Laatste nieuws
Gert van Dijk
3 minuten leestijd
Federatienieuws

‘Wilt u gereanimeerd worden?’

Column Ethiek in de praktijk

1 reactie

‘Mijn broer werd onlangs een paar dagen in het ziekenhuis opgenomen vanwege een longembolie. Op de SEH kwam de vraag of hij gereanimeerd wilde worden. Hij is verder gezond, dus waarom die vraag? Hij heeft een lichte verstandelijke beperking en raakte helemaal van slag. “Is het zo erg, ga ik dan dood?” Hij is inmiddels weer thuis, maar heeft er nog steeds last van dat ze hem die vraag stelden.’

Een dergelijke scène komt iedere dag voor. Steeds meer ziekenhuizen stellen bij patiënten die via de SEH worden opgenomen al ter plekke de reanimatievraag. Men wil zo onduidelijkheid voorkomen op het moment dat een reanimatie nodig is. Ook is het onwenselijk dat mensen gereanimeerd worden terwijl achteraf blijkt dat dat medisch zinloos was. Het is dus goed om het reanimatiebeleid en eventuele andere behandelbeperkingen vast te leggen. Maar betekent dit ook dat aan alle patiënten op de SEH gevraagd moet worden of ze gereanimeerd willen worden? Een vrouw die in partu binnenkomt? Een gezonde puber die van de fiets is gevallen en aan zijn arm geopereerd moet worden? Voor deze en veel andere patiënten is de vraag naar reanimatie helemaal niet relevant omdat de kans klein is dat ze in een reanimatiesetting terechtkomen en er ook geen medische reden is om hen dan niet te reanimeren.

Op de SEH kunnen mensen overdonderd zijn door pijn, hun onverwachte situatie, de vele onderzoeken en de steeds wisselende zorgverleners. Juist in die kwetsbare situatie is het van belang om mensen gerust te stellen en ze het gevoel te geven dat ze veilig zijn, in ervaren handen en dat er goed voor ze gezorgd zal worden. De onverwachte vraag naar reanimatie kan mensen het angstige gevoel geven dat ze er veel erger aan toe zijn dan ze dachten. Ook bestaan er veel misverstanden over reanimatie. Om een betekenisvol antwoord op de vraag naar reanimatie te krijgen, zal iemand dus eerst ook goed voorgelicht moeten worden over wat reanimatie precies is en wat de voor- en nadelen daarvan zijn in deze specifieke situatie. In veel gevallen zal daar op de SEH vanwege de hectiek en de emotionele situatie van de patiënt helemaal geen gelegenheid voor zijn.

Maar, zo kan de tegenwerping luiden, er zijn toch mensen die, ook al zijn ze gezond, per se niet gereanimeerd willen worden? Dat klopt. Maar daaruit volgt niet dat aan iedereen de reanimatievraag gesteld moet worden. Van mensen die er bewust voor kiezen om per se niet gereanimeerd te willen worden, mag verwacht worden dat zij voldoende alert zijn om bij opname zelf aan te geven dat zij dat niet willen. Dat kan mondeling, maar bijvoorbeeld ook met een niet-reanimeerpenning.

De vraag of iemand gereanimeerd wil worden, zou in mijn ogen alleen gesteld moeten worden als er twijfel bestaat of reanimatie zinvol zou zijn. Als er geen twijfel is, worden mensen gewoon gereanimeerd. De SEH is er niet om mensen angst aan te jagen.

Gert van Dijk, is ethicus bij de KNMG en het Erasmus Medisch Centrum

Ethische dilemma’s: ze spelen dagelijks in de zorg. Vaak kijkt u er weer anders tegenaan dan uw collega. Ethische kaders en gedragsregels geven ruimte voor de toepassing in specifieke situaties. KNMG-ethicus Gert van Dijk verkent actuele dilemma’s in zijn columns over ethiek in de praktijk.

Reageren kan op knmg.nl/columns.

De columns op deze pagina zijn geschreven op persoonlijke titel.

PDF federatienieuws 47 2017

Federatienieuws KNMG
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • K.J. Lugtmeier

    oud-huisarts, Harlingen

    Momenteel ben ik 80 jaar en ik geniet een uitstekende gezondheid.
    Ik moet er niet aan denken, dat ik gereanimeerd zou worden, als ik op straat of in huis een hartstilstand zou krijgen. De kans er beschadigd uit te komen vind ik veel te groot, ook nu... Nederland inmiddels bijkans is volgestopt met dure AED’s.
    Er kan ooit een tijd komen, dat ik in geen enkele situatie gereanimeerd wil worden. Nu zou ik dit alleen nog wél willen als ik in een ziekenauto of in het ziekenhuis een hartstilstand zou krijgen. Deskundige hulp is dan onmiddellijk inzetbaar.
    Ik denk, dat er vast wel meer mensen zijn, die deze voorkeur hebben. Ik heb ooit bij de hartstichting gevraagd, of er een mogelijkheid is om met bijvoorbeeld een penning deze beperkte wens kenbaar te maken. Die is er helaas niet. Nu zal ik, afhankelijk van de omstandigheden telkens mijn wens mondeling kenbaar moeten maken.

    Alweer een aantal jaren geleden vernam ik tijdens een reanimatiecursus, dat men in Japan al zeker sedert 2007 ervaring heeft met reanimatie zonder mond-op-mond beademing en dat de resultaten in vergelijking met de combinatie hartmassage en beademing goed zijn. De Hartstichting liet mij toen weten, dat men deze methode niet kon aanbevelen. Ook vandaag wordt de cursus nog steeds inclusief beademing gegeven. De American Heart Association is inmiddels van haar scepsis afgestapt en propageert nu de ‘Hands-only CPR’.
    Het wordt tijd, dat ook Nederland hiertoe overgaat. De methode is veel eenvoudiger en dus gemakkelijk door veel meer mensen te leren.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.