Bescherming vaccins tegen deltavariant geleidelijk minder

Een nieuwe studie gepubliceerd in Science laat zien dat vaccinatie werkzaam blijft tegen SARS-CoV-2, maar dat die bescherming wel afnam toen de deltavariant in de VS dominant werd.

Barbara Cohn e.a. volgden de lotgevallen van ruim 780 duizend veteranen van februari 2021 tot oktober 2021, de periode die in de VS de opkomst van de deltavariant markeert. Het vaccintype verschilde naar leeftijd: jongere veteranen kregen vaker het Janssen-vaccin, ouderen kregen Pfizer of Moderna. In oktober 2021 was de bescherming tegen infectie door de mRNA-vaccins afgenomen van ongeveer 87 naar 41 procent. Voor het viralevectorvaccin van Janssen daalde de bescherming tegen infectie tot ongeveer 13 procent. De bescherming tegen overlijden bleef hoog voor alle vaccintypes (en vooral voor Pfizer-BioNTech en Moderna), en vergeleken met niet-gevaccineerde veteranen hadden degenen die volledig waren gevaccineerd een veel lager risico op overlijden na infectie. Niet-gevaccineerde personen bleven aldus het grootste risico lopen op infectie, ernstige ziekte en overlijden.

Toch zien de onderzoekers ‘doorbraakinfecties’ met SARS-CoV-2 onder gevaccineerde veteranen, en die kwalificeren ze als ‘een zorgwekkende temporele trend, die overlapt met de opkomst van delta als de dominante variant in de VS in juli 2021’.

Ander onderzoek onder veteranen heeft een hoge bescherming van vaccinatie aangetoond tegen infectie en overlijden tijdens de uitrol van vaccins tot medio maart 2021. De bevindingen van Cohn e.a. suggereren echter dat de bestaande vaccins toch wat minder effectief zijn in het voorkómen van infectie geassocieerd met de deltavariant, die besmettelijker is dan andere varianten, waarschijnlijk door verhoogde virale belasting en overdracht voorafgaand aan symptomen. Dat zou vooral bij ouderen het geval zijn.

Volgens de onderzoekers blijven covid-19-vaccins het belangrijkste hulpmiddel om infectie en overlijden te voorkomen, maar ze moeten wel steeds gepaard gaan met aanvullende maatregelen zoals het dragen van mondkapjes, handen wassen en fysieke afstand houden. 

De onderzoekers zijn voorstander van boostervaccins, ook voor veteranen jonger dan 65 jaar.

Inmiddels maakt Pfizer melding van een medicijn dat zeer effectief zou zijn bij het voorkomen van een ernstig verloop van covid-19 bij risicopatiënten. De antivirale pil is de tweede in zijn soort die werkzaamheid tegen covid-19 aantoont, Merck kwam eerder met een gelijksoortige pil, molnupiravir, die inmiddels in het VK is goedgekeurd. Het geneesmiddel van Pfizer, dat zal worden verkocht onder de merknaam Paxlovid, vermindert volgens de farmaceut het risico op ziekenhuisopname of overlijden met 89 procent als het binnen drie dagen na het begin van de symptomen wordt gegeven. Van beide medicijnen zijn de precieze onderzoeksdata nog niet beschikbaar.