zich droegen. In Nederland zijn nu, schat het RIVM, zesduizend mensen besmet.

De incubatieperiode bedraagt vijf tot zes dagen, en daarmee is een tweede onzekerheid aan de orde: de mate van besmettelijkheid van het virus nog voordat de eerste symptomen zich aandienen. Ter vergelijking: influenza A heeft een presymptomatische besmettelijkheid van ongeveer een à twee dagen, terwijl SARS weinig of geen presymptomatische besmettelijkheid kende. Er is onderzoek dat erop wijst dat de viremie van covid-19 mogelijk hoog genoeg is om transmissie een of twee dagen voor het begin van de symptomen mogelijk te maken. In dat opzicht lijkt covid-19 dus meer op influenza A dan op SARS. Het was ook de reden waarom in het geval van SARS quarantainemaatregelen succesvol waren.

Geschat wordt nu dat ongeveer 80 procent van de mensen met covid-19 een milde of mogelijk zelfs asymptomatische ziekte heeft, 14 procent is zwaar ziek en 6 procent komt in een kritieke toestand, vaak na een dag of vijf ziek te zijn geweest, zo blijkt uit ander onderzoek. Waarschijnlijk is een patiënt lang, naar schatting tien tot veertien dagen na de incubatie, besmettelijk.

Het effect van de seizoenen op overdracht van covid-19 is onbekend. Het is dus niet te zeggen of de zomermaanden een mitigerend effect zullen hebben op de verspreiding van het virus. Inmiddels is sociale afstand houden de voornaamste weg waarlangs het virus kan worden ingedamd. Het enige wat waarschijnlijk echt helpt, is dat mensen zich over een lange periode, weken of misschien zelfs maanden, aan die regel houden. De piek van de epidemie zal dan afvlakken en de epidemie zal zich langer voortzetten, met het risico op een nieuwe piek zodra allerlei maatregelen worden opgeheven of mensen zich er niet meer aan houden.

Een vaccin is er voorlopig niet, dat duurt nog minstens twaalf tot achttien maanden. Waar fase-III-trials zullen worden uitgevoerd en wie het op grote schaal zal produceren, is daarbij een nog volstrekt open vraag. Deze trials moeten in ieder geval plaatsvinden op een locatie waar overdracht is van de ziekte, aldus Anderson e.a.

the-scientist.com
thelancet.com, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30567-5
Wetenschap coronavirus covid-19
  • Henk Maassen

    Henk Maassen is journalist bij Medisch Contact, met speciale belangstelling voor psychiatrie en neurowetenschappen, sociale geneeskunde en economie van de gezondheidszorg.  

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.