Vitamine D en de hersenen

Hoge vitamine-D-waarden lijken te beschermen tegen de ziekte van Parkinson. Lage waarden zijn geassocieerd met cognitieve achteruitgang bij ouderen.Dit blijkt uit twee onderzoeken die, respectievelijk, verschenen in de Archives of Neurology en de Archives of Internal Medicine.

Paul Knekt c.s. bepaalden het 25-hydroxyvitamine-D-gehalte (25(OH)D) in de bevroren bloedmonsters van ruim drieduizend Finnen. Die monsters waren tussen 1978 en 1980 afgenomen. Vervolgens werd nagegaan wie van de deelnemers in de 29 jaar follow-up Parkinson had ontwikkeld. Mensen met de hoogste vitamine-D-gehaltes liepen het minste risico op de ziekte.

Na correctie voor onder meer roken, opleiding en alcoholgebruik bleek het kwart mensen met de hoogste waardes ongeveer drie keer minder vaak Parkinson te krijgen dan het kwart met de laagste waardes. De auteurs wijzen zelf op mogelijke zwakke punten van hun onderzoek, maar vinden het toch – net als Marian Leslie Evatt in een begeleidend commentaar – de moeite waard om de relatie te onderzoeken. Ook om na te gaan of nog hogere concentraties dan in deze studie zijn gevonden, nog meer voordeel op zouden leveren, of juist niet.

David Llewellyn c.s. volgden bijna negenhonderd 65-plussers gedurende zes jaar. De deelnemers ondergingen lichamelijk onderzoek, cognitieve tests en bloedonderzoek. De mensen met een 25(OH)D-gehalte onder de 25 nmol/l, hadden 60 procent meer kans om minimaal 3 punten achteruit te gaan op de mini mental-state examination (MMSE), dan de mensen met een gehalte boven de 75 nmol/l. Hierbij was al gecorrigeerd voor sociodemografische factoren, dieet, gedrag en algehele gezondheidstoestand.

Maar corrigeren voor ‘gezondheid’ is lastig, stellen Andrew Grey en Mark Bolland in een begeleidend commentaar. Want het zal niet toevallig zijn dat de mensen met de laagste vitamine-D-waarden ook op andere punten slecht scoorden. Immers, minder gezond zal vaak gepaard gaan met minder lichaamsbeweging, zwaarder zijn, en minder in de zon komen. En dus lagere vitamine-D-waarden.
Wees dus voorzichtig met het trekken van conclusies uit observationele studies naar vitamine D, zeggen zij. En zoek in gerandomiseerde trials uit wat het effect is van vitamine-D-suppletie.

Sophie Broersen

Arch Neurol 2010; 67: 808-11: Serum Vitamin D and the Risk of Parkinson Disease
en 795-7: Beyond Vitamin Status

Arch Intern Med 2010; 170: 1135-41: Vitamin D and Risk of Cognitive Decline in Elderly Persons
en 1099-1100:  Vitamin D - A Place in the Sun?

• Rubriek Medisein
• Meer nieuws