‘Zwarte lijst verpleeghuizen is onterecht’
2 reactiesHet publiceren van de lijst van 150 verpleeghuisinstellingen die onder intensief (vervolg)toezicht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) staan, draagt niets bij aan het verbeteren van de zorg in deze verpleeghuizen. Dat stelt Nienke Nieuwenhuizen, specialist ouderengeneeskunde en voorzitter van Verenso. Onder druk van de Tweede Kamer gebood staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid de IGZ dinsdag deze lijst openbaar te maken.
Helpt niet
‘Ontvangen de mensen die in deze verpleeghuizen wonen betere zorg, nu deze lijst is gepubliceerd? Ik denk het niet’, zegt Nieuwenhuizen. ‘Ook helpt het openbaar maken van deze lijst niet in de pogingen van verpleeghuizen om goed opgeleid personeel aan te trekken. Bovendien is deze lijst niet meer actueel. Deze publicatie zet de sector eerder in een kwaad daglicht.’
Afgelopen maandag publiceerde de inspectie haar eindrapport over het intensief toezicht op 150 verpleeghuizen tussen 1 januari 2015 en 15 maart 2016. Over elf van deze instellingen waren de zorgen van de IGZ op het gebied van de kwaliteit en veiligheid van de geleverde zorg groot. Deze verpleeghuizen stonden op de peildatum 15 maart 2016 onder intensief vervolgtoezicht van de IGZ. Naar aanleiding van het IGZ-rapport schreef Van Rijn aan de Tweede Kamer dat hij de situatie in de elf verpleeghuizen ‘onacceptabel’ vindt en eiste dat de instellingen ‘verbeteren of anders sluiten’.
Juridische stappen
Maar verschillende instellingen die volgens het inspectierapport tot de elf zwakke verpleeghuizen behoren, reageren woensdag uiterst gepikeerd op de IGZ-lijst. Onder andere stichting IJsselheem, zorggroep Groningen, zorggroep Florence en zorginstelling Laurens beweren dat het gaat om een ‘achterhaalde lijst’ en dat zij daardoor ‘onterecht negatief’ in het nieuws komen. De verbolgen verpleeghuisinstellingen stellen dat zij in april of mei opnieuw zijn bezocht door de IGZ en dat zij toen wel aan de eisen van de inspectie voldeden. In ieder geval zorginstelling Laurens en stichting IJsselheem overwegen juridische stappen, zo melden zij op hun website.
Een IGZ-woordvoerder zegt woensdag dat het ‘volstrekt onterecht’ is dat de verpleeghuizen met een beschuldigende vinger naar de zorginspectie wijzen. ‘Wij zijn voor openheid, maar dat moet wel hand in hand gaan met zorgvuldigheid. Het was niet onze beslissing om deze lijst te openbaren, maar een opdracht van de staatssecretaris. De verpleeghuizen hebben gelijk als zij zeggen dat het gaat om een momentopname, dat hebben wij ook altijd gecommuniceerd. In de tussentijd kan de situatie bij de elf verpleeghuizen zijn gewijzigd, in positieve of negatieve zin. Het is jammer dat de discussie zich nu toespitst op deze lijst en niet op de kwaliteit van de zorg in verpleeghuizen.’
Gesprek aangaan
Ook Verenso-voorzitter Nieuwenhuizen betreurt het dat de maatschappelijke en politieke discussie nu alleen maar wordt gevoerd over wat zij ‘De Lijst’ noemt. ‘Ik hoop dat artsen, zorgbestuurders en politici de lijst ter harte nemen en vooral het gesprek aangaan over hoe de verpleeghuiszorg in Nederland kan worden verbeterd. Want dat is wel degelijk noodzakelijk.’
Nieuwenhuizen zou graag zien dat de manier van toezichthouden door de IGZ verandert. ‘De inspectie moet niet alleen controleren of de temperatuur van de koelkast juist is ingesteld, maar ook letten op de bestuurscultuur in een verpleeghuis. Zit er een arts in het managementteam, is er een verpleegkundige adviesraad? Ik steun het plan van Van Rijn om een speciaal interventieteam in te zetten als de kwaliteit ondermaats is. Het zou goed zijn als er in zo’n team ervaren artsen en verpleegkundigen zitten, mensen die hun sporen in de sector hebben verdiend.’
Daarnaast pleit Nieuwenhuizen voor de oprichting van een kwaliteitskoepel langdurige zorg en geld om te investeren in goed opgeleid personeel.
Bas Knoop
Twitter: @bknoop
A.E.R. Arnold
cardioloog, Schoorl
Zoals collega Duits het verwoord kan het niet duidelijker gesteld worden. Ik ben benieuwd of de Tweede kamer zelf ook de zo vertolkte transparantie toont en zijn rol erkent en verbetermaatregelen neemt. Een goede test case zou misschien de zich nu af...tekenende volgende ramp, namelijk betreffende de jeugdpsychiatrie, zijn. Door bezuinigingen bij gemeenten (VWS heeft de financiele verantwoordelijkheid overgedragen aan de gemeenten) duiken zorginstanties financieel in het rood, kiezen jonge artsen voor een andere opleiding dan de jeugdpsychiatrie en groeien de wachtlijsten voor kwetsbare kinderen en hun gezinnen. Misschien dat dit onheil dan nog gekeerd kan worden. Ik ben benieuwd wanneer de somatische zorg aan de beurt is!
W.J. Duits
Bedrijfsarts, HOUTEN Nederland
Het is inderdaad een beter idee om eens te kijken naar wat er nu misgaat. Als bedrijfsarts heb ik kunnen zien dat de werkdruk erg begon toe te nemen in de zorg. Er was vaak weinig aandacht vanuit de leiding voor de noden van het personeel. Als mantel...zorger heb ik gezien dat zeer goed gekwalificeerd personeel weg is gegaan uit het verpleeghuis waar een familielid van ons heeft gewoond, alleen al vanwege te hoge werkdruk, maar vooral vanwege een klimaat waarin verzorging nog nauwelijks met aandacht kon gebeuren. Het verzorgen is omgezet naar een verzameling handelingen binnen een bepaalde tijd, waardoor aandacht vooral verdween en daarmee voor veel verzorgenden het werkplezier. Het plan van Verenso om de specialisten ouderen geneeskunde er bij te betrekken is ook buitengewoon belangrijk, want als verantwoordelijk geneeskundige kan de rol ook wel eens wat sterker worden opgepakt. Een onduidelijke lijn in de verzorgingplannen, geeft onzekerheid bij verzorgenden en bij familie. En onzekerheid bij de familie komt als een boomerang terug bij de verzorgenden, want die staan als eerste in het schootsveld. Bestuurscultuur is uitermate belangrijk, maar ook de wijze waarop het team van specialist ouderengeneeskunde functioneert binnen een instelling.
Het is alleen jammer dat de politiek nu weer krokodillentranen huilt over een wangedrocht dat ze zelf in de hand hebben gespeeld. Eerst bezuinigen tot het niet meer kan, en dan gaan klagen over het feit dat het zo slecht is georganiseerd. Teken dat de politiek ook stevig heeft gefaald, want kennelijk is men in Den Haag niet in staat geweest om als een echte richtinggever te werken. Dat geldt niet alleen voor de Staatssecretaris, ook de Tweede Kamer heeft hier ernstig gefaald.
Er missen dus nog twee instanties die hebben gefaald, en eigenlijk het ernstigst hebben gefaald, met stip op 1 het Ministerie van VWS, en met eervolle vermelding op de tweede plaats: De Tweede Kamer der Staten Generaal.