‘ZN-cijfers doen geen recht aan verslechtering ggz-zorg’

De uitgaven voor ggz-zorg mogen zijn toegenomen, de situatie voor mensen met zwaardere psychiatrische problematiek is afgelopen jaren verslechterd. Dat stelt bijzonder hoogleraar innovaties in de ggz Philippe Delespaul.

Delespaul reageert op een bericht van de Volkskrant dat de uitgaven aan ggz-zorg voor volwassenen de afgelopen vier jaar met 10 procent zijn gestegen. Dat blijkt uit declaratiegegevens van koepelorganisatie Zorgverzekeraars Nederland (ZN). Volgens Delespaul is er in de berichtgeving geen oog voor de verschuiving in het zorgaanbod. Psychiaters verlaten ggz-instellingen en gaan als vrijgevestigde aan het werk, stelt Delespaul, waardoor de zorg voor mensen met relatief lichte klachten beschikbaar blijft, terwijl mensen met ernstig psychiatrisch lijden worden geconfronteerd met wachtlijsten. Delespaul: ‘Dat moeten we psychiaters niet verwijten. We hebben een systeem gecreëerd waarin het werken in een grote zorginstelling zwaar is door bijvoorbeeld administratiedruk.’

De ggz-declaraties stegen volgens ZN van 3,2 miljard in 2013 tot 3,5 miljard in 2017. Het CBS meldt voor die periode een bevolkingsgroei onder volwassenen van 0,7 procent. De cijfers houden gelijke tred met de toename van het bruto nationaal product (bnp), zegt Delespaul. Hij waarschuwt dat er zoveel taken zijn overgeheveld en anders zijn gedefinieerd, dat er de komende jaren ‘geen stabiele cijfers’ zullen zijn. De Volkskrant meldt ook dat crisisdiensten juist minder moesten optreden: in 2013 nog 70 duizend keer, maar afgelopen jaren liep dat terug naar 60 duizend acties. De bijzonder hoogleraar van de Universiteit Maastricht verklaart dit met het actieve beleid van zorgverzekeraars in de afgelopen jaren om het aantal declaraties voor dure crisisinterventies omlaag te krijgen.

Volgens een woordvoerder van ZN zijn verhalen over bezuinigingen op de ggz, waardoor er meer incidenten zijn met mensen met verward gedrag, niet te onderbouwen met de cijfers van ZN. Het aantal overlastregistraties door de politie steeg naar 83.501 in 2017. In 2013 waren het er nog 51.945. In een minderheid van de gevallen lijkt het om psychische stoornissen te gaan. Ook dronkenschap en drugsgebruik, dementie, een verstandelijke beperking en andere levensproblemen kunnen spelen bij verward gedrag, laat de politie weten. De politie bouwt de opvang in politiecellen en het vervoer van verwarde mensen af. Gemeenten moeten vanaf medio 2018 beschikken over een werkende aanpak voor mensen met verward gedrag. Onno Hoes voert het zogeheten Schakelteam Personen met Verward Gedrag aan dat zich met de voorbereidingen bezighoudt.