Voetproblemen in kaart gebracht

Onderzoekers van de Sint Maartenskliniek in Nijmegen gaan deze maand tijdens de Vierdaagse bij ruim zestig wandelaars het ontstaan van mogelijke voetklachten in kaart brengen. Met die informatie willen ze kijken of dergelijke problemen in de toekomst bijvoorbeeld met steunzolen zijn te voorkomen.

De Vierdaagse is volgens Niki Stolwijk en Noël Keijsers, bewegingswetenschappers van de afdeling Research, development and education van de Sint Maartenskliniek, een uitgelezen kans om een studie naar voetproblemen te doen. De ruim 40.000 deelnemers van deze internationale wandelmars lopen in vier dagen maar liefst 160 tot 200 kilometer. Uit ervaring is gebleken dat bijna 10 procent de eindstreep niet haalt door blessures. De herhalende beweging van het afzetten en landen van de voeten kan snel zorgen voor overbelasting van voeten en knieën. De gedachte is dat vermoeide voet­spieren niet meer in staat zijn de voeten in de gewenste vorm te houden.

De onderzoekers gaan van de zestig proefpersonen - mannen en vrouwen van 35 tot 55 jaar - de voeten bestuderen, zowel voor de start van de Vierdaagse als na elke wandeldag. Telkens kijken ze naar het drukpatroon en de vorm van de voet en hoe die gedurende de vier dagen veranderen. Stolwijk: ‘Als je loopt, moet één voet de druk van het hele lichaamsgewicht opvangen. Normaal wordt die druk egaal verdeeld. Maar als de voetvorm verandert, ontstaat er op sommige plekken een drukverhoging en daar krijg je last van.’

De druk onder de voet wordt gemeten met een zogenaamde RsScan-drukplaat, die is voorzien van een groot aantal druksensoren. Om de voetvorm in beeld te brengen, maken de onderzoekers gebruik van een registratiesysteem dat de voeten van voor, achter en de beide zijkanten fotografeert. Vóór de eerste fotosessie worden twaalf belangrijke anatomische punten op de voet met een watervaste stift gemarkeerd. Stolwijk verwacht dat vooral bij de lopers die voet- en knieproblemen krijgen, de binnenzijden van de voeten zullen doorzakken. Ook denkt ze dat door de grote belasting de vetkussentjes onder de voorvoeten minder goed gaan functioneren. Dit leidt eveneens tot een hogere druk op bepaalde plekken.

Uiteindelijk doel van het onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met Health Valley en de gemeente Nijmegen, is om in de toekomst onderbouwde adviezen te kunnen geven ter voorkoming van voetklachten. Ook mensen die bijvoorbeeld voor hun werk veel moeten lopen, kunnen daar baat bij hebben. Als voorbeeld van een adequate preventie noemt de bewegingswetenschapper de op maat gemaakte steunzolen. Ook naar de verbetering van die steunzool doen Stolwijk en Keijsers uitgebreid onderzoek. Daarvoor hebben zij bij 225 steunzooldragers de voeten nauwkeurig op drukpatronen en klachten onderzocht. Die informatie is vastgelegd in een computerprogramma dat daarmee objectief de optimale steunzool per individu kan berekenen.

Stolwijk: ‘Uit onderzoek is gebleken dat iedere podotherapeut weer een andere steunzool aanmeet bij één en dezelfde persoon. Wij proberen dat meetproces met dit expertsysteem, dat we binnenkort gaan testen, te objectiveren. Wellicht dat volgend jaar Vierdaagselopers daarvan ook kunnen profiteren.’ John Ekkelboom