Veiligheid

Sinds enkele weken werk ik als vertrouwensarts (in opleiding) bij Veilig Thuis. Veiligheid is een thema dat in mijn werk een grote rol speelt. Hoe veilig zijn een moeder en kinderen in een zwaar belast en gestrest migrantengezin waar eerder sprake is geweest van fysieke mishandeling? Hoe grijp je in en hoe zorg je voor adequate hulp om de veiligheid van alle betrokkenen ook mórgen te borgen? Beslissingen over veiligheid zijn nooit eenvoudig. Het aantal dilemma’s op veiligheidsgebied is eindeloos. En ongelofelijk boeiend. Interessant vak, vertrouwensarts.

Veiligheid is natuurlijk niet alleen voor vertrouwensartsen belangrijk. Iedere arts heeft ermee te maken. Maar de dilemma’s verschillen. Kijk alleen al binnen mijn specialisme arts maatschappij & gezondheid; mijn dagelijkse portie veiligheidsperikelen is van een heel andere soort dan waar bijvoorbeeld donorartsen, farmaceutisch geneeskundigen en artsen infectieziektebestrijding of medisch milieukunde mee te maken krijgen.

We screenen bloeddonoren zeer uitgebreid. Een bloeddonor krijgt een uitgebreide vragenlijst met vragen over zijn reis- en seksueel gedrag. En ook een uitgebreid bloedonderzoek op allerlei hepatitissoorten, hiv, lues en eventueel nog het een en ander. Niet iedereen kan zomaar bloeddonor worden. Alles om problemen bij de ontvangers van bloedproducten te voorkomen.

Heel anders ligt dat bij orgaandonoren. Bij hen wordt heel anders met screening omgegaan. Zo staat een infectie met hepatitis B het aanbieden of accepteren van een orgaan niet in de weg. Schaarste en levensbedreigende ziekten zorgen ervoor dat we bij orgaandonatie heel andere veiligheidskeuzen maken dan bij bloeddonatie.

Farmaceutisch geneeskundigen houden zich dagelijks bezig met de ontwikkeling en het veilig gebruik van geneesmiddelen. Dit loopt uiteen van vroeg onderzoek met gezonde vrijwilligers tot geneesmiddelenbewaking en van het opzetten en implementeren van compassionate use-programma’s tot het verzamelen van data over het gebruik van geneesmiddelen in de praktijk.¹ Hoeveel bijwerkingen accepteer je en wanneer is de onveiligheid ervan te groot? Wanneer zet je je dure programma tot het ontwikkelen van een geneesmiddel stop?

Wat denkt u van obstacle runs en triatlons? Hartstikke populair en mensen zijn lekker in beweging in de buitenlucht. Maar na afloop zien artsen infectieziektebestrijding gevallen van besmetting met gastro-enteritis (bijvoorbeeld ten gevolge van norovirus) en leptospirose. Zijn de deelnemers zich wel bewust van de gezondheidsrisico’s en in hoeverre is hier voldoende toezicht op?

Of neem geiten- of kippenhouderijen. We weten nog niet genoeg, maar het lijkt erop dat de gezondheidsrisico’s niet gering zijn. Sluiten we de stallen uit veiligheidsoverwegingen? Voeren we een bouwstop in? Of laten we toch voorlopig de economische belangen van de boeren prevaleren boven hun gezondheid en die van ons?

Op 24 november is het jaarcongres van de KAMG ‘Vertrouwen goed, controle beter?’. Het gaat over public health en veiligheid. Wanneer moet je ingrijpen en wanneer moet je de verantwoordelijkheid bij de mensen zelf laten? Wat leren we uit het verleden? Met sprekers uit de wereld van het toezicht, de wetenschap én de GGD-praktijk. U bent van harte welkom.

De voetnoot vindt u bij deze column op medischcontact.nl

Voetnoot

1. Compassionate use-programma. In een enkel geval kunnen niet-geregistreerde geneesmiddelen worden voorgeschreven. Het betreft een specifieke situatie, waarin beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen voor meerdere patiënten (cohort) door het CBG noodzakelijk wordt geacht, voordat een handelsvergunning wordt toegekend.om er, met ondersteuning van ons projectteam, mee aan de slag te gaan.’