Visitatie als functionele poppenkast

Dat visitatie van medisch specialisten primair is gericht op de praktijkvoering, is een goede zaak, maar ook zorginhoudelijke punten moeten aan bod komen. Dat betoogt gezondheidswetenschapper Kiki Lombarts, die vandaag promoveert aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over de aard en de impact van visitaties.

‘Tot dusver’, zegt ze, ‘is er vooral aandacht voor de omstandigheden waaronder zorg wordt verleend. Dat moet en gaat veranderen.’ Ook acht ze het wenselijk dat opleidingsziekenhuizen niet langer uitsluitend worden beoordeeld volgens het model van de opleidingsvisitatie. Vakgenoten onderwerpen daarbij hoogleraren en hun assistenten aan een kritisch onderhoud ter beoordeling van de specialistische opleiding. Anders dan bij de zogeheten kwaliteitsvisitatie blijven andere betrokkenen bij het ‘zorgproces’, zoals verpleegkundigen en verwijzende huisartsen, buiten beeld. ‘Deze ongelijkheid wordt opgeheven zodra academische ziekenhuizen ook op de kwaliteit van zorg getoetst gaan worden’, vindt Lombarts. Ze ziet echter ‘weinig externe prikkels’ die op deze verandering aansturen: ‘Patiënten hebben blijkbaar veel vertrouwen in de academische geneeskunde. De prikkel tot integratie van de opleidings- en kwaliteitsvisitatie komt op dit moment met name vanuit de beroepsgroep zelf.’

Opleidingsvisitaties, zo stond laatst te lezen in de MC-rubriek Veldwerk (MC 43/2003: 1650), hebben iets weg van een poppenkast: een fraaie presentatie, een paar scherpe vragen en verder heerst de doofpot.

‘Ja, ik herken die kritiek  wel, windowdressing komt voor’, erkent Lombarts. ‘Dit wordt mede in de hand gewerkt doordat er sancties zijn verbonden aan de opleidingsvisitaties’. Maar het is ook een functionele poppenkast: ‘Als de komst van een visitatiecommissie betekent dat je snel nog wat zaken in

positieve zin bijstelt, kan ik daar geen kwaad inzien.’ Haar onderzoek laat zien dat specialisten zeer positief staan tegenover ‘visitatie als vorm voor professionele kwaliteitsbewaking’.

Toch kan het nog een slag anders: onlangs opperde de Inspectie voor de Gezondheidszorg de mogelijkheid van onaangekondigde visitaties. Lombarts: ‘Ik geloof daar niet in’. << HM