Laatste nieuws
Achter het nieuws

Van één naar duizend covid-patiënten in nog geen vier weken

GGD Hart voor Brabant telkens vooraan in de coronacrisis

11 reacties
Sem van der Wal/ANP Photo
Sem van der Wal/ANP Photo

GGD Hart voor Brabant heeft de dubieuze eer om bij elke nieuwe fase in de coronacrisis als eerste aan de beurt te zijn. Arts infectieziektebestrijding Danielle Oorsprong vertelt hoe ze de eerste patiënt zagen, de eerste GGD waren die brononderzoek niet meer uitvoerde en de eerste die de huisgenoten van bevestigde patiënten niet meer testte.

Bij de eerste covid-19-patiënt in Nederland werd er bij de GGD Hart voor Brabant een flap op de muur gehangen om in één oogopslag te kunnen zien hoe het ervoor stond met het bron- en contactonderzoek. Bij de volgende patiënt nog een flap erbij. ‘Maar de muur was al heel snel vol, dus hebben we ze maar weer weggehaald, want het hielp niet meer om het overzicht te houden’, zegt arts infectieziektebestrijding Danielle Oorsprong, werkzaam bij GGD Hart voor Brabant.

Toevallig was het team infectieziektebestrijding bij haar GGD al vrij groot, vertelt ze: ‘Normaal bestaan we uit 24 mensen, omdat we ook onderzoek doen, en relatief veel infectiepreventiedeskundigen in dienst hebben. Maar dat voldeed al heel snel niet meer. Een paar dagen na die eerste patiënt waren er al vier gevallen, toen tien, en opeens hadden we meer dan honderd van hun contacten in monitoring, met wie we dagelijks contact hadden om na te gaan of zij symptomen ontwikkelden. Tot nu toe hebben we ruim honderd mensen extra – vooral interne krachten – getraind om te helpen bij al het onderzoek, de telefoontjes, de administratie en ga zo maar door. De piek lijkt voor ons nu voorbij. Het aantal gevallen neemt nog steeds toe – wij hebben deze week de duizendste patiënt gemeld – maar het werk voor de GGD is gestabiliseerd. Dat heeft te maken met de veranderingen in beleid, die vooral ingegeven zijn door de snelle stijging van het aantal patiënten. Wij hebben dagelijks contact met het RIVM, alleen al omdat we verplicht zijn het aantal nieuwe gevallen door te geven, maar daarnaast spreken we ze ook over wat wij zien en signaleren. Wij stellen soms zelf een andere aanpak voor, als de landelijke richtlijnen achterlopen op de situatie hier. Als je daardoor echt moet afwijken van de richtlijn, moet je daar wel over overleggen. Want het is niet goed als elke GGD zijn eigen aanpak erop nahoudt. Om een voorbeeld te noemen: wij redden het op een gegeven moment niet meer om alle patiënten met een verdenking op covid-19 te testen, en verschoven onze aandacht van huisgenoten van bevestigde patiënten naar kwetsbare patiënten. Het duurde even voor we het RIVM daarin meekregen, maar dit is uiteindelijk wel de landelijke lijn geworden.’

‘We dachten dat we de uitbraak klein konden houden door snel in te grijpen’

Lastiger en schrijnender

De hoeveelheid werk neemt dus niet per se toe, maar: ‘De vragen worden lastiger, de situaties gecompliceerder en de casuïstiek schrijnender. In het begin testten we relatief gezonde, jonge mensen, maar nu vooral oudere, kwetsbare patiënten die heftiger ziek zijn. Naast het testen ligt onze focus nu vooral op het ondersteunen van niet-acute zorgpartners, zoals de verpleeghuizen, de thuiszorg en de instellingen voor verstandelijk gehandicapten. Die zitten met vragen over hoe je corona buiten de deur houdt, wie ze moeten testen en hoe om te gaan met isolatie. In de regio is er overleg tussen onder andere de medische partners hoe er zoveel mogelijk patiënten zo goed mogelijk zorg kunnen krijgen buiten de ziekenhuizen, zodat het voor hen behapbaar blijft. Bijvoorbeeld door het opzetten van zorghotels, waarbij wij kunnen adviseren over welke hygiënemaatregelen je daarvoor moet treffen. We zitten met dilemma’s over goede zorg leveren en tegelijk de veiligheid van de patiënten en medewerkers beschermen. Er zijn inmiddels wat meer mogelijkheden om zorgverleners te testen, bij alle laboratoria in de regio. Het is nog steeds niet haalbaar om iedereen te testen, maar er is wel meer mogelijk dan vorige week.

Subteams

Zoals gezegd is er binnen de GGD Hart voor Brabant behoorlijk geschoven met mankracht: het gros van de medewerkers is met corona bezig, andere activiteiten zijn op een zeer laag pitje gezet. ‘Dat betekent dat er ander werk blijft liggen. Daar is regelmatig overleg over, binnen het crisisteam. Dat kijkt ook naar andere GGD-processen, hoe we die opvangen, en daar hebben we ook met de andere GGD’s in onze veiligheidsregio over. Om te kijken wie wanneer wat weer kan oppakken.’

Oorsprong ziet voor haar GGD, waar de rust heel voorzichtig terug lijkt te keren, een rol weggelegd bij het helpen van andere GGD’s waar de toestroom van patiënten nu pas op gang komt. ‘Door te vertellen hoe wij het hebben aangepakt. Wat bijvoorbeeld heel goed is gegaan, is het instellen van subteams. Toen wij de papieren van de muur haalden, omdat we het overzicht dreigden te verliezen, hebben we verschillende taken bij kleinere groepen ondergebracht. De één doet het contactonderzoek, een ander de diagnostiek, die houdt zich bezig met algemene vragen en de laatste onderhoudt het contact met andere zorgpartners. De coördinatoren van die subteams overleggen drie maal daags en behouden zo het overzicht.’

Omgaan met een ziekte-uitbraak is op zich iets waar een GGD op is voorbereid, zegt Oorsprong: ‘We zijn gewend te denken in scenario’s: als dít gebeurt, dan doen we dát. We hebben daarom eind januari – een maand voordat de eerste patiënt zich aandiende – al een outbreak management team gevormd. We haalden beschermingsmateriaal in huis, legden contact met de ziekenhuizen en stelden alvast een continurooster op, om dag en nacht klaar te kunnen staan. En toch is het anders gelopen dan we dachten. Het ging zoveel sneller! We gingen ervanuit dat we covid-patiënten in Nederland zouden krijgen, maar dat we de uitbraak klein konden houden door snel in te grijpen met bron- en contactonderzoek en isolatiemaatregelen. Maar er kwamen zo snel, zo veel geïnfecteerde mensen, dat het niet meer in te dammen was. Ik ben ervan overtuigd dat we het proces hebben vertraagd, maar dat valt moeilijk hard te maken.’


lees ook


Download dit artikel (PDF)

Achter het nieuws coronavirus GGD covid-19
  • Sophie Broersen

    Sophie Broersen was journalist bij Medisch Contact van 2008 tot 2021. Na haar studie geneeskunde en huisartsopleiding ging zij als journalist aan de slag. Bij Medisch Contact schreef zij over geneeskunde en zorg in de volle breedte: van wetenschap tot werkvloer, van arts-patiëntrelatie tot zorg over de grens. Samen met de juristen van de KNMG becommentarieerde zij tuchtzaken. Na haar journalistieke carrière is zij in 2021 weer als arts gaan werken.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Tisscher: Alleen van uw schrijfsels krijg ik grijze haren, maar verder voel ik me bij elke zin die u schrijft (geestelijk) gezonder worden...

  • Rene Tisscher

    Reumatoloog, niet praktiserend, wel als Arts Integrale Geneeskunde, Oosterhout NB

    Geachte heer Bonte. Wat ben ik blij dat u dat plafond reeds had, ander had ik niet meteen kunnen weten wat u beroerd. Brief wisseling is ouderwets. Gelukkig dat u ook het medium gebruikt waarmee onbegrijpelijke prestaties worden bereikt ( ingenieursk...unde ).
    Nog even over de NVWA en hun mededeling dat het gebruik van voedingssupplementen niet nodig is want het verhoogd de weerstand van het immuun systeem niet. Dit klopt als het lichaam geen tekorten heeft waardoor het immuun systeem op rolletjes loopt. Ik begreep van de luchtmachtbasis arts te Soesterberg uit de jaren 80, dat men in de handen mocht wrijven als 1 op de 10 dienstplichtigen MOGELIJK fit genoeg was om straaljager piloot te worden. ( a la de President van Brazilië ? )
    Steek uw tong breed uit in de spiegel. Ziet uw barsten? : ernstige gebrek aan Vit B complex. U voelt zich 's avonds niet fit. Grijs haar? uitgebreidere tekorten., dikke rode nagelriemen ? : tekort aan Vit B5, de voorloper van het strategisch belangrijke Acetyl-coenzym A , lengteribbels van de nagels : Vit B2 en eiwitsynthese problemen. Witte vlekken in de nagels? Zink gebrek , belangrijk in het bestrijden van verkoudheden en nachtmerries ( met hoge dosis zink verdwenen de nachtmerries over martelingen tijdens WOII ). Wilt u nog meer weten ? Kijk dan op de vragen lawine van de vragenlijst op www.drtisscher.org over de tekorten waar uzelf rekening mee moet houden.

  • GJ Bonte

    Hofnar van het MC, Dalfsen

    @Tisscher: Wat ben ik blij dat ik wat u betreft mijn kennis van de kwakzalverij een plafond heeft bereikt. Ik vind eigenlijk dat deze kennis al een veel te groot deel van mijn brein in beslag neemt. Domheid is geen zonde, arrogantie ook niet direct. ...Maar de combinatie is dodelijk.

    Ik ben nog altijd liever een domme boer met een goed en gezond boerenverstand dan een gesjeesde kwakzalver die de kluit belazert met de meest vreemde en hoogdravende, maar helaas nog nooit bewezen gezondheidsclaims.

    Een ding is zeker, en daarvoor heb ik geen van de door u genoemde systemen nodig: Uw brein is al lang over zijn houdbaarheidsdatum heen! Al heel erg lang...

  • Rene Tisscher

    Reumatoloog, niet praktiserend, wel als Arts Integrale Geneeskunde, Oosterhout NB

    Geachte collega Bonte
    Fijn dat u uw kennis plafond zo duidelijk kenbaar maakt. Het zit duidelijk niet op het niveau van de NVWA en EFSA.
    Dat het NVWA niet uit clinici bestaat hebben we j.l. nogmaals mogen horen / lezen. Het Chinese gezegde "Domme ...mensen gaan nooit dood" klopt nog steeds.
    Om u wat meer kennis bij te brengen over het huidige 2000 niveau van de Ingenieurs -geneeskunde neem ik uw eerste zin als voorbeeld : U dacht dat Ik ben nog niet geconfronteerd met de coronavirus. Dat dacht ik ook, maar Het Oberonsysteem vermeld wel dat ik ooit de common cold coronavirus infectie gehad heb ( jammer dat ik hier het beeld niet kan opladen, misschien snapt u het dan beter. ). De andere mogelijkheid dat de moderne ingenieurs-geneeskunde bied is van het QMRA systeem :
    Nu: Op mijn 80ste jaar vermelde het systeem alleen een COPD ( ROOD ) dat regulier zichtbaar zou kunnen zijn,. Helaas zijn lab en röntgenfoto uitslag normaal. Niet gerust over de Corona dreiging laadde ik een geboortedatum van mijn 70ste jaar op : Het QMRA systeem vermelde daarop dat meerder systemen in het ROOD stonden conform dat mijn lichaam ouder is dan de aangegeven leeftijd. De tekorten waren dusdanig dat ik de maximale dosis van voedingssupplementen heb moeten gebruiken. Ben nu nog fitter...Kan de Coronavirus dus nu glansrijk aan...

  • GJ Bonte

    Neuroloog, Dalfsen

    @Tisscher: Blijkbaar bent u nog niet aangedaan door het Coronavirus. Maar zelfs dat zou u waarschijnlijk niet hinderen in het tot het bittere einde door blijven gaan met het verkondigen van uw halfgare "waarheden", niet?

  • Rene Tisscher

    Reumatoloog, niet praktiserend, wel als Arts Integrale Geneeskunde, Oosterhout NB

    Verbaasd dat in Duitsland het sterfte cijfer zo laag is? Mij niet.
    Van 1 tot 1000 patiënten binnen 4 weken , hoe dat komt?
    Van deze populatie hoeveel % gebruikte voedingssupplementen?
    Hoeveel overledenen gebruikten regelmatig voedingssupplemente...n ?
    Hoeveel hadden er eigenlijk een eliminatie dieet voor hun chronische / ouderdom klachten?
    Moeten we onderhand cie.VWS dit niet onder hun neus wrijven?
    Ik had hun al eind januari al gewaarschuwd dat men op twee benen moest staan en hun de handvaten hiervoor gegeven.
    I.v.m. het longfalen werd naast de beademing al gebruik gemaakt van veneuze zuurstof infusen? Of weet men niet dat deze apparatuur bestaat en in de handel is?

  • W Van den berg

    Huisarts , Rijswijk Zh



    Ceterum censeo foraminem ovale esse occludem
    Eens met collega Bonte(en Levi) count the bodies, en als toevoeging: onderzoek ze bij pathologie, tijd voor revival van obductie!
    Het Foramen ovale persisteert bij ruim 25 procent van populatie. Mens...en met COPD hebben wel 70% PFO ( persisterend of weer open door drukverschillen vanwege rechtsbesluiten?). Deze mensen sterven eerder( Hagen 1984). Na sluiten is de systemische serotonine spiegel significant lager( Lopez, Boston 2012).
    Serotonine is inflammatie bevorderend. Sterfgevallen door Corona komen door te sterke inflammatoire respons. COPD patiënten sterven eerder aan Corona. Cardiologen interesseert dit hele verhaal niets, (omdat het buiten hun comfort zone ligt?) graag commentaar als ik helemaal fout zit of pak dit op, relatief kleine moeite om 20 slachtoffers te onderzoeken en zo nodig een pfo te sluiten..

  • Adri Kroonen

    arts niet praktiserend, Nijmegen

    Bestrijd corona als een ramp!

    De coronacrisis heeft inmiddels overduidelijk de kenmerken van een ramp. Het zal nog veel mensenlevens kosten en heel veel leed veroorzaken. Het is hoog tijd om meer gebruik te maken van alle kennis over rampenbestrij...ding.

    Daarbij zijn twee kernprincipes:
    - zoveel mogelijk mensen redden,
    - zo goed mogelijk de samenleving overeind houden.

    We moeten stoppen met het voortdurend overbelasten van onze zorgmedewerkers. Vooral door te stoppen met het blijven verlenen van maximale zorg aan slachtoffers die eigenlijk geen kans maken. Dan moet je soms volstaan met goede palliatieve zorg. De meest intensieve zorg is altijd beperkt in omvang. Zeker in een rampsituatie moet je die vooral inzetten voor mensen die we wel kunnen redden.

    We nemen steeds strengere maatregelen in een poging de verspreiding terug te dringen. Dat is het proberen waard. Maar het is niet alleen van belang of het helpt. Ook de ‘collateral damage’ moet je meewegen. Denk aan de verborgen doden (zie bijv. het interview met Armand Girbes, hoogleraar intensive care, Amsterdam UMC) maar ook aan alle sociale ontwrichting.

    De bestrijding van de ramp moet niet per saldo meer ellende veroorzaken.

  • GJ Bonte

    Hofnar van het MC, Dalfsen

    En dan met mijn vorige betoog nog even in gedachten, hier de curves voor Nederland. Als gezegd in mijn vorige reactie, is de curve voor "nieuwe besmettingen" niet zo heel betrouwbaar. Wat niet weet, wat niet deert, zal Van Dissel gedacht hebben.

    ...Als ik toch een curve zou moeten kiezen, zou ik, wederom, kijken naar het sterftecijfer. Dat loopt natuurlijk een beetje achter op het aantal nieuwe gevallen en het aantal nieuwe opnames, maar het is nu eenmaal het meest betrouwbare getal. Levi zei het al eens: Count the bodies. Binnenkort overigens ook in de UK een hele kluif...

    En waarempel, deze curve laat zich ook op logaritmische schaal aanschouwen. Ziet u hem al afvlakken? Ik niet.

  • GJ Bonte

    Hofnar van het MC, Dalfsen

    Aangezien ik mijn zoon deze week moest bijstaan bij het rekenen, iets waar hij het nut totaal niet inziet, hier wat simpele rekensommetjes van een eenvoudig mens die zich weer moest inleven in het rekeninzicht van een weinig gemotiveerde 8-jarige:
    ...
    Het is nu vrijdag 27 maart 2020, 18:00. Ik kijk even op https://www.worldometers.info/coronavirus/

    De sterfte aan het Coronavirus in Duitsland = 0.62%
    De sterfte aan het Coronavirus in Nederland =6,73%

    Nu test het Robert-Koch-Instituut, dat toch een wat degelijker indruk maakt in vergelijking met onze RIVM, iets meer dan wij. Het verleden heeft geleerd dat als de Duitsers iets op willen sporen, ze dat vrij gründlich doen. Dat geeft de burger moed!

    Laten we even veronderstellen dat de Duitsers elke besmetting met het Coronavirus vinden. Dat is vast niet zo, maar het moet een eenvoudig sommetje blijven, dus dat nemen we maar even aan.

    Dan is het niet zo moeilijk om aan de hand van het sterftecijfer, dat in ontwikkelde landen zoals Duitsland en Nederland waarschijnlijk veilig met elkaar vergeleken mag worden, te berekenen hoeveel besmette personen er in Nederland zouden moeten zijn.

    Dat zijn er zo'n slordige 105617, grof afgerond zo'n 110.000. Dat betekent dat er zo'n kleine 100.000 besmet zijn met het coronavirus, waarvan het overgrote deel zonder het te weten.

    En dan hoor ik onze nationale RIVM-pipo uitkramen dat de "groei van het aantal gevallen waarschijnlijk afvlakt, en de R0 nu waarschijnlijk kleiner dan 1 is." Waar haalt die man het in vredesnaam vandaan?

    Zou het nog lang duren voordat Van Dissel en zijn hooggeleerde modelletjesbouwers onder dwang afgevoerd worden naar het Sanatorium voor Dolgedraaide Wetenschappers?



  • E.B. van Veen

    huisarts, Kampen

    Ik heb de indruk dat men bij de GGD Brabant écht gelooft dat ze voorlopen op de rest van Nederland, door bijvoorbeeld de uitspraak
    "Wij stellen soms zelf een andere aanpak voor, als de landelijke richtlijnen achterlopen op de situatie hier. Als je d...aardoor echt moet afwijken van de richtlijn, moet je daar wel over overleggen. Want het is niet goed als elke GGD zijn eigen aanpak erop nahoudt. Om een voorbeeld te noemen: wij redden het op een gegeven moment niet meer om alle patiënten met een verdenking op covid-9 te testen, en verschoven onze aandacht van huisgenoten van bevestigde patiënten naar kwetsbare patiënten. Het duurde even voor we het RIVM daarin meekregen, maar dit is uiteindelijk wel de landelijke lijn geworden".

    Maar dit vind ik zaken omkeren. Op een gegeven moment was het aantal besmettingen niet meer bij te benen. Daarop vond men in Brabant dat de richtlijnen (minder strikt) moesten worden toegepast. Dat is echt wat anders dan 'de landelijke richtlijnen lopen achter op Brabant'.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.