Wasknijper

Lang geleden werd ik als jonge patholoog gebeld door een huisarts, met de vraag een obductie te verrichten op een overleden jongetje van 6 weken. Hij was de avond tevoren bij het kindje geweest omdat het bloed plaste. Behalve een hematoom op de penis vond hij geen afwijkingen. De volgende morgen werd hij weer geroepen, nu was het kindje overleden. Hij vroeg zich af of het sudden infant death syndrome kon zijn.

Mijn eerste reactie was: ‘Nee, SIDS is per definitie alleen maar te diagnosticeren als er verder geen afwijkingen zijn.’ En hier was in elk geval bloed in de luier geconstateerd. Niet niets dus. ‘Weet je zeker dat er geen mishandeling in het spel is’, vroeg ik. ‘Hoe kom je aan zo’n hematoom?’ Zijn reactie was er een van diepe afschuw. Dat ik als vróuwelijke patholoog op zulke vreselijke gedachten kon komen. Enfin, breng het kindje maar, zei ik.

Bij het uitkleden zag ik behalve het gemelde hematoom ook verschillende knobbeltjes op de ribben. Ik heb het lichaampje geopend en de knobbeltjes bleken ribfracturen te zijn. Omdat het kindje pas 6 weken oud was, dacht ik dat er mogelijk sprake kon zijn van osteogenesis imperfecta. Nog geen reden om ‘onnatuurlijke dood’ te roepen, maar zeker geen SIDS. Daarna werd het schedeltje gelicht en zag ik een vrij groot subduraal hematoom.

Ik legde mijn instrumenten neer en belde de gemeentelijke lijkschouwer. Hij kwam en was het met mij eens dat dit niet natuurlijk was en dat dokter Zeldenrust moest komen. Die kwam, en constateerde dat dit inderdaad een geval van kindermishandeling was. Op mijn vraag hoe het hematoom aan de penis te duiden, zei hij kort maar krachtig: ‘Wasknijper. Dan plast ie niet.’

De volgende dag stond er een geanonimiseerde mededeling in de krant over het 6 weken oude kindje van X te A dat aan mishandeling was overleden. Op de achterzijde van de bladzijde op ongeveer de zelfde hoogte stond een overlijdensadvertentie waarin de ouders van kindje X met diepe droefenis kennis gaven van het overlijden van hun 6 weken oude zoontje...

Maria Sindram, patholoog niet-praktiserend

Lees ook het fotoverhaal over patholoog-anatoom dr. Jan Zeldenrust: Pionier pur Sang

• Lezersbijdragen Misdaad in uw praktijk