Wrongful life-vordering gehonoreerd

In de zaak-Kelly concludeert de Hoge Raad dat, omdat abortus geoorloofd was geweest als prenatale diagnostiek had plaatsgevonden, het leven van Kelly als minderwaardig mag worden beoordeeld (MC 22/2005: 946). Bij deze vaststelling van een onrechtmatig leven houdt de Raad echter geen rekening met de veranderde morele en ontologische waarde van een kind op het moment dat het is geboren. Deze waarden staan niet vast en daardoor is het naar mijn mening onmogelijk een leven als onrechtmatig te kwalificeren op basis van een indicatie tot abortus bij prenataal onderzoek. Want wie bepaalt dat, op basis waarvan en waar ligt de grens? Een chromosomale trisomie 21, meestal de oorzaak van het syndroom van Down, is reden tot abortus. Maar dat wil niet zeggen dat het leven van elk mongooltje minderwaardig of onrechtmatig is.

Ik ben het ermee eens dat de verloskundige een fout heeft gemaakt en hiervoor kan worden bestraft. Dat deze fout heeft geleid tot een onrechtmatig leven, vind ik een niet te bewijzen standpunt, en daarom onacceptabel. Verder ben ik het met de KNMG eens dat deze uitspraak vergaande praktische en morele gevolgen kan hebben. Twee mogelijke, toekomstige ontwikkelingen: een kind, 16 jaar, geboren met het syndroom van Down, heeft een prima leven, gaat naar school en heeft vrienden. Toch besluit het zijn ouders aan te klagen en te vragen om een financiële vergoeding vanwege de immateriële schade omdat zij geen prenataal onderzoek en vervolgens een abortus hebben uitgevoerd. Of een rechtszaak tegen twee ouders met de maatschappij als aanklager. De ouders hebben een kind geboren laten worden met een onrechtmatig leven. De maatschappij is niet bereid de kosten hiervoor te dragen en beschuldigt de ouders van nalatigheid tegenover kind en maatschappij. Twee rechtszaken die niet misstaan hadden in Orwells 1984, maar waarvan niemand hoopt dat dit werkelijkheid wordt. Hoop ik.

Amsterdam, juni 2005

Paulus Lips, arts en medisch-ethicus in opleiding