Baarmoederhalskanker in derde wereld nog lang niet zeldzaam

Het kan nog wel honderd jaar duren voor baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden is geëlimineerd. In 2018 uitte de WHO al het streven om de incidentie hiervan terug te brengen naar ≤4/100.000 vrouwen. Hoe reëel dat streven is en welke strategieën daarvoor ingezet moeten worden hebben twee groepen van experts nu onderzocht en gepubliceerd in twee artikelen in The Lancet. Marc Brisson e.a. richtten zich daarbij op het effect van triple-therapie (vaccinatie, tweemaal screening en behandeling) en Karen Canfell e.a. onderzochten de impact van behandeling op mortaliteit.

Baarmoederhalskanker is doodsoorzaak nummer 1 van kankergerelateerde ziekten bij vrouwen in landen met een laag of middeninkomen. Minder dan 30 procent van deze landen biedt HPV-vaccinatie aan en minder dan 20 procent van de vrouwen wordt ooit gescreend op baarmoederhalskanker. In 2020 zullen er naar schatting 13,2/100.000 vrouwen overlijden aan baarmoederhalskanker in ontwikkelingslanden en als de situatie blijft zoals zij nu is worden er aankomende eeuw 93,5 miljoen nieuwe gevallen van baarmoederhalskanker verwacht. In 2030 wil de WHO daarom 90 procent van de vrouwen gevaccineerd hebben, 70 procent tweemaal in hun leven screenen en 90 procent met een voorstadium of baarmoederhalskanker kunnen behandelen.

De onderzoeksgroepen van Brisson en Canfell hebben door middel van ingewikkelde analyses en modellen geprobeerd een voorspelling te doen over de korte- en langetermijngevolgen van deze triple-therapie van baarmoederhalskanker ten opzichte van de huidige situatie in 78 ontwikkelingslanden. Geschat wordt dat met inzet van triple-therapie er over de aankomende tien jaar al een reductie van 33,9 procent te verwachten valt in mortaliteit en dat over de eeuw heen de mortaliteit gereduceerd kan worden met 99 procent. Daarbij zouden met de nieuwe strategie aankomende eeuw 74,1 miljoen nieuwe gevallen voorkomen kunnen worden, evenals het vroegtijdig overlijden van 62,6 miljoen vrouwen aan baarmoederhalskanker. 

Uiteraard zijn dit voorspellingen, en het doel moet wel realistisch en haalbaar zijn. Beide auteurs vragen dan ook meer gedetailleerde informatie per land om zo te bekijken hoe de lokale en vaak schaars beschikbare producten het best in te zetten zijn. Momenteel wordt er gewerkt aan een kosten-batenanalyse. Commentator Vivien Tsu voegt daaraan toe dat de doelstellingen van de WHO ambitieus zijn, maar ze dwingen de ontwikkelingslanden en hulporganisaties wel om na te denken over het inzetten van schaarse middelen met als doel dat baarmoederhalskanker aan het einde van deze eeuw in ontwikkelingslanden een zeldzame ziekte wordt.

https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30068-4

https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30157-4

https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30219-1