Arts en IGJ nog in dubio over hoger beroep in euthanasiezaak

Nadat de Hoge Raad dit voorjaar uitspraak deed over euthanasie bij gevorderde dementie, heeft gisteren opnieuw een arts hiervoor een tuchtrechtelijke waarschuwing gekregen. De inspectie voor de gezondheidszorg en jeugd bestudeert de uitspraak en ook de arts overweegt nog of ze de zaak aan het Centraal Tuchtcollege wil voorleggen.

De inspectie had als klacht dat de arts handelde in strijd met de professionele standaard omdat ze meende dat de schriftelijke wilsverklaring in de plaats kon komen van het mondelinge euthanasieverzoek. Ook had ze volgens de inspectie onvoldoende onderbouwd waarom ze afweek van het advies van de SCEN-arts.

Waarschuwing

Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Amsterdam legde de arts gisteren een waarschuwing op. De arts had de wilsverklaring terecht aangenomen als een verzoek. Maar ze had wel beter moeten toelichten waarom ze het negatieve advies van de SCEN-arts niet volgde. Het college vindt een waarschuwing voldoende, ook omdat de arts zich betrokken en toetsbaar heeft opgesteld en het allemaal lang heeft geduurd.

De arts werkt bij het Expertisecentrum Euthanasie, maar heeft door deze zaak haar werk neergelegd. Volgens bestuurder Steven Pleiter van het expertisecentrum was ze niet meer in staat om haar beroep uit te oefenen. Pleiter: ‘De euthanasie vond in 2017 plaats; de IGJ had drie jaar (!) nodig voor deze klacht. Al die tijd leefde de arts in spanning en onzekerheid.’ Volgens Pleiter bevestigt het oordeel van het tuchtcollege dat artsen gevolg mogen geven aan een schriftelijke wilsverklaring ‘en dat patiënten niet opgesloten hoeven te raken in een situatie die zij voor zichzelf nooit hebben gewild.’

In afwachting

In deze zaak – met nummer 2017-103 – gaf de RTE een onzorgvuldigheidsoordeel en stelde het OM eerder een strafrechtelijk vooronderzoek in. Dat werd gepauzeerd in afwachting van de uitspraak van de Hoge Raad, in april 2020, over de strafzaak en de tuchtzaak tegen Marinou Arends, de eerste strafzaak in de geschiedenis van de euthanasiewet. Het OM vervolgde Arends voor moord, de rechtbank ontsloeg haar van rechtsvervolging. Het OM heeft nog niet bekendgemaakt of de arts van zaak 2017-103 wordt vervolgd.

De inspectie had de klacht in deze zaak aan de tuchtrechter voorgelegd vlak voordat de Hoge Raad uitspraak deed over de zaak-Arends. Volgens Pleiter had het oordeel van de Hoge Raad beter kunnen worden afgewacht. Ook betreurt hij het feit dat de inspectie geen gebruik heeft gemaakt van de wettelijke mogelijkheden om zelf onderzoek te doen. ‘De informatie opgedaan in het strafrechtelijk onderzoek, dat tegelijkertijd naar deze casus loopt, geeft veel aanwijzingen dat de arts aan alle zorgvuldigheidseisen heeft voldaan.’