Laatste nieuws
chirurgie

Vrouwelijke chirurgen

Plaats een reactie


Vrouwen in de heelkunde, zo heet het in boekvorm uitgegeven proefschrift van Mimi Mulder en Ella de Jong, waarop ze vandaag (8 maart: internationale vrouwendag) promoveren aan de Universiteit van Amsterdam.


Het eerste deel van hun studie omvat een historische terugblik op de rol van vrouwen in de geneeskunde. Dat levert een helaas wat schoolse presentatie van korte biografieën en wetenswaardigheden op, keurig gerangschikt naar tijdvak en geografische locatie: vrouwelijke genezers in de middeleeuwen, de eerste vrouwelijke heelkundige in Japan, belangrijke ontwikkelingen in het negentiende-eeuwse Amerika en zo meer. Het moet gezegd: de auteurs hebben veel materiaal verzameld. Vooral het traceren van de vele (vroege) foto’s zal geen sinecure zijn geweest.


Uiteraard staan Mulder en De Jong ook stil bij het optreden van de befaamde Hector Treub (1856 - 1920), de eerste hoogleraar geneeskunde die vrouwen opleidde in een snijdend specialisme. Treub, begiftigd met een dissidente geest, voerde rond de vorige eeuwwisseling gloedvolle en aandacht trekkende debatten met de psychiater en neuroloog Cornelis Winkler over diens opvatting dat vrouwen niet in staat waren tot het verrichten van ‘geregeld intellectueel werk’.


Het levert een typerend hoofdstuk op dat enigszins blijft steken in ditjes en datjes. Dat Treub wars was van conventies, er een flamboyante levenstijl op na hield en altijd gehuld ging in een geur van viooltjes afkomstig van Russische parfum, is leuk om te weten, maar daarmee is zo’n man nog niet in zijn tijd geplaatst. In die zin is deze studie eerder een cultuurhistorische opsomming, dan een cultuurhistorische beschouwing (zoals de ondertitel belooft). Dat is jammer: de laatste jaren zijn er studies geweest waarin dat beter gebeurde (bijvoorbeeld in de dissertatie van Lidy Schoon, De gynaecologie als belichaming van vrouwen, uit 1995). Hier wreekt zich wellicht dat beide auteurs geen medisch-historicus zijn, maar werkzaam zijn als algemeen chirurg.


In het tweede deel van hun studie blijkt dat juist een voordeel en dat deel is daarom een stuk interessanter. Om een indruk te krijgen van de mentaliteit en de beroepsopvatting van vrouwelijke chirurgen in Nederland in de twintigste eeuw interviewden Mulder en De Jong 45 van de 53 vrouwen die vanaf het begin van de specialistenregistratie, in 1932, tot 1996 zijn geregistreerd als algemeen chirurg. Dat levert aardige citaten op.


Zoals deze: ‘Het is zwaar. Het is bijna niet te combineren als je het goed wilt doen. (...) Je houdt weinig tijd over, hoor, want je kunt niet onder je dienstjes uit als vrouw zijnde. Dat kan niemand, ook de mannen niet, je moet meedraaien. Dan vraag ik me af of je je gezin en jezelf niet tekort doet.’


De auteurs constateren over de gehele linie een grote weerstand onder de geïnterviewden om zich in het chirurgische vakgebied als vrouw te profileren.


Tot de jaren zeventig bleef het aantal vrouwen dat zich als chirurg kon laten registreren laag: soms een, meestal geen per jaar. Tussen 1995 en 1999 was er een gestage toename van twee tot acht registraties per jaar. In 2000 waren er op 820 algemeen chirurgen, 42 vrouwen.


Mimi Mulder & Ella de Jong, Vrouwen in de heelkunde. Een cultuurhistorische beschouwing, Belvèdére/Medidact, ISBN


90 71736 25 3, 335 pag.,

30,-


Media en cultuur chirurgie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.