Twee kapiteins is te veel, ook in de zorg
1 reactieHeeft u dat ook wel eens, dat iemand een opmerking maakt waarvan de diepere betekenis pas in een later stadium echt doordringt? Ik had dat onlangs met uitspraken van Frank de Grave. Hij deed deze in een dubbelinterview met mij in het LHV-maandblad Huisarts in Praktijk, ter gelegenheid van zijn afscheid als voorzitter van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
Pratend over het Budgettair Kader Zorg, vastgesteld en bewaakt door de minister van VWS, stelde De Grave dat die rol voor VWS eigenlijk is uitgespeeld. ‘De patiënt betaalt de zorgverzekeraar, de zorgverzekeraar betaalt de zorgaanbieder en de NZa controleert of dit allemaal goed gebeurt. Wat doet VWS in dit verhaal? Die kan eruit.’
Ik vond dat toen (april van dit jaar) nogal een boude uitspraak. Maar de opmerking bleef in mijn achterhoofd hangen en ik moet nu zeggen dat De Grave met bovenstaande redenering zeker een belangrijk punt aanstipt. De minister van VWS heeft twee redenen voor de instandhouding van het Budgettair Kader Zorg (BKZ).
De eerste is dat de hoogte van de zorgpremie deel uitmaakt van het koopkrachtplaatje dat het kabinet opstelt. Via het BKZ kan VWS een bijdrage leveren aan de totstandkoming van dat plaatje. Daarnaast gebruikt de minister het BKZ om beleidsimpulsen te geven aan de zorg, bijvoorbeeld via uitbreiding van substitutiemogelijkheden.
Maar de minister kan in beide gevallen worden overruled door de NZa, omdat de zorgautoriteit geheel autonoom beslissingen kan nemen over tarieven. Daarmee heeft de NZa een directe bemoeienis met de kosten van de zorg en in het verlengde daarvan met het koopkrachtplaatje van de burger. De minister van VWS is in feite de kapitein op het schip.
Maar omdat de politiek steeds andere koersen uitzet, is de aanwezigheid van een loods in de vorm van de NZa noodzakelijk. Maar als die loods te veel autonome beslissingsbevoegdheden heeft, lijkt er al gauw sprake te zijn van een klassiek geval van twee kapiteins op één schip. En ik heb al heel lang geleden geleerd dat dit de koers van het schip niet gunstig beïnvloedt en zelfs de dreiging van schipbreuk in zich heeft.
De NZa is sinds het vertrek van Frank de Grave op zoek naar een nieuwe stuurman. Ik pleit ervoor om die zoektocht én de komende politieke windstilte vanwege de naderende verkiezingen te gebruiken voor een zorgvuldige heroriëntatie op de structuren in de zorgsector en de posities die iedereen daarin inneemt.
Die herbezinning moet niet alleen gericht zijn op de positie van de minister en diens Budgettair Kader Zorg, maar ook op de vraag of de diverse functies van de NZa zich optimaal met elkaar verdragen. Iedere kapitein heeft namelijk niet alleen het recht, maar ook de plicht om zijn kwaliteit te tonen.
Steven van Eijck, voorzitter LHV
A.R. Moes
, NIJEVEEN
Wie zegt wat???
In voorgaande column legt Steven van Eijck woorden in de mond van Frank de Grave, die hij volgens het meinummer van Huisarts in Praktijk zelf uitsprak.
In het meinummer van Huisarts in Praktijk staat namelijk het volgende;
“Dat is vo...lledig virtueel geld”, zegt Van Eijck. “De patiënt betaalt de zorgverzekeraar, de zorgverzekeraar betaalt de zorgaanbieder, en de zorgautoriteit controleert of dit allemaal goed gebeurt."
In bovenstaande column stelt van Eijck dat pas later de betekenis doordrong van de volgende woorden die Frank de Grave uitgesproken zou hebben:
‘De patiënt betaalt de zorgverzekeraar, de zorgverzekeraar betaalt de zorgaanbieder en de NZa controleert of dit allemaal goed gebeurt. Wat doet VWS in dit verhaal? Die kan eruit."
Ook bij een column moeten citaten van anderen wel kloppen.
Het is in elk geval duidelijk dat Steven achter de bewering staat, zodanig zelfs dat hij er vanuit gaat dat de voormalige baas van de NZa zijn eigen bewering heeft uitgesproken.
Of heeft de redacteur van Huisarts in Praktijk een foutje gemaakt, die vervolgens niet is opgemerkt?
Hoe dan ook, zowel de NZa als de LHV is gebaat bij een stuurman, die weet wat hij gezegd heeft.