‘Verplaats jeugd-ggz niet naar gemeente’

Aan de nieuwe Jeugdwet, die in 2015 moet ingaan, zitten volgens deskundigen veel haken en ogen. Met name de verplaatsing van de jeugd-ggz naar de gemeente stuit op kritiek. Dat bleek gisteren tijdens een hoorzitting in de Tweede Kamer. De regering wil met de stelselherziening per 1 januari 2015 komen tot meer integrale zorg voor de jeugd, en meer aandacht voor preventie. De druk op de gespecialiseerde tweedelijnszorg kan dan verminderen doordat op gemeentelijk niveau in de eerste lijn beter maatwerk mogelijk is. Dat is althans de gedachte.

Maar lang niet alle deskundigen zijn ervan overtuigd dat dit gaat lukken. Zo heeft volgens de KNMG het wetsvoorstel geen oog voor integrale medische zorg – er is zelfs geen plaats voor de jeugdarts – maar verschuift het desondanks de jeugd-ggz naar de gemeente. Het is ook onjuist, aldus de artsenorganisatie, dat de jeugd-ggz uit de Zorgverzekeringswet wordt gehaald. Door de gemeenten hiervoor verantwoordelijk te maken, dreigen er onwenselijke verschillen te ontstaan in het ggz-aanbod tussen gemeenten. Psychiaters, psychologen en zorgverzekeraars delen die vrees. Toegang is in de nieuwe wet niet langer een verzekerd recht maar afhankelijk van de invulling van de gemeentelijke zorgplicht, stellen zij. Dat daarbij de somatische jeugdgezondheidszorg niet uit het verzekerd pakket wordt gehaald, wekt volgens hen op zijn minst de suggestie dat geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen minder essentieel zou zijn dan somatische zorg.

Ze wijzen ook op de vreemde constructie dat extramurale medicatie bekostigd blijft uit de Zvw maar dat gesprekstherapie bekostigd gaat worden door de gemeenten. Terwijl volgens professionele richtlijnen een gecombineerde behandeling vaak is aangewezen.

Nog een punt van kritiek: in het nieuwe systeem zullen gemeenten samenwerken in 41 regio’s om zo afspraken over de inkoop van jeugdzorg te kunnen maken. Maar delen van deze zorg vallen ook in de nieuwe wet onder de Zvw, zoals huisartsenzorg, somatische zorg en extramurale medicatie. Dat maakt afstemming noodzakelijk tussen gemeenten en de zorgverzekeraars. Het werkgebied van zorgaanbieders is echter niet georganiseerd op lokaal of regionaal niveau.

Wethouders van diverse gemeenten zijn niettemin overwegend positief over de nieuwe wet, die meer passende, ontkokerde zorg mogelijk gaat maken, verwachten ze. Maar ook volgens hen betekent de komst van de Jeugdwet ‘een ingrijpende transitie, waarvan niet helemaal zeker is hoe de kosten zullen uitvallen’. Zij willen daarom bijvoorbeeld vooraf afspraken maken met huisartsen over hoe vaak zij jongeren doorverwijzen voor hulp.