Vaccinatie­vrijwilligers lopen vast in bureaucratie

Daarvoor moeten duizenden medewerkers worden geworven, onder meer voor tachtig extra vaccinatielocaties. Ook veel artsen moeten bijspringen en daarom is GGD GHOR, de overkoepelende organisatie van de regionale GGD’s, nu nog achter de schermen bezig met het opzetten van een landelijke campagne om artsen te enthousiasmeren voor het vaccinatieprogramma.

Functieprofiel

Via onder meer uitzendbureaus als Randstad en Start People Medi Interim worden medewerkers geworven die vaccinaties zetten. Er is een breed functieprofiel opgesteld. Daarin wordt gevraagd om een afgeronde opleiding tot verpleegkundige, doktersassistent, verzorgende IG of basisarts. Of om coassistenten, studenten verpleegkunde of geneeskunde vanaf het derde jaar. Randstad stelt dat een BIG-registratie niet vereist is, maar ervaring met het zetten van vaccinaties ‘uiteraard wel’.

Toch blijkt het voor een niet meer BIG-geregistreerde arts niet eenvoudig om binnen te komen bij de GGD. De 67-jarige voormalig anesthesioloog Els Boer is sinds november 2019 niet meer BIG-geregistreerd. Ze vertelt dat ze uit frustratie halverwege is gestopt met solliciteren. Boer: ‘De werving wordt gedaan door een door de GGD ingeschakeld uitzendbureau en er werd heel veel informatie gevraagd. Ik moest onder meer een kopie aanleveren van mijn artsenbul – die is niet zo snel weer opgezocht. Ook moest ik referenties opgeven, terwijl op mijn oude afdeling inmiddels allemaal andere mensen werken. En ik moest een verklaring omtrent gedrag aanvragen. Ik vond het al raar dat er zovéél werd gevraagd, maar wat me uiteindelijk vooral tegenhield, was dat ik het ook nog eens allemaal digitaal moest aanleveren. Het was zoveel gedoe, dat ik dacht laat maar zitten. Ik wil gewoon graag helpen, ik hoef er niet eens een vergoeding voor te krijgen. Maar kennelijk is de nood niet zo hoog.’

Noodsituaties

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zei twee weken geleden dat zorgaanbieders in geval van nood ook niet-BIG-geregistreerde zorgverleners, zoals voormalig artsen, mogen inzetten. De inspectie maakt zich al maandenlang zorgen over de krappe personeelsbezetting in de zorg en vreest dat de derde golf voor nog meer extra uitval zal zorgen. ‘Nu al lukt het zorgaanbieders niet meer altijd om roosters vol te maken en is door onderbezetting de werkdruk groot. Bij een derde golf dreigt tekort aan personeel de bottleneck te worden in de strijd tegen het virus’, licht een woordvoerder van de IGJ toe.

In noodsituaties mogen zorgaanbieders daarom, onder voorwaarden, personeel inzetten dat mogelijk niet aan alle bevoegd- en bekwaamheidseisen voldoet. De IGJ denkt daarbij onder meer aan mensen die niet meer werkzaam zijn als arts, maar die nog wel – of niet meer – zijn geregistreerd in het BIG-register. De IGJ volgt hierin het advies dat de KNMG half maart 2020 uitbracht. Dat komt erop neer dat artsen niet-praktiserend die maximaal tien jaar zijn uitgeschreven uit het BIG-register mogen inspringen, zolang hun vaardigheid nog aanwezig is of weer eenvoudig is aan te leren.

‘Ik heb me erdoorheen geworsteld, maar ik vond het niveau onnozel’

BIG-registratie

Voorlopig zal er, ondanks de uitzondering die de IGJ toestaat, echter geen sprake zijn van het inzetten van niet-meer-BIG-geregistreerde artsen, zegt de woordvoerder van de GGD GHOR. ‘De artsen en verpleegkundigen die wij werven, moeten écht een geldige BIG-registratie hebben. Dat is vastgelegd in de uitvoeringsrichtlijn van het RIVM en het RIVM gaat wat ons betreft over de kwalificatie-eisen. Tot nu toe lopen we niet tegen personeelstekorten aan en is er dus geen sprake van een noodsituatie die het zou rechtvaardigen om artsen die niet meer BIG-geregistreerd zijn in te zetten. Bovendien is het lastig te controleren waaróm iemand niet meer BIG-geregistreerd is.’

Gedemotiveerd

Oók de nog wel BIG-geregistreerde Anneke Ornée (69) trok zich tijdens het sollicitatieproces terug, omdat ze gedemotiveerd raakte door de overvloed aan eisen. Ornée: ‘Ik werk nog volop als medisch adviseur, arboarts en als waarnemend huisarts tijdens de vakanties. Nadat ik me had aangemeld, kreeg ik te horen dat ik een e-learning moest doen, een cursus anafylaxie bij de ambulancedienst en een introductieochtend van drie uur. De cursus anafylaxie heb ik gelukkig kunnen overslaan vanwege mijn veertigjarige ervaring als huisarts. Door de rest heb ik me heen geworsteld, maar ik vond het niveau onnozel en er was erg veel reclame voor een van de vaccinatieproducenten. Vervolgens nam Randstad contact met me op en werd me om een waslijst aan gegevens en kopieën gevraagd. Ze wilden zelfs een kopie van mijn bul – én een uittreksel uit het diplomaregister van DUO. En dat terwijl ik gewoon in het BIG-register sta als arts – waar ze óók een officieel bewijs van wilden. Daarnaast moest ik een officiële verklaring omtrent gedrag opvragen en een bewijs aanleveren van mijn registratie bij de Kamer van Koophandel en een kopie van de polis van mijn beroepsaansprakelijkheidsverzekering, mét het meest recente betaalbewijs. En ze eisten een minimuminzetbaarheid van twee dagen per week. Toen ben ik afgehaakt.’ (Zie ook het corona­perikel van Anneke Ornée: ‘Helpen vaccineren? Ik ben afgehaakt!’)

Papierwinkel

Uit navraag bij zowel Randstad als Start People Medi Interim blijkt dat er inderdaad om veel verschillende bewijsstukken wordt gevraagd. De papierwinkel komt volgens woordvoerders van beide organisaties voort uit de eisen die de opdrachtgevers stellen aan de selectieprocedure.

Volgens Mark Niesink, directeur van Randstad Zorg, worden de functiecriteria gesteld door de opdrachtgevers, in de meeste gevallen lokale GGD’s. Niesink: ‘In het begin van de vaccinatiecampagne waren haalbare aantallen mensen nodig. Daardoor is het in deze fase mogelijk de best mogelijk gekwalificeerde mensen te selecteren. Daar valt vanuit organisaties als Randstad nu ook aan te voldoen; over het algemeen vinden we de benodigde mensen. We begrijpen ook dat dit de weg is die nu wordt genomen. De vraag is wat ons betreft wel wat we gaan doen als het tempo van vaccineren straks omhoog moet en hiervoor dus veel meer mensen nodig zijn. Houden opdrachtgevers dan vast aan de huidige kwalificaties of gaan we het gesprek aan over waar verantwoorde en veilige mogelijkheden liggen? Dus in de kern is de vraag: wanneer zijn mensen voldoende gekwalificeerd voor veilige vaccinatie? Kunnen we zijinstromers misschien in samenwerking met opleidingspartners versneld opleiden? Kunnen we ex-medische professionals in dergelijke constructies met een certificering ook versneld vaccinaties laten zetten? Hierover én over hoe we het efficiënt kunnen organiseren gaan we in gesprek met opdrachtgevers.’