Verband lichaamstemperatuur en bewustzijn in coma

Bij comateuze patiënten bestaat een correlatie tussen de dagelijkse fluctuatie van de lichaamstemperatuur en de mate van bewustzijn. Dat is kort door de bocht de voornaamste conclusie van een kleine studie die online is gepubliceerd door Neurology.

Oostenrijkse onderzoekers (Christine Blume e.a.) includeerden achttien patiënten met ernstig hersenletsel die ten gevolge daarvan in een toestand verkeerden die sinds enige jaren het unresponsive wakefullness syndrome wordt genoemd (voorheen: vegetatieve toestand)of in een staat waren van minimaal bewustzijn. In het eerste geval zijn patiënten niet-responsief; hun ogen zijn geopend en ze kennen perioden waarin ze slapen. Aangenomen wordt dat ze niet bij bewustzijn zijn. Patiënten met minimaal bewustzijn laten daarentegen wel tekenen zien van enig rudimentair besef van de omgeving. 

Een week lang volgden de onderzoekers de lichaamstemperatuur van deze patiënten met behulp van externe huidsensoren. Aldus konden ze circadiaanse temperatuurcycli bij hen afleiden. Die bleken te variëren tussen  23,5 en 26,3 uur. Daarnaast evalueerden ze het bewustzijnsniveau met behulp van de Coma Recovery Scale-Revised (CRS-R). Naarmate hun lichaamstemperatuurcyclus meer in de buurt kwam van het gezonde 24-uursritme, scoorden de patiënten beter op deze schaal. Bij acht patiënten gingen ze verder nog na of zogeheten ‘bright light stimulation’ die dagelijkse ritmiek op orde kon brengen; ze vonden bij twee patiënten dat dit werkte.

Blume e.a. zien in hun bevindingen mogelijke aanknopingspunten voor behandeling. Zo zouden, opperen ze, comateuze patiënten altijd ondergebracht moeten zijn in een omgeving waarin het natuurlijke dag-nachtritme wordt gehandhaafd, teneinde bij hen een normale slaap-waakcyclus te bevorderen. En de auteurs hebben nog een advies: zet diagnostische middelen zoals het afnemen van CRS-R vooral dan in wanneer op grond van de cyclus verwacht mag worden dat de lichaamstemperatuur zijn maximum heeft bereikt. Dat geeft het meest betrouwbare beeld van de toestand waarin comateuze patiënten verkeren; op die momenten namelijk piekt naar verwachting hun performance.  Zo voorkom je verkeerde diagnosen, menen ze.

www.neuroloy.org