Zorg in laatste levensfase patiënten met kanker kan beter

De zorg in de laatste levensfase van patiënten met long- of darmkanker kan beter, constateert het Zorginstituut na onderzoek. Het beeld dat er te lang wordt doorbehandeld, klopt niet volgens het Zorginstituut.

Wél neemt het zorggebruik in de laatste levensmaanden toe met vaker bezoeken aan de eerste hulp, vaker opnames in het ziekenhuis of de ic, meer controlebezoeken en meer diagnostisch onderzoek. Ook krijgen patiënten in de laatste maanden ziektegerichte, palliatieve behandelingen, zoals chemotherapie of radiotherapie. Daardoor lopen ze volgens het Zorginstituut een hoger risico opgenomen te worden in het ziekenhuis of in het ziekenhuis te overlijden, terwijl patiënten liever thuis willen zijn in de laatste levensfase. Die kans op opname of overlijden in het ziekenhuis is kleiner bij patiënten die alleen symptoomgerichte palliatie krijgen.

Het Zorginstituut vindt dat gelijk na de diagnose van een ongeneeslijke ziekte met de patiënt moet worden gesproken over de doelen en wensen van de patiënt, ook als het nog niet duidelijk is wanneer de laatste fase daadwerkelijk zal aanbreken. Ook moeten patiënten beter worden geïnformeerd over hun behandelperspectieven, andere mogelijkheden van zorg en de mogelijkheden als er wordt afgezien van behandeling. Daarnaast moet er een betere afstemming en overdracht komen tussen de verschillende eerste- en tweedelijnszorginstellingen.

Het Zorginstituut koos ervoor om het onderzoek te richten op de laatste levensfase van patiënten met long- of darmkanker, omdat uit Amerikaans onderzoek blijkt dat ongeveer 70 procent van de patiënten met uitgezaaide longkanker en 81 procent van de patiënten met uitgezaaide darmkanker zelf niet weten dat hun ziekte níet met een curatieve intentie wordt behandeld. Het Zorginstituut zegt dat het niet bekend is of dit ook geldt voor patiënten in Nederland.

Omdat er weinig verschillen bleken te zijn tussen de patiënten met longkanker of darmkanker, sluit het Zorginstituut niet uit dat de zorg voor álle patiënten met kanker in de laatste levensfase kan worden verbeterd.

Jaarlijks overlijden in Nederland ongeveer 10.766 patiënten aan darm- of longkanker. Volgens het Zorginstituut wordt 38 procent van hen in de laatste drie maanden één of meer keer opgenomen in het ziekenhuis, met gemiddeld 10,1 verpleegdagen. Eén dag, inclusief diagnostiek en behandeling kost ongeveer 1125 euro, terwijl een dag in een hospice ongeveer 425,38 euro kost. De kosten voor de huisarts en thuiszorg heeft het Zorginstituut niet berekend.