Welles-nietesspelletje over screening op aneurysma’s

Screening op aneurysma’s van de abdominale aorta (AAA) verlaagt de mortaliteit, maar het is onduidelijk of het ook kosteneffectief is. Vorige week publiceerde BMJ tegelijkertijd twee studies waarvan de een ‘welles’ zegt en de ander ‘nietes’.

In de eerste studie rapporteren Simon Thompson c.s. van de Britse Medical Research Council over de tienjaarsmortaliteitsdata die uit de Multicentre Aneurysm Screening Study (MASS) komen. Bijna zeventigduizend mannen tussen de 65 en 74 werden gerandomiseerd en vervolgens al dan niet uitgenodigd voor screening middels een echo. Tien jaar later bleek het relatieve risico op sterfte door AAA bijna gehalveerd, van 0,87 procent in de controlegroep naar 0,46 procent in de screeninggroep. De kosten per gewonnen levensjaar waren na tien jaar ongeveer 9000 euro. Dat is ruim onder de richtlijn van 30.000 euro die in Groot-Brittannië wordt gehanteerd.

De andere studie is afkomstig uit Denemarken en baseert zich op resultaten van meerdere studies. Lars Ehlers e.a. berekenen dat elk gewonnen QALY (quality adjusted life year) ongeveer 51.000 euro kost, en concluderen dat screening niet kosteneffectief is.

Gezondheidseconoom Martin Buxton probeert de verschillen te verklaren in een begeleidend commentaar. Hij stelt onder meer dat de kosten van screening in Denemarken hoger, en de verschillen tussen electieve en acute chirurgie kleiner zijn dan in Groot-Brittannië. Daarnaast zijn er verschillende modellen gebruikt. SB

BMJ 2009; online publicatie 26 juni