Wolffers: ‘McScience dient de mens niet’
5 reactiesDe medische wetenschap is verworden tot chaotisch, oppervlakkig gekwetter zonder achterliggende visie. Deze ‘McScience’ kan geen antwoord geven op de belangrijkste vraag van deze tijd: hoe blijven we gezond in een leefomgeving die niet past bij onze biologische aanleg? Dat zegt Ivan Wolffers, hoogleraar gezondheidszorg en cultuur aan het VUmc, vanmiddag in zijn afscheidsrede.
Wolffers heeft in zijn loopbaan als schrijvend arts en hoogleraar bij herhaling aandacht gevraagd voor de noodzaak om de hele mens en het grote plaatje te blijven zien. En dat is iets waar artsen en onderzoekers steeds slechter in slagen, betoogt Wolffers in zijn rede, getiteld ‘Teloorgang van de wetenschap’. Een van de problemen is dat vooral interventies worden onderzocht waarmee geld kan worden verdiend. Medicatie is daarom volslagen overbelicht in de wetenschappelijke bladen, ten koste van preventie, aldus Wolffers. ‘We weten meer over statines dan over effecten van leefstijlinterventies.’
Ook is de druk op onderzoekers om te publiceren en te scoren in de media zo groot, dat ‘magere uitkomsten’ op kleine deelgebieden vaak worden opgeblazen tot belangrijke doorbraken. ‘Echte patiënten’ – zieken, kinderen, vergeetachtige ouderen – worden bovendien vrijwel altijd uitgesloten van onderzoek, terwijl de nieuwe interventies toch voor hen bedoeld zijn, of zouden moeten zijn.
Het product van deze gefragmenteerde, ‘gecorrumpeerde’ wetenschap is een ratjetoe aan brokjes kennis waartussen samenhang ontbreekt, stelt Wolffers. Hij pleit voor herbezinning op het achterliggende doel. De vraag die volgens hem leidend moet zijn, is hoe de mens, met zijn ‘spaarzame’ genenpakket, gezond kan leven in tijden van overvoeding en bewegingsarmoede. De focus zou dan automatisch veel meer op preventie en minder op pillen komen te liggen.
Lieke de Kwant
Vandaag verschijnt het boek Kanker en smileys, een selectie van Ivan Wolffers’ columns uit Medisch Contact. Bestel het nu in de webshop.
Lees ook:
J.B.J. Dries
Huisarts, KOEDIJK
Het ergste wat een luis in de pels kan overkomen lijkt mij dat de gastheer vrijwillig bloed gaat geven aan de luis. Is dat het lot wat een emeritus-luis wacht? Voor altijd gelauwerd worden om de inzet die hij toont, en niet om het effect van de gewen...ste verandering?
Gelukkig is er wel effect merkbaar, al was het alleen maar in mijn eigen spreekkamer. Bedankt voor al je werk Ivan!
C.A. Sijderius
bedrijfsarts, KORTGENE
Als je oud genoeg wordt, maak je alles twee maal mee. In de jaren 70 was er ook een periode van gefocusd zijn op het orgaan en niet op de hele mens. Daarna is die aandacht er wel gekomen en nu verdwijnt dat weer, o.a. door de protocollen geneeskunde.... Preventie is volgens mij het sleutelwoord. Ik hoop dat Ivan nog heel lang , heel hard, zijn mening mag verkondigen. periode m
J.H. Schaaf
medisch bedrijfskundige, TILBURG
We winnen al veel als we geen gemeenschapsgeld meer stoppen in "policy based evidence making" en ons echt concentreren op "evidence based policy making".
A.L. Cense
Psychiater, STOUTENBURG
Inderdaad. Controledrift via de kengetallen van het bedrijfsmatig denken mag soms zijn nut hebben voor simpele zaken, complexere zaken worden er door gefragmenteerd en getrivialiseerd. En nu hebben we in de virtuele werkelijkheid van de bestuurslagen... de cijfers min of meer op orde maar is er met de echte werkelijkheid erachter iets fundamenteel mis.
Hopelijk kan Ivan zijn corrigerende kritische geluid nog lang langs andere wegen laten horen.
L.W.A.M. Willems
huisarts, NIJMEGEN
Helemaal eens met Wolfers. De overheid zou zelf veel mee geld moeten stoppen in gegarandeerd onafhankelijk onderzoek zodat we ons handelen inderdaad op 'evidence' kunnen baseren.