Vooral voordelen borstkankerscreening
1 reactieDe voordelen van borstkankerscreening wegen op tegen de nadelen. Dat stelt de Gezondheidsraad in een advies aan de minister van VWS.
In Nederland daalde na 1986/1988 de borstkankersterfte met 34 procent naar 62 per 100.000 vrouwen van 50 tot 74 jaar in 2012. Volgens de Gezondheidsraad is het moeilijk vast te stellen hoeveel van die daling toegeschreven kan worden aan het bevolkingsonderzoek, omdat ook de behandelmogelijkheden zijn verbeterd. De raad schat dat de helft van de daling komt door het bevolkingsonderzoek. Door het bevolkingsonderzoek kunnen jaarlijks gemiddeld 775 gevallen van borstkanker worden voorkomen in Nederland.
De Gezondheidsraad onderzocht het nut van het bevolkingsonderzoek op verzoek van de minister, omdat er veel discussie over is. Van elke duizend onderzochte vrouwen krijgen er zeventien een foutpositieve uitslag, wat leidt tot onnodige ongerustheid. Bij ongeveer twee op de duizend vrouwen wordt in de periode van twee jaar tussen de screeningsmomenten toch borstkanker geconstateerd. Ook komen er gevallen van overdiagnose voor – met daaropvolgende behandeling. De geschatte percentages van overdiagnose lopen sterk uiteen tot meer dan de helft van de gevallen van borstkanker die in de screeningsleeftijd worden vastgesteld. De Gezondheidsraad gaat uit van 8 procent van de via screening ontdekte borstkanker.
De Gezondheidsraad vindt dat vrouwen die een onterecht positieve uitslag krijgen beter begeleid moeten worden. Ook zou er een apart vervolgtraject moeten worden ontwikkeld voor vrouwen bij wie de uitslag wijst op een klein risico op borstkanker. Bij hen zou een nieuw mammogram of echo voldoen en is een biopsie niet nodig.
Simone Paauw
Gezondheidsraad - Bevolkingsonderzoek naar borstkanker: verwachtingen en ontwikkelingen
Lees ook:
-
Simone Paauw
Simone Paauw deed de deeltijdopleiding journalistiek in Tilburg en werkt sinds 2008 als journalist bij Medisch Contact. Ze interviewt het liefst de ‘gewone arts’ met een bijzonder verhaal, bijvoorbeeld voor de rubriek Het Portret. (Gezondheids)recht en medisch tuchtrecht hebben haar bijzondere interesse. Ze heeft aandacht voor diversiteit en inclusie in de breedte, discriminatie en grensoverschrijdend gedrag (op de werkvloer) en de positie van vluchtelingen en vluchteling-artsen. Daarnaast schrijft ze over tal van andere onderwerpen.
H. van der Linde
huisarts, BURGH HAAMSTEDE
In het rapport van de Gezondheidsraad staat op bladzijde 14 dus:
“In Nederland daalde na 1986/1988 borstkankersterfte met 34 procent naar 62 per 100.000 vrouwen van 50-74 jaar in 2012. Hoeveel van deze daling van 34 procent er op het conto van het ...bevolkingsonderzoek geschreven mag worden, is moeilijk te meten. Op basis van computermodellering wordt geschat dat ongeveer de helft van deze daling aan het bevolkingsonderzoek is toe te schrijven en de rest aan betere therapie.”
Het persbericht is veel stelliger:
“Tussen 1987 en 2012 is de sterfte aan borstkanker bij vrouwen van 50-75 jaar met 34 procent gedaald. Ongeveer de helft hiervan is te danken aan betere behandelingsmogelijkheden van de ziekte. De andere helft is toe te schrijven aan het bevolkingsonderzoek. Daarmee is het effect van de huidige screening dat jaarlijks gemiddeld 775 sterfgevallen aan borstkanker worden voorkomen. Bij vrouwen die deelnemen aan het bevolkingsonderzoek halveert het risico dat ze overlijden aan borstkanker.”
Het advies van de Gezondheidsraad aan de minister berust dus louter op een schatting. Preventieve geneeskunde vereist echter geen schatting maar bewezen nut. Zeker als je vrouwen bloot stelt aan straling, medische ingrepen en angst. Het kostenaspect nog even buiten beschouwing gelaten, maar die luxe kunnen we ons eigenlijk niet meer permitteren.
De gratuite oproep in het rapport om vrouwen beter te begeleiden, zonder aan te geven hoe, is veelzeggend. Angst en ingrepen zijn onverbrekelijk verbonden aan deze preventie.
Misschien is gewoon het schaarse artikel “moed” nodig om als commissie te pleiten voor afschaffing van deze preventie bij ontbreken van het daarvoor vereiste, bewezen nut. Precies hetzelfde geldt voor de jaarlijkse influenzavaccinatie van gezonde ouderen. De eindbeslissing ligt in beide gevallen bij de minister. Die wil stellig bezuinigen en is naar mijn indruk niet gespeend van politieke moed.
Met dit advies zal de controverse blijven bestaan.