Vroege vetzucht voorspelt weinig goeds

Obesitas, gestoorde glucosetolerantie en hypertensie op kinderleeftijd zijn sterk geassocieerd met vroegtijdig overlijden. Hypercholesterolemie daarentegen niet. Dat blijkt uit een cohortstudie onder Native Americans van Paul Franks c.s. De resultaten staan in New England Journal of Medicine van 11 februari.

Bijna vijfduizend Pima- en Tohono O’odham-indianen uit Arizona, geboren tussen 1945 en 1984, zijn gemiddeld 24 jaar lang gevolgd. Tussen hun 5de en 19de jaar werden BMI, cholesterol en bloeddruk gemeten en werd een glucosetolerantietest verricht. Verder hielden de onderzoekers bij wanneer en waaraan zij overleden. Ze maakten onderscheid tussen endogene oorzaken – ziekte, alcoholintoxicatie of drugsgebruik – en externe oorzaken – bijvoorbeelden ongelukken of moord.

Tijdens de follow-up overleed 3,4 procent van het cohort (166 mensen) aan endogene oorzaken. De dikste kinderen stierven veel vaker aan ‘endogene’ oorzaken dan de dunste: twee keer zo vaak in het hoogste BMI-kwartiel als in het laagste. Ook een gestoorde glucosetolerantie was geassocieerd met hogere sterfte. Hypertensie op kinderleeftijd hield ook verband met vroegtijdig, endogeen overlijden, maar verder was er geen associatie tussen oplopende bloeddrukwaardes en sterfte. Ook niet tussen cholesterolwaardes op kinderleeftijd en sterfte.

Van al deze risicofactoren was al bekend dat ze bij volwassenen geassocieerd zijn met voortijdig overlijden. Hoe dat in de kindertijd zit, is nog niet helemaal duidelijk. Ook deze studie laat nog vragen open. Dat hypercholesterolemie niet geassocieerd was met hogere mortaliteit, kan bijvoorbeeld te maken hebben met de duur van de follow-up.

En wat moeten we met het feit dat ruim een derde van de voortijdige endogene sterfte werd veroorzaakt door alcoholische leverziekte? Toch draagt het onderzoek bij aan het dreigende gevoel dat obesitas op kinderleeftijd weinig goeds voorspelt voor de toekomst.

Overigens was maar liefst 29 procent van de kinderen in het cohort obees. In deze etnische groep komt vetzucht op jonge leeftijd al decennia lang voor. SB

N Engl J Med 2010; 362: 485-93

Lees: Childhood Obesity, Other Cardiovascular Risk Factors, and Premature Death