Verwarring over wilsverklaring wilsonbekwamen

Onder burgers, familieleden én professionals is te weinig kennis over schriftelijke euthanasieverzoeken van mensen die wilsonbekwaam zijn op het moment dat levensbeëindiging concreet aan de orde is. Dat stelt ZonMw naar aanleiding van een verkenning van schriftelijke wilsverklaringen van wilsonbekwamen.

Volgens ZonMw leidt een gebrek aan kennis, óók bij professionals, vaak tot verkeerde verwachtingen en verwarring. Ook ontstaat er een zekere willekeur: de manier waarop er met een euthanasieverzoek wordt omgegaan zou te zeer afhankelijk zijn van de actuele kennis van de wet- en regelgeving op dit punt van de betrokken artsen. Misverstanden die ook onder professionals bestaan gaan bijvoorbeeld over het recht op euthanasie – dat niet bestaat –, over het benoemen van een vertegenwoordiger die ervoor kan zorgen dat euthanasie wordt uitgevoerd bij een wilsonbekwame patiënt met een wilsverklaring – dit is niet mogelijk –, en over wat wilsonbekwaamheid eigenlijk is. Volgens ZonMw zijn artsen ook nog te weinig proactief in het informeren van hun patiënten over de verschillende soorten wilsverklaringen, zoals een euthanasieverzoek, een behandelverbod of een niet-reanimeerverklaring.

Andere knelpunten betreffen onder meer de status van de wilsverklaring, onder welke omstandigheden de levenseindewens ingewilligd kan worden en of de wilsverklaring wel een geschikt instrument is bij wilsonbekwamen, vanwege de vraag of het op dít moment nog steeds een weloverwogen verzoek is. Ook noemt ZonMw dat artsen moeite hebben met een schriftelijk verzoek van mensen die inmiddels niet meer tot communicatie in staat zijn, met het ziekteproces dat de euthanasiewens van de patiënt kan veranderen, met het vinden van het geschikte moment voor euthanasie en dat advisering door de tweede (SCEN-) arts lastig kan zijn.

Simone Paauw

Rapport ZonMw over schriftelijke wilsverklaringen bij euthanasie

Lees ook:

• Weg met de wilsverklaring
• Dement met een wilsverklaring, en dan?
• Rechters en notarissen onnodig bij wilsverklaring (aug 2013)
• Waarde wilsverklaring onduidelijk (maart 2012)