Laatste nieuws
HM
1 minuut leestijd
Wetenschap

Wetenschappelijke doorbraken 2008

Plaats een reactie

In de jaarlijkse top tien van grensverleggend wetenschappelijk onderzoek, die Science traditie­getrouw publiceert, staan behalve de ontdekking van planeten bij verre zonnestelsels en het exacte gewicht van het proton ook een paar biomedische doorbraken. De belangrijkste voert de top tien zelfs aan: herprogrammering van cellen.   


In 2008 ontgroeide onderzoek op dit gebied het proefdierstadium, toen twee onderzoeksteams menselijke huidcellen wisten te herprogrammeren tot stamcellen. Het waren publicaties die ook de reputatie van het onderzoek naar stamcellen weer opvijzelden. Dat had immers een slechte naam gekregen, toen Zuid-Koreaanse wetenschappers drie jaar geleden beweerden dat ze stamcellen hadden gemaakt met behulp van somatische celkernoverdracht, de techniek waarmee ook het schaap Dolly is gekloond. Die bewering bleek vals.  


De nieuwste ontwikkeling gaat terug op twee eerdere doorbraken. Tien jaar geleden wisten Amerikaanse wetenschappers menselijke embryo­nale stamcellen te kweken en twee jaar geleden kwamen Japanners met een genetische techniek waarmee ‘gewone’ cellen konden worden ‘omgebouwd’ tot cellen die veel weg hadden van embryonale stamcellen. Met deze geïnduceerde pluripotente stamcellen (iPS-cellen) hoopten ze bovendien de praktische en ethische kwesties die verband houden met de embryonale variant te omzeilen.


Afgelopen jaar slaagden twee onder­zoeksteams erin deze iPS-cellen uit de huidcellen van een 82-jarige vrouw met amyotrofe laterale sclerose te ‘maken’. De wetenschappers wisten deze cellen vervolgens aan te zetten tot het vormen van gliacellen en neuronen: precies de cellen die door deze ziekte het meest zijn aangedaan. Kort daarop maakten andere onderzoekers bekend dat ze iPS-cellijnen hadden ontwikkeld voor toepassing bij een tiental andere ziekten, waaronder de ziekte van Duchenne, downsyndroom, de ziekte van Parkinson en diabetes type 1. Het voordeel van deze cellijnen is dat ze in tegenstelling tot ‘gewone’ cellen goed in cultuur zijn te brengen onder laboratoriumomstandigheden. Belangrijke kanttekening is wel dat herprogrammeren van cellen nu nog een activiteit is met een behoorlijk trial-and-error­element, die slechts bij één op de 10.000 cellen slaagt.


Andere biomedische doorbraken waren volgens Science de uitbreiding van de catalogus van kankergenen (pancreaskanker en glioblastoom), gedetailleerd inzicht in hoe eiwitten binden aan receptoren en nieuwe technologieën om het genoom van mensen (en dieren) te ontrafelen.

Science 2008; 322: 1766-73, 1811-5

Wetenschap ziekte van parkinson
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.