Stralende toekomst

Sinds kort staan er in het Diakonessenhuis twee ‘multislice spiraal’-CT’s. Ingewikkelde apparaten waarmee de patiënt als het ware in heel dunne plakjes wordt gesneden. Kleine details zijn daardoor heel goed zichtbaar te maken. Prachtig allemaal, en dat vinden onze aan-vragers ook. Ze vragen er dus steeds meer van aan. Bij al dat onderzoek moeten de gezondheidsrisico’s van de stralingsdosis worden afgewogen tegen de risico’s van het niet uitvoeren van het onderzoek. Komt het tot röntgen-onderzoek, dan moet de daarbij gebruikte dosis zo laag als redelijkerwijs mogelijk worden gehouden.

Wat is nu het probleem? ‘Multi-slice spiraal’-CT is een behoorlijk stralenbelastend onderzoek. Tussen 1988 en 1998 is de effectieve dosis per inwoner door medische diagnostiek toegenomen van 0,47 mSv (milli-sievert) tot 0,59 mSv. En die toename van ongeveer 25 procent komt geheel en al voor rekening van de toename van CT-onderzoeken. Waarschijnlijk heeft die stijging zich tot de dag van vandaag voortgezet.

Komt de onvermijdelijke volgende vraag: kan dat kwaad? Een grove berekening leert, dat deze extra dosis van 0,12 mSv voor elk lid van de Nederlandse bevolking (geschat op 16 miljoen) goed is voor 115 extra gevallen van kanker, waarvan 96 met dodelijke afloop, en voor 25 gevallen van ernstige erfelijke afwijkingen in de eerste twee generaties.

Nu klopt die berekening in zoverre niet, dat deze onderzoeken worden uitgevoerd bij een populatie die in doorsnee ouder is dan gemiddeld, en waarvan een veel groter deel toch al kanker heeft, dan de algehele populatie. Ook gaat het doorgaans niet om mensen die nog in de reproductieve leeftijd zijn.

Maar als u nog eens röntgen-onderzoek overweegt bij een relatief jonge patiënt, waarvan de indicatie toch al dubieus is (ter uitsluiting van … of ter geruststelling van de patiënt) is het toch iets om eens wat langer bij stil te staan.