Van der Stel reageert op Hubers gezondheidsdefinitie (MC 23/2016: 18). Hij toont aan dat deze definitie onhoudbaar is omdat ze gedrag en gezondheid met elkaar verwart. Er zijn ook andere bezwaren, zoals:
- Hubers definitie wordt herhaaldelijk als ‘n...ieuw’ gepresenteerd, maar is een vrijwel letterlijke vertaling van definities die al eerder in de internationale literatuur verschenen.
- Onduidelijk is wat ‘uitdagingen’ zijn: kansen en/of bedreigingen?
- Omgaan met cognitieve uitdagingen wordt niet en omgaan met emotionele en sociale uitdagingen wel in de definitie opgenomen. Dit duidt op scheefgroei.
- Sociale uitdagingen zijn divers. Is iemand die niet kan omgaan met een conflictsituatie ongezond? Is iemand wel gezond als hij niet kan omgaan met economische, juridische etc. uitdagingen?
- De literatuur onderscheidt constructieve en destructieve coping-strategieën. Vallen de laatste ook onder gezondheid?
- Hubers gezondheidsopvatting is gebaseerd op uitspraken van personen die voornamelijk afkomstig zijn uit de zorg: de sector die zich primair richt op ongezondheid.
- De definitie verwart oorzaken, kenmerken en gevolgen. Omgaan met een uitdaging kan een oorzaak of gevolg zijn van (on)gezondheid, maar dat wil niet zeggen dat het er een kenmerk van is.
- De zes pijlers van gezondheid (het ‘spinnenwebdiagram’) sluiten niet aan bij inzichten in de internationale literatuur. Volgens Huber is quality of life een aspect van gezondheid, maar in feite is de relatie omgekeerd.
Tegen de achtergrond van deze bezwaren is de populariteit van Hubers opvatting opmerkelijk. Wellicht is de verklaring te vinden in het feit dat elke denkbare zorgactiviteit op voorhand is gelegitimeerd. Een riskante benadering.
Theo Poiesz, hoogleraar HealthCare Marketing, TIAS School for Business and Society Jo Caris, hoogleraar Organisatieontwikkeling in de Zorg, TIAS School for Business and Society Freek Lapré, Senior Lecturer, TIAS School for Business and Society
Voor een uitgebreide versie met nadere toelichting en referenties, lees hier. https://www.tias.edu/kennisgebieden/detail/health/detail/gezondheid-een-definitie
De definitie van gezondheid van Machteld Huber lijkt juist midden in de roos. Ook bij zeer ernstige aandoeningen die in de ogen van de heer van der Stel “een ernstig ongezonde toestand” weerspiegelen (MC 23/2016:18-19). Afgelopen zomer liep de divisi...e voorzitter van zorgverzekeraar VGZ, mvr. Marjo Visser een dag met mij mee. Eén van de meest indrukwekkende ontmoetingen van die dag was het bezoek aan twee terminale patiënten. Beide bedlegerig, beide met pijn en beperkingen in de laatste dagen van hun leven. Onderwerp van gesprek was het begrip positieve gezondheid en de 6 dimensies van dat begrip, die we hen ook lieten scoren middels een vragenlijstje. Ik had verwacht dat beide zouden aangeven dat de definitie van Huber “het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven” niet meer op hen van toepassing zouden zijn. Het tegendeel bleek waar. Beiden gaven aan, ondanks hun pijn, bedlegerigheid en op korte termijn infauste prognose zich “heel” te voelen en scoorden hoog op de dimensies kwaliteit van leven, lichaamsfuncties, dagelijks functioneren, mentaal welbevinden en zingeving. Zij aanvaarden hun situatie en wat dat met zich meebracht en lieten het vermogen om zich aan te passen en de regie te voeren op indrukwekkende wijze zien. Zij voelden zich volgens de definitie van Huber “gezond” en spraken dat ook uit. Ik had dat niet verwacht! En dat is heel wat anders dan de antwoorden van de imaginaire respondenten die de heer van der Stel opvoert in zijn opiniestuk. Uit de zelf verzonnen antwoorden die hij inbrengt trekt hij conclusies en meent op basis daarvan te kunnen betwisten “dat mensen met ernstige aandoeningen, ook degenen die daar ernstig aan lijden, kunnen voldoen” aan de definitie van Huber. De praktijk leert anders. De door de beide patiënten ingevulde vragenlijst: http://www.netwerkpositievegezondheid.nl/huisstijl-elementen/Folder-NPG-feb2016.pdf
arts-onderzoeker, Institute for Positive H, Amersfoort
voetnoten bij reactie Machteld Huber:
1) Huber M, Knottnerus JA, Green L, van der Horst H, Jadad AJ, Kromhout D, Leonard B, Lorig K, Loureiro MI, van der Meer JWM, Schnabel P, Smith R, van Weel C, Smid H. How should we define health? BMJ 2011; 34...3(4163):235-237 2) Huber M, van Vliet M, Giezenberg M, Winkens B, Heekens Y, Dagnelie PC, Knottnereus JA. Towards a ‘patient centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ Open 2016;5:e010091 3) Huber M, van Vliet M, Boers I. Heroverweeg uw opvatting van het begrip ‘gezondheid’, NedTijdschrGeneeskd. 2016;160:A7720
arts-onderzoeker, Institute for Positive H, Amersfoort
Definitie ‘Gezondheid’ of: Absurde voorbeelden Op zich welkom dat Jaap van der Stel in zijn Opiniestuk (MC 23/2016: 18-19) de discussie aangaat over ons werk rond het begrip ‘gezondheid’. Dat beoogden wij toen wij in 2...011 in de BMJ (1) onze nieuwe omschrijving voorstelden: ‘Health as the ability to adapt and self-manage in the face of social, physical and emotional challenges of life’. Wij spraken bewust van een general concept en niet van een definitie, waarmee wij aangaven het over een karakterisering te hebben en niet over een vast omlijnde beschrijving. Ook schreven wij ‘health as…’ en niet ‘health is…’, om ruimte te laten voor ontwikkeling. Van der Stel lijkt het verdere werk aan het concept niet te kennen en volgt een eigen interpretatie, die nogal verschilt van de onze. Hij citeert het concept in het Nederlands: ‘het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren….’ en interpreteert dit als gedrag. Wij spreken echter van ‘the ability to’, ‘het vermogen tot’, waarbij wij bijvoorbeeld het vermogen van het immuunsysteem om een passend antwoord te vormen op externe uitdagingen, voor ogen hebben. Voorbeelden van dergelijke ‘abilities’ beschreven wij ook voor het psychische en sociale domein; wel degelijk een bio-psycho-sociale visie. Het versterken van dergelijke vermogens beschouwen wij als het bevorderen van gezondheid. Van der Stel beschrijft zijn verwachtingen, wanneer mensen op straat gevraagd zou worden wat voor hen gezondheid is. Wij onderzochten dat breed en vonden een groot draagvlak voor het nieuwe concept, maar ook heel verschillende opvattingen over de verdere invulling er van. Wij volgden de brede invulling van een groep van 575 patiënten en benoemen die breedte ‘Positieve gezondheid’ (2,3). , De voorbeelden die Van der Stel kiest komen mij als absurd voor.
In gesprek geraakt met mevr Hubert zou de schrijver van dit stuk wellicht weten dàt zij juist kwalitatief onderzoek heeft verricht om tot de herdefiniering van gezondheid te komen. Het in beweging zijn van de definitie op individueel nivo is juist zo... krachtig en laat patienten in hun waarde. Jaap van der Stel slaat volgens mij in deze reactie juist de plank zelf mis.
Mooi artikel, boeiende kanttekeningen. Zeer lezenswaardig dus.
Zeker nu de KNMG en haar beroepsverenigingen, zoals de NVAB (bedrijfsartsen) zich recentelijk geheel hebben 'bekeerd' tot dit positieve denken.
Het echte probleem daarvan is dat deze -... toch discutabele - definitie nu verder massaal geïnstitutionaliseerd wordt en effect zal hebben tot in de haarvaten van het denken over gezondheid en ziekte.
Zeker in mijn werkveld waar alles draait om gedrag en context.
Interessant om eens uit te pluizen waarom deze definitie opeens zoveel aanhangers/gelovigen - juist in de beleidskringen gezondheidsraad, zonmw , top knmg - heeft weten te verzamelen.
Is het Huberisme here to stay ? En: bent U ook al Huberiaan ?
Maar wat nu als je niet zo'n positivo bent ? En er net iets anders tegenaan kijkt ? Wat dan ? Dus als je een 'andersdenkende' bent ?
Ik ga op zoek naar het antwoord met de zoektermen: geloof, religie, stromingen, geloofsbeleidenis, kerkregels, afwijkend gedachtegoed, exclusie, ketterij.
Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.
Theo Poiesz, Jo Caris, Freek Lapré
TIAS School for Business and Society,
Van der Stel reageert op Hubers gezondheidsdefinitie (MC 23/2016: 18). Hij toont aan dat deze definitie onhoudbaar is omdat ze gedrag en gezondheid met elkaar verwart. Er zijn ook andere bezwaren, zoals:
- Hubers definitie wordt herhaaldelijk als ‘n...ieuw’ gepresenteerd, maar is een vrijwel letterlijke vertaling van definities die al eerder in de internationale literatuur verschenen.
- Onduidelijk is wat ‘uitdagingen’ zijn: kansen en/of bedreigingen?
- Omgaan met cognitieve uitdagingen wordt niet en omgaan met emotionele en sociale uitdagingen wel in de definitie opgenomen. Dit duidt op scheefgroei.
- Sociale uitdagingen zijn divers. Is iemand die niet kan omgaan met een conflictsituatie ongezond? Is iemand wel gezond als hij niet kan omgaan met economische, juridische etc. uitdagingen?
- De literatuur onderscheidt constructieve en destructieve coping-strategieën. Vallen de laatste ook onder gezondheid?
- Hubers gezondheidsopvatting is gebaseerd op uitspraken van personen die voornamelijk afkomstig zijn uit de zorg: de sector die zich primair richt op ongezondheid.
- De definitie verwart oorzaken, kenmerken en gevolgen. Omgaan met een uitdaging kan een oorzaak of gevolg zijn van (on)gezondheid, maar dat wil niet zeggen dat het er een kenmerk van is.
- De zes pijlers van gezondheid (het ‘spinnenwebdiagram’) sluiten niet aan bij inzichten in de internationale literatuur. Volgens Huber is quality of life een aspect van gezondheid, maar in feite is de relatie omgekeerd.
Tegen de achtergrond van deze bezwaren is de populariteit van Hubers opvatting opmerkelijk. Wellicht is de verklaring te vinden in het feit dat elke denkbare zorgactiviteit op voorhand is gelegitimeerd. Een riskante benadering.
Theo Poiesz, hoogleraar HealthCare Marketing, TIAS School for Business and Society
Jo Caris, hoogleraar Organisatieontwikkeling in de Zorg, TIAS School for Business and Society
Freek Lapré, Senior Lecturer, TIAS School for Business and Society
Theo Poiesz, Jo Caris, Freek Lapré
TIAS School for Business and Society
Voor een uitgebreide versie met nadere toelichting en referenties, lees hier.
https://www.tias.edu/kennisgebieden/detail/health/detail/gezondheid-een-definitie
Hans Peter Jung
huisarts, Afferden lb
De definitie van gezondheid van Machteld Huber lijkt juist midden in de roos. Ook bij zeer ernstige aandoeningen die in de ogen van de heer van der Stel “een ernstig ongezonde toestand” weerspiegelen (MC 23/2016:18-19).
Afgelopen zomer liep de divisi...e voorzitter van zorgverzekeraar VGZ, mvr. Marjo Visser een dag met mij mee. Eén van de meest indrukwekkende ontmoetingen van die dag was het bezoek aan twee terminale patiënten. Beide bedlegerig, beide met pijn en beperkingen in de laatste dagen van hun leven. Onderwerp van gesprek was het begrip positieve gezondheid en de 6 dimensies van dat begrip, die we hen ook lieten scoren middels een vragenlijstje. Ik had verwacht dat beide zouden aangeven dat de definitie van Huber “het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven” niet meer op hen van toepassing zouden zijn.
Het tegendeel bleek waar. Beiden gaven aan, ondanks hun pijn, bedlegerigheid en op korte termijn infauste prognose zich “heel” te voelen en scoorden hoog op de dimensies kwaliteit van leven, lichaamsfuncties, dagelijks functioneren, mentaal welbevinden en zingeving. Zij aanvaarden hun situatie en wat dat met zich meebracht en lieten het vermogen om zich aan te passen en de regie te voeren op indrukwekkende wijze zien. Zij voelden zich volgens de definitie van Huber “gezond” en spraken dat ook uit. Ik had dat niet verwacht!
En dat is heel wat anders dan de antwoorden van de imaginaire respondenten die de heer van der Stel opvoert in zijn opiniestuk. Uit de zelf verzonnen antwoorden die hij inbrengt trekt hij conclusies en meent op basis daarvan te kunnen betwisten “dat mensen met ernstige aandoeningen, ook degenen die daar ernstig aan lijden, kunnen voldoen” aan de definitie van Huber. De praktijk leert anders.
De door de beide patiënten ingevulde vragenlijst:
http://www.netwerkpositievegezondheid.nl/huisstijl-elementen/Folder-NPG-feb2016.pdf
Machteld Huber
arts-onderzoeker, Institute for Positive H, Amersfoort
voetnoten bij reactie Machteld Huber:
1) Huber M, Knottnerus JA, Green L, van der Horst H, Jadad AJ, Kromhout D, Leonard B, Lorig K, Loureiro MI, van der Meer JWM, Schnabel P, Smith R, van Weel C, Smid H. How should we define health? BMJ 2011; 34...3(4163):235-237
2) Huber M, van Vliet M, Giezenberg M, Winkens B, Heekens Y, Dagnelie PC, Knottnereus JA. Towards a ‘patient centred’ operationalisation of the new dynamic concept of health: a mixed methods study. BMJ Open 2016;5:e010091
3) Huber M, van Vliet M, Boers I. Heroverweeg uw opvatting van het begrip ‘gezondheid’, NedTijdschrGeneeskd. 2016;160:A7720
Machteld Huber
arts-onderzoeker, Institute for Positive H, Amersfoort
Definitie ‘Gezondheid’ of: Absurde voorbeelden
Op zich welkom dat Jaap van der Stel in zijn Opiniestuk (MC 23/2016: 18-19) de discussie aangaat over ons werk rond het begrip ‘gezondheid’. Dat beoogden wij toen wij in 2...011 in de BMJ (1) onze nieuwe omschrijving voorstelden: ‘Health as the ability to adapt and self-manage in the face of social, physical and emotional challenges of life’. Wij spraken bewust van een general concept en niet van een definitie, waarmee wij aangaven het over een karakterisering te hebben en niet over een vast omlijnde beschrijving. Ook schreven wij ‘health as…’ en niet ‘health is…’, om ruimte te laten voor ontwikkeling. Van der Stel lijkt het verdere werk aan het concept niet te kennen en volgt een eigen interpretatie, die nogal verschilt van de onze. Hij citeert het concept in het Nederlands: ‘het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren….’ en interpreteert dit als gedrag. Wij spreken echter van ‘the ability to’, ‘het vermogen tot’, waarbij wij bijvoorbeeld het vermogen van het immuunsysteem om een passend antwoord te vormen op externe uitdagingen, voor ogen hebben. Voorbeelden van dergelijke ‘abilities’ beschreven wij ook voor het psychische en sociale domein; wel degelijk een bio-psycho-sociale visie. Het versterken van dergelijke vermogens beschouwen wij als het bevorderen van gezondheid. Van der Stel beschrijft zijn verwachtingen, wanneer mensen op straat gevraagd zou worden wat voor hen gezondheid is. Wij onderzochten dat breed en vonden een groot draagvlak voor het nieuwe concept, maar ook heel verschillende opvattingen over de verdere invulling er van. Wij volgden de brede invulling van een groep van 575 patiënten en benoemen die breedte ‘Positieve gezondheid’ (2,3). , De voorbeelden die Van der Stel kiest komen mij als absurd voor.
D. Barten
Huisarts (opleider), ZANDVOORT Nederland
In gesprek geraakt met mevr Hubert zou de schrijver van dit stuk wellicht weten dàt zij juist kwalitatief onderzoek heeft verricht om tot de herdefiniering van gezondheid te komen. Het in beweging zijn van de definitie op individueel nivo is juist zo... krachtig en laat patienten in hun waarde. Jaap van der Stel slaat volgens mij in deze reactie juist de plank zelf mis.
algra
zelfstandig bedrijfsarts - adviseur- blogger, rotterdam
Mooi artikel, boeiende kanttekeningen. Zeer lezenswaardig dus.
Zeker nu de KNMG en haar beroepsverenigingen, zoals de NVAB (bedrijfsartsen) zich recentelijk geheel hebben 'bekeerd' tot dit positieve denken.
Het echte probleem daarvan is dat deze -... toch discutabele - definitie nu verder massaal geïnstitutionaliseerd wordt en effect zal hebben tot in de haarvaten van het denken over gezondheid en ziekte.
Zeker in mijn werkveld waar alles draait om gedrag en context.
Interessant om eens uit te pluizen waarom deze definitie opeens zoveel aanhangers/gelovigen - juist in de beleidskringen gezondheidsraad, zonmw , top knmg - heeft weten te verzamelen.
Is het Huberisme here to stay ? En: bent U ook al Huberiaan ?
Maar wat nu als je niet zo'n positivo bent ? En er net iets anders tegenaan kijkt ? Wat dan ? Dus als je een 'andersdenkende' bent ?
Ik ga op zoek naar het antwoord met de zoektermen:
geloof, religie, stromingen, geloofsbeleidenis, kerkregels, afwijkend gedachtegoed, exclusie, ketterij.
Ben benieuwd waar we uitkomen.
[Reactie gewijzigd door op 27-06-2016 02:00]