Veel dodelijke ongevallen met quads

Quads zijn gevaarlijk. Traumachirurg Joost Peters concludeert dat op basis van de database van het Helikopter Mobiel Medisch Team (H-MMT) van het UMC St Radboud in Nijmegen.

Peters doorzocht samen met collega’s de vanaf 2007 bijgehouden database en vond 11 ongevallen waarbij een quad (vierwielige motorfiets) betrokken was. Bij die ongevallen waren in totaal 13 slachtoffers betrokken. ‘Vier patiënten overleefden het niet. Twee slachtoffers overleden op de plaats van het ongeval ten gevolge van een verbloedingsshock. Twee overleden in het ziekenhuis, beiden als gevolg van ernstig, niet behandelbaar neurotrauma. Van de overlevenden hadden er vier aanzienlijk invaliderende restschade als gevolg van een uitgebreid neurotrauma. Slechts vier patiënten zullen revalideren tot hun oorspronkelijke niveau van voor het ongeval.’

Op basis van de cijfers zegt Peters dat de incidentie van het aantal quadgerelateerde ongevallen is verdrievoudigd in vergelijking met vorig jaar en is verzesvoudigd ten opzichte van de jaren 2007, 2008 en 2009. Peters is de eerste om toe te geven dat zijn onderzoek door zijn kleinschaligheid beperkingen kent. Maar hij wijst erop dat ook bij collega’s in andere regio’s de indruk bestaat dat het aantal ongevallen met deze voertuigen toeneemt. ‘Bedenk daarbij dat wij slechts het topje van de ijsberg zien, namelijk alleen de zeer ernstig gewonde slachtoffers.’

Al in 2000 werd de quad door de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) beschreven als een risicovoertuig. Quad rijden vergt namelijk bijzondere vaardigheden. Peters: ‘Ondanks de vier wielen is een quad vaak onverwachts instabiel door de minder goede dwarsstabiliteit, de lange veerweg, het hoge kantelpunt en het relatief hoge vermogen, zeker op onregelmatig terrein. Een persoon die niet gewoon is om bijvoorbeeld motor te rijden zal vaak minder goed op de hoogte zijn van de kwetsbaarheid, positie op weg, mate van zichtbaarheid en de wenselijkheid van beschermende kleding.’

De SWOV stelde destijds al vast dat over de kop gaan met een quad waarschijnlijk een ernstiger afloop heeft dan onderuitgaan met een motorfiets. Een quad kantelt naar buiten, waardoor de berijder onder het voertuig komt. Een motorrijder valt in de bocht meestal  ‘achter’ de motorfiets.

Om al deze redenen zou het goed zijn als quadrijders, aldus Peters, ‘een deugdelijke rijinstructie krijgen, altijd een helm dragen en zich bewust zijn van de intrinsieke instabiliteit van het voertuig’. 

Henk Maassen

• Meer nieuws