Combi gedragstherapie en fysiotherapie het best bij lagerugpijn

Behandeling van chronische lagerugpijn is idealiter een combinatie van fysiotherapie en psychologische interventie, betogen Emma Kwan-Yee Ho e.a. in The BMJ, maar de vraag is welke psychologische interventie de voorkeur heeft c.q. het meeste effect heeft in termen van fysiek functioneren en pijnintensiteit. De onderzoekers gingen dat na in een omvangrijke, nauwkeurig uitgevoerde systematische review met netwerkmeta-analyse, een statistische methode die gelijktijdige vergelijking van meerdere interventies mogelijk maakt.

Kwan-Yee Ho e.a onderscheidden daarbij zes categorieën van psychologische interventies: gedragsinterventies, cognitieve gedragstherapieën, mindfulness, counseling, pijneducatieprogramma's en behandelingen die bestaan uit twee of meer gecombineerde psychologische benaderingen (bijvoorbeeld pijneducatie gecombineerd met gedragstherapie).

Ze includeerden vervolgens 97 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken met in totaal ruim 13 duizend deelnemers, waarvan de meeste werden gepubliceerd tussen 2011 en 2021 en werden uitgevoerd in Europa.

Hun onderzoek bevestigde het idee dat in vergelijking met fysiotherapie alleen, fysiotherapie met een psychologische interventie effectiever is in het verbeteren van de fysieke functie en het verminderen van de pijnintensiteit. Maar belangrijker nog is dat de resultaten laten zien dat zowel cognitieve gedragstherapie als pijneducatie gecombineerd met fysiotherapie tot klinisch belangrijke verbeteringen leidt in het fysiek functioneren, en wel tot twee maanden na de behandeling. Maar ook dat pijneducatie in dat opzicht een duurzamer effect heeft: het houdt zeker zes maanden na de behandeling aan. Het beste effect dat ze vonden was echter dat van de combi gedragstherapie en fysiotherapie: de verminderde pijnintensiteit bleek tot twaalf maanden na de behandeling stand te houden.

https://doi.org/10.1136/bmj-2021-067718