Veel partnergeweld bij gipskamerpatiëntes

Internationaal onderzoek wijst uit dat één op de vijftig patiëntes van de orthopedisch chirurg het gepresenteerde letsel opliepen bij huiselijk geweld. Orthopedisch chirurgen moeten erop bedacht zijn dat een derde van hun vrouwelijke patiënten ooit te maken heeft gehad met partnermishandeling.

Twaalf centra in Canada, de VS, India, Denemarken en Nederland werkten samen om de prevalentie van huiselijk geweld tegen vrouwen onder behandeling van een orthopedisch chirurg in kaart te brengen. Daarbij werd niet alleen gekeken naar het aantal patiënten dat als gevolg van huiselijk geweld letsel had, maar vooral naar het aantal patiëntes dat in een jaar of gedurende het leven thuis mishandeld werd. Eerder berichtte de WHO een lifetime prevalentie variërend van 15 tot 71 procent.

Patiëntes werden benaderd door een vrouwelijke studiemedewerker en vulden alleen, in een aparte ruimte, een vragenlijst in. Deze bestond uit vragen over lichamelijk, seksueel en emotioneel geweld in huiselijke sfeer. In totaal werden 2839 patiëntes geïncludeerd. De resultaten werden deze week gepubliceerd in The Lancet.

Eén op de zes vrouwen bleek in de twaalf maanden voorafgaand aan het onderzoek slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld, en één op de drie vrouwen had ooit in haar leven te maken met partnergeweld. Maar slechts bij 49 vrouwen (1,7%) was het bezoek aan de orthopeed een direct gevolg van mishandeling. In korte relaties (<10 jaar) kwam partnergeweld meer voor dan bij getrouwde vrouwen en vrouwen met kinderen. De prevalentie in Canada, de VS en in India was vergelijkbaar (18%) en hoger dan in Denemarken en Nederland. In Nederland was de prevalentie voor huiselijk geweld in de afgelopen twaalf maanden 10 procent. Een kwart van de vrouwen had er ooit mee te maken.

‘Er werd vooraf verondersteld dat huiselijk geweld vaker voorkomt in Canada en in de VS, dan in Europese landen en dat blijkt ook uit dit onderzoek’, vertelt Rudolf Poolman, medeonderzoeker en orthopedisch chirurg verbonden aan het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG). ‘Maar ook in Nederland is huiselijk geweld aan de orde. De prevalentie is nu gestaafd met getallen en kan niet weggewimpeld worden.’ Poolman hoopt dat huiselijk geweld tegen vrouwen onder de aandacht komt bij zijn collega’s; dat er meer bewustwording en signalering komt, net zoals er nu scherp gelet wordt op kindermishandeling. Daarbij merkt hij wel op dat in eerste instantie de huisarts de centrale rol speelt in de nazorg.

Er zijn meerdere oorzaken voor het verschil in prevalentie tussen Noord-Amerika en Nederland. Het kan een culturele grondslag hebben, of er is verschil geweest in de interpretatie van de vragenlijst. Poolman oppert nog een derde verklaring: ‘Onbemiddelde mensen in Nederland zijn een stuk minder arm dan arme mensen in Canada en in de VS. Wat dat betreft is Noord-Amerika net een derdewereldland.’

Slechts 6 procent van de ondervraagden in de westerse landen en geen enkele patiënte in India was ooit door een hulpverlener gevraagd of er geweld in huiselijke sfeer plaatsvond. Driekwart van de vrouwen vond dit zeker bij het takenpakket van zorgverleners horen, en ruim 60 procent dacht daarbij specifiek aan de orthopedisch chirurg.

Eva Mulder

Lancet 2013, doi: 10.1016/S0140-6736(13)61205-2

Lees ook:

• De Dokter: Hoe herken en bespreek je huiselijk geweld?
• Huiselijk geweld effectiever aangepakt
• Code helpt artsen bij huiselijk geweld
• Minder machteloos bij kindermishandeling en huiselijk geweld