Vier vragen over de Klebsiella-testen

Alle Nederlandse ziekenhuizen hebben een testkit gekregen van het RIVM om de Klebsiella pneumoniae Oxa-48-bacterie op te sporen. Het Maasstad Ziekenhuis gebruikt een andere test op deze multiresistente bacterie, die wel samen met het RIVM en UMC Utrecht is ontwikkeld. Vier vragen over deze testen aan arts-microbioloog Henk Bijlmer, adviseur Infectieziekten van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM.

Waarom gebruikt niet iedereen de test uit het Maasstad Ziekenhuis?

Bijlmer: ‘Het Maasstad gebruikt een speciale robot voor testen van grotere aantallen monsters. Deze robot had het ziekenhuis nog in huis voor een eerdere Klebsiella-uitbraak. De robot heeft voor deze test een bouillon met een instabiel antibioticum nodig, die elke dag opnieuw bereid moet worden. Dat is alleen handig bij grote aantallen monsters, zoals nu in het Maasstad Ziekenhuis. De RIVM-test kan worden gedaan met behulp van een PCR die geschikt is voor een enkel monster.’

Hoezo is zeker dat de uitbraak niet verder is verspreid?

‘Het RIVM heeft de Klebsiella pneumoniae Oxa-48-stam naar alle microbiologische laboratoria gestuurd. Vrijwel iedereen heeft gereageerd dat zijn systeem inderdaad aantoont dat de stam mogelijk een carbapenemaseproduceerder is. Normaal gezien volgt meteen actie als een lab dit constateert en wordt een monster naar het RIVM gestuurd, waar een oxa-48 plasmid kan worden geïdentificeerd. Het Maasstad nam echter pas heel laat actie, waardoor een olievlekeffect ontstond. Na twee jaar hadden 3000 mensen contact gehad met besmette patiënten en waren er dus veel monsters te testen. In Rotterdam had men al langer te kampen met een cefalosporineresistente Klebsiella, een ESBL-vormer. Deze werd steeds meer als endemisch beschouwd op de ic, waardoor niemand er aandacht aan besteedde. Dat de bacteriestam intussen ook een oxa-48 plasmid had opgelopen, is daarom niet opgemerkt.’

Voor welke antibiotica is deze Klebsiella-bacterie met oxa-48-plasmid nog wel gevoelig?

‘Voor het toxische colistine, het relatief nieuwe antibioticum tigecycline dat mogelijk nog ernstige bijwerkingen zal laten zien en ten slotte voor amikacine, een derde generatie aminoglycoside dat wij niet eens in de apotheek hebben staan.’

Er zijn geen nieuwe besmettingen meer. Hoe is dat gelukt?

‘Door strenge handhaving van de WIP-protocollen. Mensen die enkel drager zijn, worden niet behandeld met antibiotica. Daarvoor zou desinfectie van de darm nodig zijn met het reële risico dat een volstrekt resistente stam ontstaat.’

Heleen Croonen

Het RIVM ontwikkelt en verspreidt een testkit: Protocol Klebsiella beschikbaar

Het Maasstad Ziekenhuis gebruikt een andere variant die meer monsters aan kan: Testkit RIVM niet voor Maasstad

• Meer nieuws