Bacteriën minder pathogeen in de ruimte

Bacteriën kunnen weliswaar goed overleven op een ‘buitenaards dieet’, maar worden daardoor juist minder virulent en dus minder pathogeen, zo blijkt uit onderzoek gepubliceerd in Astrobiology. Toegegeven geen blad dat een medicus dagelijks raadpleegt, maar wel goed nieuws voor iedereen die een ruimtereis plant. Bekend is immers dat mens en materiaal, hoe antiseptisch ook, altijd toch micro-organismen mee de ruimte innemen. En dat is een potentieel gevaar tijdens een verblijf buiten de aarde.

Jorge Domínguez-Andrés e.a. van het Radboudumc – het onderzoek werd geleid door Spinozaprijswinnaar en internist Mihai Netea – gingen na wat er precies gebeurt. Ze selecteerden daarvoor vier bacteriële ziekteverwekkers: Pseudomonas aeruginosa, Serratia marcescens, Burkholderia cepacia en Klebsiella pneumoniae. Vervolgens voorzagen ze de microben van minimale ‘voeding’ op basis van stikstof, fosfor, zwavel, ijzer en water. Daar voegden ze koolhydraten aan toe, die in het verleden werden gevonden in koolstofhoudende meteorieten. Gevolg: de vier ziekteverwekkers bleven leven en zich vermenigvuldigen. Maar de onderzoekers vonden ook iets anders: zodanige veranderingen in het celmembraan van de bacteriën dat ze immunogener en dus minder ziekteverwekkend werden. Een fijne eigenschap. Toch blijft het zoeken naar een goede balans, daar aan de The Final Frontier: bacteriën leggen namelijk niet het loodje en kunnen nog altijd infectieus zijn, al was het maar omdat ook bekend is dat langdurig verblijf in de ruimte het humane immuunsysteem negatief kan beïnvloeden.

Astrobiology, doi: 10.1089/ast.2019.2173