Van ‘orgaandiefstal’ beschuldigde chirurg handelde juist

De uitnamechirurg die delen van milt en bloedvaten uitnam bij een overleden meisje bij wie enkel toestemming voor nierdonatie was gegeven, heeft ‘gebruikelijk en medisch noodzakelijk gehandeld’ bij de uitnameoperatie. Daarom is hem tuchtrechtelijk niets te verwijten. Dat oordeelt het Regionaal Tuchtcollege Den Haag. Het college vindt wel dat de informatievoorzieningen aan nabestaanden – vooraf en achteraf – beter kan.

Een 18-jarig meisje overleed in 2011 na een scooterongeval. Haar ouders stemden destijds in met nierdonatie, maar maakten later uit het medisch dossier op dat ook de milt en aderen waren verwijderd. Zij vonden dat er sprake was van orgaandiefstal en klaagden de uitnamechirurg en de transplantatiecoördinator vorig jaar aan.

Vandaag deed het Regionaal Tuchtcollege Den Haag uitspraak in beide zaken. Volgens het college was de ‘wijze van opereren gebruikelijk en voorgeschreven’ en ‘medisch noodzakelijk voor een succesvolle transplantatie’. De bloedvaten waren nodig om de organen bij de ontvanger goed te kunnen aanhechten en miltbiopten werden gebruikt om onderzoek te doen naar eventuele afstotingsverschijnselen bij de ontvanger – niet de hele milt was dus uitgenomen.

Het college weegt verder mee dat een uitnamechirurg geen enkel contact heeft met familieleden, en dus ook geen rol had in de communicatie naar familieleden. De transplantatiecoördinator, die na toestemming voor donatie contact legt met nabestaanden, heeft in deze zaak na de operatie ‘de gebruikelijke zaken besproken’, oordeelt het college.

In deze zaak had wel ‘betere informatievoorziening aan de familie de voorkeur verdiend’, stelt het college. Het doet daarvoor enkele aanbevelingen, omdat de informatievoorziening aan nabestaanden voorafgaand en achteraf ‘beter kan en moet’. Zo moet er voor nabestaanden direct informatie schriftelijk beschikbaar zijn over de noodzaak van het uitnemen van extra weefsel zoals bloedvaten en milt. Ook adviseert het college om nauwkeurig data, tijdstippen en informatie over wat is uitgenomen vast te leggen bij een uitnameoperatie.

Aangezien nabestaanden veelal recht hebben op inzage in het medisch dossier van een overledene, is het zaak dat de gang van zaken bij een uitnameoperatie op die manier goed wordt gedocumenteerd, aldus de tuchtrechter. ‘Deugdelijke en volledige informatie’, ‘transparantie in voorlichting en informatievoorziening’ en ‘nauwkeurigheid in verslaglegging’ zullen ‘(de kans op) wantrouwen’ verminderen’, zo wordt gesteld.

De Nederlandse Transplantatie Stichting werkt al sinds de kwestie aan verdere verduidelijking, en het college noemt dat ‘een stap in de goede richting’.