Waarde wilsverklaring onduidelijk
Plaats een reactieOm euthanasie te verlenen bij een demente patiënt moet de arts er zeker van zijn dat deze ondraaglijk lijdt. Maar de vrijwilligheid van het verzoek is dan ‘bijna niet meer vast te stellen’.
Dat zegt Arie Kruseman, voorzitter van de KNMG, deze week in Medisch Contact. Volgens hem kan de verklaring nooit in de plaats komen van het oordeel van de arts en de consulent. Ondraaglijkheid wordt zichtbaar als iemand bijvoorbeeld in bed ligt, doorligwonden heeft en het uitgilt van de pijn als hij wordt bewogen.
Vaststellen of er sprake is van een vrijwillig en weloverwogen verzoek is in deze fase lastig: ‘Maar als de arts zich ervan heeft vergewist dat de patiënt ondraaglijk en uitzichtloos lijdt en dat lijden in overeenstemming is met de wilsverklaring en eerdere gesprekken daarover, kan dat leiden tot een besluit om euthanasie te verlenen.’
Een ronde langs enkele betrokkenen laat zien dat er verschillend wordt gedacht over de praktische waarde van een schriftelijke wilsverklaring. Petra de Jong, niet-praktiserend longarts en directeur van de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde NVVE, vindt euthanasie bij dementie op basis van een schriftelijke wilsverklaring mogelijk, ook als een patiënt niet zichtbaar lijdt: ‘Artsen kunnen ervan uitgaan dat hij deze situatie niet wil.’ Voor specialist ouderengeneeskunde Bert Keizer is dat een schrikbeeld: ‘Als dat de trend wordt, stappen veel verpleeghuisartsen uit het vak. Ik ook.’
In het najaar van 2010 oordeelden de gezamenlijke toetsingscommissies dat een huisarts die euthanasie had verleend bij een demente vrouw, zorgvuldig had gehandeld. Volgens huisarts Constance de Vries, die als SCEN-arts een positief advies had gegeven aan deze huisarts, mag een arts ‘in een noodsituatie’ euthanasie verlenen. ‘Maar als een patiënt in een vergevorderd stadium van dementie is en communicatie onmogelijk, dan moet je afzien van levensbeëindiging.
De betrokken huisarts schrijft in Medisch Contact dat juist de speciale relatie met deze vrouw euthanasie mogelijk maakte: ‘De continuïteit en intimiteit in de relatie met deze vrouw en soms ook met haar omgeving maakten me nog bewuster van mijn verantwoordelijkheid.’
Joost Visser
Lees ook:
- Er zijn nog geen reacties
