Voorzitter KNMG: AWBZ: waarom nog dralen?

Staatssecretaris Bussemaker heeft de Tweede Kamer onlangs laten weten dat zij de langdurige en onverzekerbare zorg in de AWBZ op termijn wil laten uitvoeren door de zorgverzekeraars. Verder wil zij de positie van de patiënt versterken. Er komen tegoedbonnen waarmee patiënten straks zelf zorg kunnen inkopen.

Naast het Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ) mogen ook hulpverleners als huisartsen en verpleegkundigen een indicatie gaan stellen. De staatssecretaris wil echter pas in 2011 een definitief besluit nemen over de uitvoering van de AWBZ vanaf 2012. Maar dan zijn er nieuwe verkiezingen geweest en is er een nieuwe coalitie met nieuw beleid. Daardoor is de voorgestelde verbetering van de AWBZ ongewis.

De KNMG pleit al jaren voor overheveling van de zorg voor geriatrische patiënten vanuit de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet (Zvw), met name voor mensen in verpleeg- en verzorgingshuizen. Zo kan alle zorg voor deze ouderen vanuit één verzekering worden betaald.

Zowel op genezing gericht medisch handelen als verzorging van patiënten en het zoveel mogelijk borgen van zelfbeschikking en kwaliteit van leven. Dat vereist een integrale organisatie en financiering van de zorg. De vorm moet de inhoud volgen. Zo is het nu niet. Door de financieringschotten in de zorg is er geen continuüm tussen cure en care. Met name ouderen zitten daardoor regelmatig klem tussen de Zvw, het CIZ, zorgkantoren, het centraal administratiekantoor (CAK) en zorgleveranciers.

De WMO levert nog een extra complicatie op, omdat gemeenten daarvoor verantwoordelijk zijn.Die blijken niet zelden onvoldoende in staat om aanvullend op de AWBZ-voorzieningen welzijnsfuncties van voldoende kwaliteit te leveren. Het gevolg van dit alles is gefragmenteerde en ondoelmatige zorg van onvoldoende kwaliteit. Ook voor wat betreft de AWBZ, waarvoor zorgkantoren verantwoordelijk zijn.

Er is dus alle reden om niet langer te dralen met een ingrijpende herziening van de AWBZ. Dit moet zodanig dat de zorgverzekeraar verantwoordelijk én financieel risicodragend wordt voor de uitvoering van de AWBZ van eigen verzekerden. Hierdoor kan er meer dan nu het geval is een belangrijke prikkel ontstaan voor een hoogwaardigere en doelmatigere uitvoering van de AWBZ. En dat is niet onbelangrijk gezien het stijgend beroep dat door toename van het aantal ouderen op de AWBZ zal worden gedaan.

Als gevolg van de voorgestelde herziening kunnen de zorgkantoren, het CIZ en het CAK worden opgedoekt en kan de indicatiestelling worden vereenvoudigd. De patiënt krijgt daardoor te maken met minder loketten en schotten, waardoor beter zorg op maat kan worden gerealiseerd. Ook dat kan de uitvoering van de AWBZ doelmatiger maken, zodat meer middelen vrijkomen voor het primaire proces: integrale zorg voor oudere patiënten.

Gezien haar tijdplanning kiest de staatssecretaris kennelijk voor zorgvuldigheid boven snelheid. Vaak is dat terecht. De problemen in de AWBZ en de problemen in de zorg voor ouderen vereisen echter grote snelheid, naast zorgvuldigheid. Voorts verdient de staatssecretaris het dat haar voornemens nog in deze kabinetsperiode worden gerealiseerd. Ere wie ere toekomt. Voldoende redenen dus om niet langer te dralen met overheveling van de AWBZ.

Arie Nieuwenhuijzen Kruseman, voorzitter KNMG