Ziekenhuizen betalen tolken uit eigen zak

Het UMC Utrecht maakte deze week bekend tolken zelf te gaan betalen. Meer ziekenhuizen doen hetzelfde, al proberen zij wel zuinig aan te doen.

Sinds 1 januari krijgt een ziekenhuis geen vergoeding meer voor het inschakelen van een tolk of vertaler. Patiënten moeten zelf Nederlands kunnen spreken, of anders zelf een tolk of iemand anders die de taal spreekt meenemen naar het spreekuur. Het UMC Utrecht betaalt sindsdien de kosten zelf, zo maakte het deze week bekend. Het ziekenhuis is jaarlijks zo’n honderdduizend euro kwijt aan de inzet van tolken en vertalers. Dat bedrag komt dit jaar uit een ‘reservepotje’. Tegelijkertijd wordt onderzocht of er op de tolkendiensten kan worden bezuinigd, bijvoorbeeld door tolken telefonisch in te schakelen.

Er zijn meer ziekenhuizen die de kosten van tolken en vertalers zelf gaan betalen, zo blijkt uit een rondje langs enkele ziekenhuizen in de regio Rijnmond, die veel inwoners telt van niet-Nederlandse afkomst. ‘Wij werken samen met het landelijk tolkencentrum en dat blijven we doen, maar nu voor eigen rekening’, zegt een woordvoerster van het Erasmus MC. ‘Het inschakelen van tolken kan telefonisch gebeuren, maar als het nodig is komen ze langs.’ Zij schat dat het ziekenhuis er jaarlijks 150.000 euro aan kwijt is. Het Sophia Kinderziekenhuis zet studenten geneeskunde met een niet-Nederlandse achtergrond in als tolk, maar dat wordt niet de gewoonte binnen het hele Erasmus MC, zegt de woordvoerster (zie ook Medisch Contact Communicatieprijs 2012).

Ook het Sint Franciscus Gasthuis, dat de afgelopen jaren gemiddeld 15.000 euro uitgaf aan tolkendiensten, blijft de dienst aanbieden, maar heeft wel een manier gevonden om goedkoper uit te zijn. ‘We waren veel geld kwijt met het vooraf reserveren van een tolk’, zegt een woordvoerster. ‘Onnodig, want als een patiënt te laat kwam of een spreekuur liep uit, dan kwam de tolk voor niets.’ Inmiddels wordt zo nodig de tolkentelefoon gebruikt, en komt een tolk alleen in uitzonderlijke situaties nog naar het ziekenhuis. Het Maasstad Ziekenhuis schakelt niet vaak een tolk in: ‘In veel gevallen wordt de patiënt vergezeld door familie of iemand anders die Nederlands spreekt. Is dat niet het geval, dan reserveren we een tolk. Dat blijven we gewoon doen.’

Ook in de psychiatrie zijn patiënten die geen Nederlands spreken niet aan de goden overgeleverd. ‘Wij hebben een tweesporenbeleid’, zegt een woordvoerder van Parnassia Bavo Groep, met vestigingen in Haaglanden, Noord-Holland en Rijnmond. ‘Wij proberen een niet-Nederlandstalige patiënt te koppelen aan een behandelaar die de taal spreekt. Dat doen we nu meer dan vroeger. Daarnaast kopen we zo nodig zelf tolkendiensten in, zoveel mogelijk telefonisch uitgevoerd.’ De organisatie koopt jaarlijks 12.500 tolkenuren in, tegen ongeveer 1,1 miljoen euro.

Het Tolk- en Vertaalcentrum Nederland (TVcN) kan nog weinig zeggen over de gevolgen van het afschaffen van de tolkenregeling. ‘We zien alleen een verschuiving van persoonlijke aanwezigheid van een tolk naar telefonisch contact’, laat een woordvoerster weten.

Joost Visser

Lees ook:

• Medisch Contact Communicatieprijs 2012 
• VWS stopt vergoeding tolken
• VWS stopt vergoeding tolken 
• Afschaffen vergoeding tolken: ook artsen betalen de rekening!
• Meer nieuws