Veel te winnen bij zeervroeggeborenen

De onderzoekers van de Epice-groep gebruikten databases van negentien regio’s in elf Europese landen om na te gaan of vier bewezen interventies waren ingezet bij zeervroeggeborenen (geboren na 24 maar voor 32 weken zwangerschap). Het ging om een periode van een jaar van 2011 tot 2012. Zij excludeerden kinderen met ernstige aangeboren afwijkingen, of die op de verloskamer waren overleden, of niet in het ziekenhuis waren geboren. De vier interventies waren: bevalling op een afdeling met goede voorzieningen, antenatale toediening van corticosteroïden, effectieve preventie van hypothermie (36 graden of meer bij opname op de NICU) en gebruik van surfactant of vroeg nasale CPAP (continuous positive airway pressure) bij kinderen jonger dan 28 weken. Vervolgens werden sterfte en ernstige morbiditeit bekeken.

Elke interventie afzonderlijk vond vaak plaats: tussen 75 en 90 procent. Maar nog geen 60 procent van de neonaten (4275/7336) onderging ze alle vier. In de Nederlandse groep (waar ziekenhuizen uit midden- en oost-Nederland aan meededen), was dit 49 procent. Kinderen die voor 26 weken waren geboren, eenlingen, dysmaturen, kinderen met een lage apgarscore en die na de bevalling waren verplaatst, of die op de dag van opname van de moeder waren geboren, hadden het minst vaak alle interventies ondergaan. Het is niet bekend waarom zorg wel of niet plaatsvond. Na correctie voor verstorende factoren was de ziekenhuissterfte significant lager bij de kinderen die alle vier de interventies hadden ondergaan: relatief risico 0,72. De onderzoekers hebben berekend dat de sterfte in de hele groep met bijna een vijfde zou kunnen dalen, zonder dat de kans op ernstige morbiditeit zou stijgen, als bij de hele groep deze vier praktijken zouden plaatsvinden.

Het zijn gegevens van vier jaar geleden, dus de cijfers an sich zijn waarschijnlijk veranderd. In een bijbehorend commentaar zeggen Peter Davis en de zijnen terecht dat er doorgaans heel veel tijd en geld opgaat aan het ontdekken van effectieve behandelingen, maar dat er nog veel te winnen valt bij het ontdekken van hoe je die ook goed in de praktijk brengt.

BMJ, 2016. Doi: 10.1136/bmj.i2976 en bmj.i3358

Bij te weinig zeervroeggeborenen worden bewezen effectieve interventies toegepast. Dat blijkt uit observationeel onderzoek in elf Europese landen, waaronder Nederland. De sterfte in deze groep zou in theorie met een vijfde kunnen dalen, als dat wel gebeurde, berekenden Jennifer Zeitlin e.a. De resultaten staan in BMJ.