Verstopping en een vol gevoel

Een 85-jarige man werd verwezen naar de interne geneeskunde. Sinds enkele weken had hij wisselend klachten van een moeizame stoelgang, en de laatste vijf dagen geen defecatie. Daarbij had hij een vol gevoel en verminderde eetlust.

Bij lichamelijk onderzoek was linksboven in de buik een grote drukpijnlijke zwelling palpabel.

Op de buikoverzichtfoto en echo was duidelijk sprake van coprostase. Het bloedonderzoek liet geen afwijkingen zien, behoudens een hyponatriëmie passend bij anorexie. De patiënt werd opgenomen om klinisch te laxeren middels orale laxantia en hoog opgaande fosfaatklysma’s, wat geen effect had.

Een CT-abdomen werd verricht. Hierop was een fecaloom van 15 bij 30 cm te zien ter hoogte van het colon descendens, zonder anatomische oorzaak voor de obstructie. Vervolgens werd een sigmoïdoscopie gedaan ter uitsluiting van een obstruerend moment c.q. voor het uitruimen van het colon. Er was massale retentie van harde feces zonder obstruerend moment in de afvoerende lis. Endoscopisch spoelen had geen effect.

Na ampele overwegingen werd besloten tot een laparotomie om het fecaloom zo mogelijk manueel te mobiliseren. Peroperatief werd een dolichosigmoïd gezien met een groot en zeer vast aanvoelend fecaloom gelegen anterieur van het colon descendens, met plaatselijk induratie van de darmwand. Er werd overgegaan tot een sigmoïdresectie. Het fecaloom woog 2,2 kg.

Het postoperatieve beloop was voorspoedig, de patiënt kon in goede conditie naar huis worden ontslagen met een onderhoudsdosis laxantia.

Een fecaloom is een ernstige, zeldzame complicatie van fecale impactie. Het is een harde gelamineerde massa in het sigmoïd of rectum met de karakteristieken van een tumor. In de literatuur wordt een relatie gezien met onder meer chronische obstipatie, Chagas en de ziekte van Hirschsprung.1-4 Doorgaans kan worden volstaan met een conservatieve behandeling. Chirurgie word toegepast als laxantia en endoscopische behandeling geen effect hebben.

E. Luiten, semi-arts chirurgie
dr. B.B. Pultrum, aios chirurgie
A.P.M. Stael, chirurg
Martini Ziekenhuis Groningen

• Rubriek Gezien