Stilte

Donderdagavond, 18 januari 2007. Het zou gaan stormen.

‘s Middags was ik nog op visite bij Jacob. Ik kom er wekelijks en doe dat graag. De reis naar zijn boerderij is de moeite waard: zandwegen, kilometers bos, verstuivingen en heide waar ik regelmatig een ree tegenkom. De bijna zeventigjarige Jacob woont er samen met zijn verstandelijk gehandicapte broer. Jacob heeft kanker. Het gaat niet goed. Hij heeft een boel zwarte ontlasting gehad en kan van zwakte niet meer op zijn benen staan. ‘Niet naar het ziekenhuis, dokter’, zei hij slechts. Ik regel thuiszorg en terminale nachtzorg en geef mijn privé-telefoonnummer aan de broers.

Tegen de avond barst de storm in alle hevigheid los. Vrachtwagens waaien om, snelwegen worden afgezet. Indrukwekkende beelden op het journaal. Onrust, de wind beukt tegen de ramen. Om half vier word ik wakker van de telefoon. De broer van Jacob vraagt of ik kan langskomen om zijn broer te verschonen. Hij vertelt dat er geen zuster is gekomen voor de nachtzorg. Deze heeft vanwege de storm afgebeld, ze mocht niet werken. Ik vraag me niet af of dat voor huisartsen dan niet ook zou moeten gelden, maar kleed me aan en loop naar de auto.

Het eerste wat me opvalt, is dat de storm voorbij is. Een bijzondere stilte is ervoor in de plaats gekomen. Er zijn sterren zichtbaar. Het blijkt niet eenvoudig de boerderij te bereiken, op sommige plekken is het halve bos omgewaaid. Het vertrouwde landschap is in één nacht volledig op zijn kop gezet. Op het erf ligt een volwassen spar, geknakt. Jacob ligt bleek en klam in bed, de bloeddruk niet meer meetbaar. Tijdens de verzorging wordt zijn ademhaling onregelmatiger en even later stopte deze helemaal.

We zitten in de kleine slaapkamer en luisteren naar de nieuwe stilte, die het overlijden van Jacob verraadt. Er wordt sterke koffie gezet en gezamenlijk zitten we weer aan het bed. Het weer komt ter sprake. Ik vertel over de spar die ik op het erf heb zien liggen. Als door een wesp gestoken, staat de broer op en tuurt naar buiten. Opnieuw stilte. De broer slikt en zegt: ‘Die boom die daar omgevallen ligt, die is door onze vader geplant op de dag dat Jacob werd geboren.’

Hans Peter Jung, huisarts