Vaccineren ongevaarlijk

Al tientallen jaren wordt er gedebatteerd over de vraag hoe veilig het vaccineren van MS-patiënten is: het zou leiden tot terugval. Ook zouden vaccinaties een rol spelen bij het ontstaan van multiple sclerose. Sedert een recente hepatitis B-campagne in Frankrijk is de controverse weer opgelaaid. In The New England Journal of Medicine van 1 februari wordt in twee artikelen en een commentaar aandacht besteed aan het vraagstuk. Zowel het onderzoek van Christian Confavreux c.s. naar vaccinatie en terugval bij MS-patiënten als het onderzoek van Alberto Ascherio c.s. naar het verband tussen hepatitis B-vaccinatie en het risico op MS leverde geen significante samenhang op.

In een interessant commentaar wijzen Bruce Gellin en William Schaffner van de Vanderbilt University School of Medicine in Nashville op het belang van het publiceren van 'negatieve' resultaten van onderzoek. Ze wijzen er bovendien op dat de (publieke) twijfels over de risico's van vaccineren wetenschappelijk gesproken in het algemeen geen enkele onderbouwing hebben. Als een substantieel deel van de populatie een vaccin krijgt, dan is het statistisch onvermijdelijk dat sommigen daarna het slachtoffer worden van een of andere aandoening. Zeker als het om een ziekte gaat waarvan de oorzaak niet bekend is, zullen sommige patiënten 'en zelfs sommige dokters', stellen Gellin en Schaffner, 'sequentie met consequentie' verwarren. 

Ze knopen daar een paar belangrijke vragen aan vast. Zoals: hoever moeten we gaan om de veronderstelde relatie tussen vaccinatie en ziekte wetenschappelijk te ontkrachten zodat het publiek, dat sowieso nauwelijks inzicht heeft in het mechanisme waarop immunisaties een beroep doen, zijn vaak ongefundeerde ongerustheid laat varen. Het kost immers geld, tijd en de inzet van deskundigen, terwijl deze trits in de gezondheidszorg maar beperkt voorradig is.

Andere vragen die Gellin en Schaffner opwerpen zijn: welke van de vele publieke twijfels in vergelijkbare kwesties vraagt om nader onderzoek? En hoe snel moet dat gebeuren? En ten slotte, hoe moeten de (meestal) negatieve uitkomsten van zulk onderzoek worden bekend gemaakt?