Laatste nieuws
Achter het nieuws

Sportartsen bij de Spelen komen goed beslagen ten ijs

Maarten Moen en Hiske Kneepkens als chef-arts naar Beijing

Plaats een reactie
Koen van Weel /ANP
Koen van Weel /ANP

De Olympische Winterspelen gaan 4 februari in China van start, begin maart gevolgd door de Paralympische Winterspelen. Maarten Moen is als chef-arts aanwezig bij de winterspelen voor TeamNL, en Hiske Kneepkens neemt dat stokje over bij de paralympische editie.

De medische staf van NOC*NSF heeft een paar maanden geleden een ‘reshuffle’ ondergaan. Sportarts Maarten Moen (43) is de nieuwe chef-arts voor de gehele NOC*NSF en ook voor de komende Olympische Winterspelen. Hij volgt Cees-Rein van den Hoogenband op, die nog deels betrokken is als medisch adviseur, net als Peter Verstappen. Sportarts Hiske Kneepkens (40), ook lid van de medische staf, is de chef-arts tijdens de Spelen voor de paralympiërs.

Details

Hoe gaat het met de wedstrijdzenuwen? Daags voordat hij het vliegtuig ingaat met de equipe van TeamNL, vertelt Moen samen met zijn collega Kneepkens over de nauwgezette voor­bereidingen van de Nederlandse ploeg. ‘Het gaat allemaal om details’, benadrukt de chef-arts via Zoom vanuit zijn zelfgekozen thuisisolatie.Als Moen het heeft over de details in de voor­bereidingen, dan gaat dat natuurlijk om corona – hoe kan het ook anders. Deze weken piekt de omikronvariant wereldwijd en China probeert met een ‘superbubbel’ alles onder controle te houden.

Om mogelijke besmetting te voorkomen, zaten begeleiders als Moen, en de sporters voorafgaand in een bubbel, soms in een Fries hotel, soms thuis. Bij een aantal sporters, zoals de bobsleeërs en de snowboarders, vergde het afstand houden ‘extra discipline’, omdat zij zich nog moesten kwalificeren en dus meereisden in een rondtrekkend circus waar nog van alles kon misgaan.

Helemaal 100 procent voorkomen is wellicht niet mogelijk, zo bleek vorige week in China. ‘Maar we doen er toch echt alles aan om de kans op besmetting te voorkomen’, zegt Moen. ‘En dat moet ook. In China hoef je bij wijze van spreken maar een druipneus te hebben of je bent al niet welkom.’

Merlijn Doomernik/ANP. Marco Moen.
Merlijn Doomernik/ANP. Marco Moen.

Strikte regels

Bij de afgelopen zomerspelen in Tokio bleek een aantal besmettingen in het Nederlandse kamp achteraf te herleiden tot één reisdag. Niet alles is te voorkomen, maar uiteraard hebben we de reis geanalyseerd en waar mogelijk verbeterd. Tijdens de vlucht – begeleid door een volledig gevaccineerde en geteste bemanning – gelden strikte regels over vaste zitplaatsen en mondkapjes. Kneepkens: ‘Niet allemaal tegelijk je mondkapje af, dus het advies is om de beurt te eten.’ Dat soort details dus.

Net als Moen was ook Kneepkens in Tokio aanwezig. Collega Hiske Kneepkens is online aanwezig vanuit Papendal en vult aan: ‘We hebben geleerd van Tokio. Ik denk dat heel veel goed gaat. De ervaring die we meenemen is dat het superbelangrijk is om telkens het accent te leggen op communicatie. Je moet als medische staf de regels goed blijven uitleggen, de atleten en staf op tijd meenemen als er iets verandert en vertellen waarom dat zo is. Daar waren we al goed in, maar we blijven daar aandacht aan besteden.’

TeamNL in Beijing

De Nederlandse ploeg voor de winterspelen bestaat uit een recordaantal van 42 sporters. Bij voorgaande edities waren er 31 (Pyeongchang, 2018) en 39 (Sotsji, 2014) atleten. Deze sporters komen uit in zeven disciplines: langebaanschaatsen, shorttrack, kunstrijden, bobsleeën, skeleton, snowboarden en alpineskiën. Voor de medische begeleiding gaan meerdere artsen en begeleiders mee, plus drie sportartsen namens NOC*NSF, onder wie Maarten Moen als chef-arts. Hij is aanwezig voor bobsleeën, skeleton, snowboarden en skiën. De paralympische ploeg bestaat uit acht Nederlandse deelnemers, een kleiner aantal en dus gaat er één sportarts mee en dat is Hiske Kneepkens. Op de Para­lympische Winterspelen komt Nederland uit op de disciplines skiën en snowboarden.

Ruggengraat

Na de wisseling van de wacht in de medische staf, leggen sportartsen Moen en Kneepkens hun eigen accent op het beleid. Moen: ‘Ik zit al twaalf jaar in de staf, en met Cees-Rein hebben we gewerkt aan de “ruggengraat” van de medische zorg voor de topsport. De topsportgeneeskunde is het afgelopen decennium stevig neergezet. Nu kunnen Hiske en ik iets meer onze eigen kleur aan het beleid geven, ook dat gaat om details. En die kun je samenvatten in een groter accent op de duurzame inzetbaarheid van de topsporter. Onze slogan is: “Zo veel mogelijk gezonde trainingsuren”.’ Kneepkens: ‘Met “gezond” doelen we op weinig blessures, geen roofbouw op de lange termijn, voldoende oog voor herstel enzovoort.’ Moen: ‘En als je gezonde trainingsuren hebt, dan blijft een topsporter op de korte termijn gezond, maar ook op de lange termijn ná hun topsportcarrière én presteert hij of zij optimaal.’

Geen favoriet

Je hoeft niet per se afkomstig te zijn uit een bepaalde sport om er een goede rol in te vervullen, zeggen ze. ‘Als je je er maar in verdiept, en goed wil snappen hoe de sport en de sporter in elkaar steken.’ Van huis uit is Moen tennisliefhebber – ‘Ik kijk met een schuin oog naar de Australian Open’, en Kneepkens is een hardloper. Binnen de verschillende disciplines die actief zijn in Beijing hebben ze geen favoriete sport of sporter. Moen: ‘Ik vind alle sport prachtig, of het nou skiën is, shorttrack of kunstrijden. Ik kan niet kiezen, want ook bobsleeën is mooi. Het gaat zo ontzettend hard, tot 140 km per uur; daar kun je alleen maar respect voor hebben.’

In China zullen ze vooral verblijven in het olympisch dorp, en afreizen naar de pistes in een van de twee wintersportgebieden, Zhangjiakou of Yanqing. Iets meekrijgen van de cultuur, praten met de bevolking of zelfs contact met Chinese artsen, zit er niet echt in. ‘In principe zijn we selfsupporting’, zegt Kneepkens. ‘We nemen onze eigen medicijnen, materialen en braces mee, bijvoorbeeld. We zitten in onze bubbel in het olympisch dorp, reizen heen en weer naar de sportaccommodatie – en daar blijft het bij.’

Marco De Swart/ANP. Hiske Kneepkens.
Marco De Swart/ANP. Hiske Kneepkens.
‘De meeste medische problemen kunnen we zelf oplossen’

Uitstekend netwerk

‘We kunnen de meeste medische problemen die we tegenkomen zelf oplossen. Daarnaast hebben we in Nederland een uitstekend netwerk van topsportartsen: sportartsen die zich bezighouden met topsporters – en medisch specialisten. De grote ploegen hebben hun eigen dokter, fysio’s en verzorgers mee. Zo is dat bij de langebaanschaatsers topsportarts Mirjam Steunebrink en bij shorttrack Karin Top. Ik ben eindverantwoordelijke, en denk mee als er behoefte is aan overleg of als er iets ongewoons gebeurt. Mocht het nodig zijn om andere medische expertise in te roepen, dan hebben we de mobiele nummers van verschillende medische experts bij de hand voor overleg. Ook hebben we nauw contact met een Nederlandse orthopeed, Derk Rietveld, die al jaren in China woont.’

Licht voordeel

Chef de mission en oud-schaatser Carl Verheijen heeft een geneeskundeachtergrond, in hoeverre is dat een voordeel? Moen: ‘Ik denk dat het een licht voordeel heeft. Als arts communiceer je anders met elkaar; je hebt net iets minder woorden nodig om iets uit te leggen. Dat gold voor de vorige chef de mission Pieter van den Hoogenband, die een tijd geneeskunde had gestudeerd. Met Carl, die de opleiding heeft afgemaakt, is dat net zo. Daarom, maar niet alleen daarom, is het fijn met deze chefs de mission samen te werken.’ Ook hier gaat het om kleine details. ‘

Lees ook

werk Achter het nieuws
  • Marieke van Twillert

    Marieke van Twillert werkt als journalist voor Medisch Contact. Arbeidsmarkt, levenseinde en e-health hebben haar speciale aandacht.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.