Laatste nieuws
Heleen Croonen
6 minuten leestijd
video

Stampen hoeft niet meer

Plaats een reactie

GEHEUGENSPECIAL

Het is een trend op internet: geheugenexperts demonstreren voor volle zalen bijna bovenmenselijke prestaties. Ed Cooke onthoudt bijvoorbeeld de namen én telefoonnummers van de vierhonderd congresbezoekers. Achtvoudig geheugenkampioen Dominic O’Brien laat iemand uit de zaal vijftig willekeurige getallen opschrijven, en weet ze in een paar minuten uit het hoofd op te dreunen in de juiste volgorde, zonder een fout te maken.

Volgens de ‘goeroes’ kan vrijwel iedereen dit. Mensen met een middelmatig geheugen kunnen, na enige training van de juiste techniek, in korte tijd ongelofelijk veel gegevens onthouden. Vaak dankzij gebruik van diverse geheugensteuntjes of ezelsbruggetjes, door de Engels sprekende geheugenmeesters ‘mnemonics’ genoemd. Stampen hoeft niet meer, het eindeloos herhalen en opdreunen van informatie is minder effectief. Zelfs het bekende ‘stamp’- vak anatomie is in korte tijd gesneden koek voor de geneeskundestudent, beloven de geheugengoeroes, dankzij hun technieken.

Leren van de poes

Ed Cooke

‘Onthouden is saai en onnodig, gewone mensen vinden alles op internet’, krijgt filosoof en psycholoog Ed Cooke vaak te horen. Ze hebben het mis, volgens deze geheugengoeroe. Leren bestaat ook in de moderne tijd uit het onthouden van concepten en feiten en het begrijpen van de verbindingen daartussen. Wie bijvoorbeeld een taal wil spreken, zal een paar duizend woorden moeten kennen. Is internet dan alleen maar afleiding van het verwerven van kennis? Integendeel, dankzij internet leren we beter en sneller, volgens Cooke. Uit onderzoek blijkt dat updates van Facebook drie keer beter worden onthouden dan feiten uit boeken of artikelen. Ons geheugen voor sociale en triviale informatie is erg goed, volgens Cooke. Zijn internetplatform Memrise biedt cursussen die gebruikmaken van deze voorkeur voor terloopse informatie. Neem bijvoorbeeld een foto van een zacht poesje met de tekst tickle tiny cats. De drie eerste letters staan voor de drie hormonen die de schildklier maakt: T3, T4 en Calcitonine. Zo staat Memrise vol medische cursussen met triviale ezelsbruggetjes. Het platform drijft deels op crowdsourcing, wat betekent dat een bezoeker zelf plaatjes kan toevoegen en beoordelen. Je ziet dus ook welk geheugensteuntje je vrienden gebruiken bij elk onderdeel dat je wilt onthouden.

  •  De medische cursussen op Memrise zijn te vinden via ‘professional and careers’ en dan ‘medicine and healthcare courses’. Bijvoorbeeld: onthoudt antibiotica in zes minuten.

Klinkt als een zebra met hersenen

Dean Vaughn

Dean Vaughn brak internationaal door met zijn bestseller How to remember anything, in het Nederlands vertaald als Train je geheugen en onthoud voortaan alles. Het was het begin van een stapel van dertig boeken, vele cursussen en de Dean Vaughn Total Retention System. Vaughn heeft twee boeken geschreven die zijn gericht op de medisch student, een over anatomie en een over medische terminologie. In dat laatste boek claimt Vaughn dat een student binnen 14 uur alle 11.000 medische termen kan onthouden. Hij gebruikt soundalikes, een zelfstandig naamwoord dat klinkt als het woord dat je wilt onthouden. Neem dermatologie. De eerste stap is om een woord te verzinnen dat klinkt als ‘dermatologie’, en dat te visualiseren. ‘Dermat-’, klinkt als ‘deurmat’. Dermatologie kun je visualiseren als een deurmat van huid. Een beeld dat bijblijft en onthouden wordt, aldus de Dean Vaughn-methode. Nog een leuke: ‘cerebraal’ klinkt als ‘zebra’. Visualiseer een zebra met een bloot brein als kop, en het staat in het geheugen gegrift, aldus Vaughn.

Bouw een geheugenpaleis zoals Cicero

Joshua Foer

Foer is een wetenschapsjournalist die doorbrak met zijn boek Moonwalking with Einstein, vertaald als Het geheugenpaleis. Net als O’Brien gebruikt hij mnemonics die de oude Grieken en Romeinen ook al gebruikten. In zijn presentatie op het internetplatform TedX laat hij live zien hoe je een pleidooi voordraagt uit het hoofd, zonder Powerpoint-sheets of ritselend papier. Gebruik je verbeelding, verzin iets dat zo bizar mogelijk is. Hoe gekker of viezer, hoe onvergetelijker. Bedenk er een fysieke plaats bij en bouw zo een ‘geheugenpaleis’ van je presentatie. De Romeinse advocaat en politiek orator Cicero gebruikte deze techniek ook. Hij onthield de tekst niet woord voor woord, maar onderwerp voor onderwerp en liep in gedachten zijn hele pleidooi na in het paleis in zijn hoofd.

Afleiding is de vijand van de geheugenexpert, waarschuwt Foer. Zelf draagt hij een geluidsdichte koptelefoon en een geblindeerde skibril met minigaatjes als hij in opperste concentratie een reeks data wil onthouden.

Kylie Minogue in de slaapkamer

Dominic O‘Brien

Dominic O’Brien is niet geboren met een goed geheugen of superieur intellect. Zijn schoolrapporten waren teleurstellend en hij is dyslectisch. Toch werd hij acht keer geheugen-wereldkampioen. Een van de opdrachten bij dat kampioenschap is om een getal van tweeduizend decimalen te onthouden, binnen een uur. O’Brien kwam tot 1820 decimalen. Hiermee is hij naar eigen zeggen het levende bewijs dat geheugen een kwestie is van techniek en training, niet van aanleg. Zeker nadat uit onderzoek met MRI en cognitieve testen bleek dat zijn hersenen niet uitzonderlijk goed waren. Alles wat je nodig hebt, is een levendige fantasie, concentratie en een denkbeeldige ruimte of reis in je hoofd, volgens O’Brien.

De volgorde van een goed geschud pak speelkaarten onthoudt O’Brien door iedere kaart te associëren met een beroemd persoon. De schoppenvrouw (queen of clubs) verbindt hij aan de Australische zangeres Kylie Minogue, inderdaad de koningin van de dansclubs. O’Brien gaat in gedachten door zijn huis en plaatst Kylie in de slaapkamer. Zo gaat hij het heel pak kaarten door, iedere kaart is een persoon die een plaats krijgt in zijn huis. Een pak met 52 kaarten in willekeurige volgorde verandert zo zijn huis in een Madame Tussauds-museum, dat hij niet snel vergeet. Het bedenken, visualiseren en onthouden van al deze beelden vereist de nodige concentratie. O’Brien bereikt deze concentratie door zijn ogen te sluiten, ‘dan gaan de alfa-, en thetagolven stromen en komen de fantasiebeelden beter los’. Er staat een lange lijst boeken op zijn naam, waaronder de in het Nederlands vertaalde Leer te onthouden en Slagen voor je examens.

Landkaart van het geheugen

Tony Buzan

Verwant aan het wassenbeeldenmuseum van O’Brien en het geheugenpaleis van Foer is de geheugenlandkaart, of mindmap, van Tony Buzan. In zijn meest simpele vorm is de mindmap een kernwoord op een vel papier, bijvoorbeeld acuut coronair syndroom, met daaromheen wolkjes met woorden die daarmee verwant zijn, zoals ‘risicofactoren’, die weer doorlinken naar een rijtje met onder meer ‘obesitas’ en ‘roken’. Deze eenvoudige mindmap kent talloze variaties en uitbreidingen, en dat levert vaak prachtige landkaarten op. Zoek bijvoorbeeld in Google bij de afbeeldingen onder mindmap en anatomy en er verschijnen visueel prikkelende voorstellingen, die kunnen helpen als geheugensteun. Deze techniek wordt vaak gebruikt voor een brainstorm over nieuwe ideeën, maar hij helpt ook om complexe materie inzichtelijk te maken en te onthouden. ‘Het brein kan prachtig associëren en beelden verzinnen, en verslaat daarin alle computers’, beveelt Tony Buzan in zijn TedX-presentatie deze techniek aan. Buzan schreef vele boeken over mindmaps, waarvan vele in het Nederlands vertaald zoals Mindmappen voor een beter geheugen en creatiever denken. The Buzan Organisation brengt wereldwijd cursussen uit.

video hersenen anatomie & fysiologie
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.