Zes jaar langer leven dankzij gezonde leefstijl

Personen die niet roken, geen hypertensie hebben en ook geen overgewicht, leven gemiddeld ongeveer zes jaar langer en krijgen negen jaar later een ernstige chronische ziekte dan leeftijdsgenoten die behept zijn met deze drie risicofactoren, zoals gemeten vanaf middelbare leeftijd. Dat blijkt uit onderzoek door Silvan Licher e.a. gepubliceerd in PLoS Medicine.  

Zij maakten voor hun analyse gebruik van de gegevens van ruim 9000 personen (vastgelegd over de periode 1990-2012), allen wonend in de wijk Ommoord in Rotterdam, bekend als The Rotterdam Study. Daaruit blijkt dat in ruim een kwart van de gevallen mensen met een ongezonde leefstijl als eerste een cardiovasculaire ziekte krijgen. Van de personen die gezond leven, is die kans bijna 10 procent lager. Bij ongeveer een vijfde van de gezond levende mensen is dementie vaak de eerste ziekte waardoor ze getroffen worden; bij een ongezonde leefstijl is dat veel lager: 4 procent. Hoe opmerkelijk dit ook lijkt, de oorzaak ligt voor de hand: gezond levende mensen worden later in het leven ziek en met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op dementie toe.  

De conclusie van de Rotterdamse bevindingen is weliswaar dat preventie – dus een gezonde leefstijl – (aanzienlijk) uitstel betekent, maar geen afstel. De onverbiddelijke cijfers laten namelijk ook zien dat vrijwel ieder mens er uiteindelijk aan moet geloven, en te maken krijgt met één van de ziektes die het onderzoek in kaart bracht. Van alle mensen met drie risicofactoren krijgt 97 procent één van de ziekten. Zonder die risicofactoren: 90 procent. Alleen wel een stuk later: wie goed scoort op de risicofactoren, krijgt zijn eerste chronische ziekte pas een jaar of twee voordat de patiënten met risicofactoren aan de jaren eerder opgelopen ziekten doodgaan. 

Vaak krijgen mensen na die eerste levensbedreigende ziekte, nog een tweede of een derde ziekte.   Onderzoeksleider Arfan Ikram zegt daarover in NRC dat ‘de ene ziekte een risicofactor is voor de andere’. Multimorbiditeit blijkt geen random zaak. Hartziekten en dementie is de meestvoorkomende combinatie. Gevolgd door hartziekte en kanker, beroerte en dementie, COPD en hartziekte, en COPD en kanker.