‘Tromp zag euthanasie bijna mislukken’
16 reactiesHuisarts Nico Tromp uit Tuitjenhorn had zeven jaar geleden meegemaakt dat een patiënte die hij euthanasie verleende, slechts na extra toediening van 1500 mg morfine overleed. Die ervaring heeft veel indruk op hem gemaakt, zei zijn weduwe zaterdag in Nieuwsuur.
Toen de Noord-Hollandse huisarts medio augustus 2013 bij een terminaal zieke patiënt werd geroepen, voelde hij zich ‘overvallen’ door de toestand waarin hij hem aantrof, vertelt Anneke Tromp over de nu veelbesproken casus: ‘De patiënt kon niet méér zeggen dan: “Help me”, hij had een diepe ademhaling, was tot stikkens toe benauwd en had ondraaglijke pijn.’ Haar man stond met de rug tegen de muur: ‘Dan kun je twee dingen doen: handelen volgens de regels of handelen uit erbarmen met de patiënt.’ Tromp ging naar huis en maakte de spuiten klaar: ‘Hij had de intentie om de patiënt bij te staan, niet om de dood te bespoedigen.’
Tromp, vertelt zijn weduwe direct daarop in het gesprek, was in 2006 betrokken bij een geval van euthanasie die niet vlekkeloos verliep. De patiënte reageerde niet op de toegediende dodelijke middelen, integendeel: ‘Zij ging rechtop in bed zitten.’ De huisarts gaf haar daarna 1500 mg morfine, gevolgd door een tweede dosis thiopental en Pavulon, waarna de patiënte overleed. Desondanks oordeelde de toetsingscommissie later dat Tromp ‘de levensbeëindiging medisch zorgvuldig had uitgevoerd’. Volgens Anneke Tromp maakte de ‘bizarre’ zaak veel indruk op haar man: ‘Hij kende de regelgeving, maar wist dat er altijd een moment kan komen dat je er met de regels niet goed uitkomt.’ In totaal, zegt ze, paste Tromp tien keer euthanasie toe, en dertien keer palliatieve sedatie: ‘Hij heeft nooit een klacht gehad.’
Er is geen sprake van dat Tromp ooit iemand ‘een zak over het hoofd heeft getrokken’ of helium heeft gebruikt, zegt zijn weduwe verder. En het heliumtankje in de garage? ‘Dat had hij aangeschaft voor feestjes en partijen, om ballonnen mee op te blazen.’ Drie dagen na het overlijden van de patiënt – vertelt ze – is op de praktijk over de heliummethode gesproken, naar aanleiding van een ervaring van een van de assistenten. Haar man had toen gezegd te hebben gelezen dat helium de dood met een plastic zak ‘eleganter en minder wreed’ kan maken: ‘Die dag is er ook gepraat over euthanasie en palliatieve sedatie, wanneer doe je het één, wanneer het ander. De coassistent zat daarbij.’
Nadat – een week na het gebeuren – vijftien man ’s nachts de praktijk hadden doorzocht, werd Tromp suïcidaal. Hij werd van 5 tot 20 september opgenomen in een psychiatrische kliniek en midden in die periode door het Openbaar Ministerie verhoord: ‘Zelf heeft hij zich in die richting laten drijven met het idee dat hij geen keuze had. De psychiater twijfelde over de haalbaarheid, maar er is toch besloten om het te laten doorgaan.’ Het Openbaar Ministerie zegt vanaf 5 september steeds met de advocaat – en via haar met de psychiater – contact te hebben gehad over de mogelijkheid van een verhoor.
Joost Visser
- Het interview met Anneke Tromp op Nieuwsuur
- Het oordeel van het Openbaar Ministerie
- Oordeel toetsingscommissie (2006)
- Dossier Tuitjenhorn
E.M. de Bruijn
arts np, SCHIEDAM
Het interview met de weduwe van Nico Tromp wordt in enkele reacties populistisch genoemd. Ik begrijp dat niet. Ik vond het relaas beheerst en helder overkomen en voelde duidelijk haar behoefte het verhaal eindelijk een keer vanuit de positie van Trom...p te vertellen. En gelijk heeft ze. Overigens heb ik eerder in het 'dossier Tuitjenhorn'een Verweer van Willemien Kasteleijn, in de rol van advocaat van Tromp, vrijwel hetzelfde verhaal gelezen. In dit verweer zegt Kasteleijn ook dat de IGZ de casus eenzijdig belicht. Alle 'verzachtende omstandigheden' zijn weggelaten. (Ik kan dit verweer in het dossier gek genoeg niet meer vinden en heb er ook geen reacties op gelezen). Alles overziend blijf ik bij mijn mening van een buitenproportioneel optreden van de IGZ en laakbaar handelen van het AMC.
F.E.A.M. Bussemaker
neuroloog, HOORN NH
Met afschuw deze zaak gevolgd. Collega Tromp is buiten zijn schuld in Kafkaësk senario terecht gekomen..
Een van de grondbeginselen in een normale procesgang, 'hoor en wederhoor', is met voeten getreden.
Dit als gevolg van incapabele bestuurders en g...ezagsdragers van het AMC en openbaar ministerie.
Dat dit grote consequenties dient te hebben voor de verantwoordelijken, lijkt mij duidelijk. Echter ook de fantasie-rijke co-assistante dient haar loopbaan te beeïndigen. Allerlei constateringen van deze z.g. aanstaande collega blijken op fantasie en onjuiste interpretatie te berusten.
P. Creutzberg
Huisarts en huisartsdocent, SOESTERBERG
Er zijn twee grote fouten gemaakt. Er is geen wederhoor verricht door het AMC en de huisarts is door de autoriteiten verhoord tijdens een psychiatrische behandeling. Ik vind deze handelwijze onvergeeflijk. Met betrekking tot de eerste fout, zou ik, a...ls ik de co-assistenten had van het AMC de relatie opzeggen. Met betrekking tot de tweede zaak is het onbegrijpelijk dat 'de verdachte' tijdens een psychiatrische behandeling verhoord wordt. En dat in een land waarbij een Willem Holleder in de watten wordt gelegd met programma's als collegetour.
Ik denk dat hier nodig is een snoeiharde advocaat die de zaak tot op het bot fileert. De reactie van het AMC/IGZ/OM vind ik tot nu toe ver onder de maat. Hier kunnen ze niet mee wegkomen.
E.A. Braam
voormalig chirurg, BLARICUM
Inderdaad godgeklaagd, de handelwijze van het AMC/IGZ/OM.
Wanneer wordt bij hun midden in de nacht eens een razzia gehouden.
Weten ze ook eens hoe dat voelt.
E.A. Braam
chirurg n.p., BLARICUM
Geachte collega Fortuyn,
U hebt gelijk, hun moet hen zijn, maar dit terzijde.
Wat betreft het woord razzia, dit zou uit het Arabisch stammen (???? spreek uit: ghazwa) en zoveel betekenen als invasie, bestorming of militaire expeditie.
Kortom, met d...eze benaming lijkt mij niets mis.
Peter Roessingh
Huisarts te Voorst,
Zoals altijd geldt: elk verhaal heeft verschillende kanten.
Het verhaal van de co-assistente schilderde een idiote dokter af die mensen af en toe een zak over het hoofd trok en er plezier in schiep mensen aan hun eind te helpen (de zogenaamde high f...ive toen zijn patient overleed).
Het verhaal van de weduwe laat een betrokken ervaren huisarts zien, die een erg hoge dosis morfine en dormicum gebruikte, maar met een persoonlijke reden. Hij heeft nooit de kans gehad dit rustig toe te lichten. De weduwe vertelt over Nico Tromp die een verhaal hoorde over helium van één van zijn assistentes en daar op reageerde wat door de co-assistente verkeerd begrepen is.
Was ik maar in de positie om hier wat zinnigs mee te doen. Het zou het AMC sieren om acuut de betrokken begeleidster en hoogleraar medische ethiek te schorsen lopende het onderzoek (zouden dit al gestart hebben?). Ook richting hun co-assistente is dit belangrijk. Haar melding is moedig(!) maar er had wederhoor moeten plaats vinden en buiten haar schuld is dat niet gedaan.
Het zou de IGZ en OM sieren om toe te geven dat met de wijsheid achteraf het volgen van hun eigen regels en procedures juist niet goed heeft uitgewerkt en dat ze hier lering uit trekken. Ik ben beniewd.
C.G.H. Blok
huisarts, HARLINGEN
In een brief aan de Tweede Kamer (15 februari 2013) schrijft de Minister onder meer het volgende: "Ik kies ervoor de IGZ een scherpere koers te laten varen waarin ze meer nadruk legt op handhaving." ... "Door scherp en kordaat op te treden draagt de ...IGZ bij aan het verminderen van de onveiligheid in de zorg en vergroot de IGZ haar gezag in het veld en de maatschappij."
In dit licht is het optreden van de IGZ in deze zaak wel begrijpelijk. Of dit optreden tot de genoemde resultaten heeft geleid moet iedereen voor zichzelf beoordelen.
J.T.A. te Gussinklo
voormalig internist, ZWOLLE
Plaatsvervangend schaam ik mij diep voor optreden AMC, Toezichthouder en OM. Kortom, de gehele 'keten'. Wachten op klokkenluiders?
dutchbuttonworks.com/2013/10/1000-mg-of-100-mg/
R.M.F.M. Leclercq
deeltijd docent UM, MAASTRICHT
Los van de vele tegenstrijdige informatie stel ik een procedurele vraag.
Waarom heeft de Vakgroep Huisartsgeneeskunde van de UvA of VU niet eerst contact met huisarts Tromp opgenomen?
Waarom is het AMC de woordvoerder geweest en niet de Vakgroepvoorz...itter van Huisartsgeneeskunde?
T.H.M. Falke
arts, LEIDEN
“Nobody expects the spanish inquisition”
Was de politiek maar zoals de huisarts die op het kritieke moment zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid durfde te nemen. Mag het de huisarts verweten worden dat hij de wet overtrad. Mag hij zijn eigen ver...antwoordelijkheid niet bepalen? Hij heeft toch eerder ervaren dat hij met het nemen van zijn verantwoordelijkheid voor de zorg van anderen de wet mocht overtreden? Dat hij de wet naast zich neer mocht leggen. Moet je dan wachten op de rechter voordat je een patient in nood uit zijn lijden verlost? En bestaat er geen jurisprudentie dat voor de zorg van anderen een arts die de wet overtreedt geen straf krijgt. Mag je daar als arts in het belang van de patient niet op vooruit lopen? En hoe zit het met het maatschappelijk verantwoordelijkheidsgevoel bij de toezichthouders? Die moeten er toch vanuit gaan dat de huisarts het goede voor had? Zullen we het de hoge raad vragen of gaan we door met de verdere uitholling van de rechtsstaat?
S.M. Bakker-Muskens
huisarts, zwolle
Laten we ophouden dan eens de ene partij te verketteren en dan weer de de andere. Laten we zwijgen en voortaan voorzichtig zijn met elkaar te veroordelen. Zelfs met volledige kennis over een zaak weet je eigenlijk nog niets over de achterliggende mot...ieven waarop een mens nu eens zo en dan eens zo handelt. Er zijn alleen gelukkige en ongelukkige uitkomsten, en de schuld ligt heel vaak niet duidelijk. De daders zijn ook vaak het slachtoffer van een kwestie. Laten we allemaal eens wat bescheidener zijn en minder in zwart en wit denken. Ieder mens maakt fouten en heeft ook het recht om daarmee verder te kunnen leven en daarbij hoort dat we elkaar niet verketteren. Het enige waar je als arts en als mens toe verplicht bent is dat als er iets fout loopt, dat te analyseren en daar lering uit trekken. Ik verwacht dat alle betrokkenen daar toe in staat zijn.
P.C.F.M. van den Braak
huisarts, BIDDINGHUIZEN
Laten we de discussie even helemaal loskoppelen van Tuitjenhorn. De 'lege artis' collegae hebben een ontroerend vertrouwen in het OM en de IGZ. Wie goed doet heeft niets te vrezen, vinden ze. Maar is dat zo? Bewaken we de rechtsstaat met Sinterklaass...preuken of stellen we een degelijk onderzoek in? (En een interview met de weduwe Tromp afschilderen als populistisch vind ik nou weer beneden peil."
A.A. de Vos
Huisarts, BREDA
Geachte collega's,
De afschuw van collega Bussemaker deel ik, maar het doelwit daarvan wil ik nuanceren. Dat er geen hoor en wederhoor heeft plaats gevonden valt te betreuren en het AMC/afd huisartsgeneeskunde aan te rekenen. Echter, de uitlatingen o...ver de co-assistente in kwestie zijn zeer onterecht en beschamend. Deze dame verdient alle lof en ik zou haar graag een opleidingsplaats aanbieden voor de huisartsopleiding. Daarmee zou het vak aan integriteit winnen. Collega Tromp had een beter lot verdiend maar hij was in zijn handelen duidelijk het spoor bijster en mag nu niet als martelaar of heilige geëerd worden. Het relaas van zijn echtgenote is een populistisch gemaakt nieuwsitem in één van de vele media die polariserend bijdragen aan deze pijnlijke en betreurenswaardige polemiek. Ik hoop dat het AMC nog een mea culpa voor ons in petto heeft en dat de casus vervolgens met rust kan worden gelaten. Dan kunnen de nabestaanden van collega Tromp verder met hun rouwproces en kunnen wij als uitoefenaars van palliatieve zorg hier op professionele, protocollaire én humane wijze mee verder gaan. De wet en technische mogelijkheden bieden daar voldoende ruimte voor zonder te hoeven grijpen naar absurde hoeveelheden morfine.
P.D.F. Frijns
specialist ouderengeneeskunde en SCEN-arts, GELEEN
Ik ben het helemaal eens met collega de Vos. Dit interview is weer een bizarre toevoeging aan de rare verhalen die de ronde doen. Als je lege artis met de juiste doseringen euthanasie uitvoert en de gebruikte medicatie de kans geeft in te werken heb ...je geen 1500 mg morfine nodig. Ook als je zogenaamd met de rug tegen de muur staat heb je meer dan de twee genoemde keuzes. Er is ook nog een tussenweg met normale doseringen waarbij je het gevolgde beleid niet hoeft te verdedigen met zogenaamd handelen uit erbarmen. Ik heb het al vaker geschreven: hulde voor de co-assistent. Haar relaas nu afdoen als overtrokken en hysterisch is onnodig kwetsend. Er is toch wel echt iets ernstig gebeurd, zelfs als maar de helft waar is.
J.A. de Lint
orthop.chir., OOSTERHOUT NB
Dat in Nieuwsuur de Bestuurder van het AMC met een brede grijns verkondigt dat het niet op de weg van het AMC ligt om naar aanleiding van de melding van de co-assistente, de huisarts om opheldering te vragen, getuigt van een verbijsterende arrogantie.... Huisarts Tromp was opleider en als zodanig bestond er dus een werkrelatie met het AMC; zeker dan behoor je hoor en wederhoor toe te passen voordat je naar andere instanties loopt.
Huisarts Tromp is zeer barmhartig geweest om de stervende en letterlijk doodsbenauwde patiënt zacht in te laten slapen, ook al overtrad hij daarbij een richtlijn. Chapeau! Schande aan het OM met zijn machtsvertoon en schande aan de IGZ wegens het gebrek aan proportionaliteit.
MJ Fortuijn
arts docent
Geachte collega Braam, los van de zaak waar u kritiek op heeft, de term razzia is misplaatst en pijnlijk. Ik ben net door Arnon Grunberg in zijn voetnoot bij de Volkskrant weer op de Kristallnacht gewezen. Razzia's moeten we niemand toewensen, zelfs ...niet "hun" van het AMC/IGZ/OM.