Chemorespons testen op organoïden

Tumororganoïden kunnen van nut zijn bij het voorspellen of een patiënt baat zal hebben bij een bepaalde chemotherapie. Salo Ooft (NKI) e.a. beschrijven hoe dit in zijn werk gaat in Science Translational Medicine.

De Nederlandse onderzoeksgroep gebruikte weefsel uit tumorbiopten van 61 patiënten met gemetastaseerde colorectale kanker om organoïden te laten groeien. Hierop testten zij verschillende types chemotherapie die bij deze vorm van kanker worden gebruikt. Zij gingen na of de reactie (verandering in groeisnelheid) samenhing met de klinische reactie die de betrokken patiënt toonde. Dat bleek bij op irinotecan gebaseerde chemotherapie het geval. Dat wil zeggen dat tumororganoïden nuttig kunnen zijn om de respons op deze middelen te voorspellen. Daardoor zouden artsen kunnen voorkómen dat patiënten deze gebruiken zonder dat ze er baat bij zouden hebben. Dezelfde werkwijze bleek niet succesvol voor de combinatietherapie van 5-fluorouracil en oxaliplatin. Zeker bij combinaties van chemotherapie is niet altijd bekend hoe deze precies werken. Wellicht heeft de werking te maken met componenten die nog geen deel uitmaken van de organoïden, zoals een afweersysteem. Daardoor kunnen deze modellen de respons nog niet voorspellen.

Enkele kanttekeningen: bij één op de drie patiënten lukte het niet om uit gebiopteerd tumorweefsel een organoïde te maken. Het lukte vervolgens ook niet bij alle organoïden om de reactie te meten. De techniek van het kweken van organoïden moet dus nog beter. Daarnaast is de werkwijze bij een beperkt aantal patiënten getest. Replicatieonderzoek bij een andere groep patiënten is op zijn plaats.