Laatste nieuws
discussie

'Soms is provocatie nodig om je punt te maken'

Deel 2 in de discussie: Hoe ver reikt de vrijheid van meningsuiting van een arts in het publieke debat?

Plaats een reactie
Door sociale media verandert het publieke debat. Kunnen artsen zich daar probleemloos in mengen? Ouderenpsychiater Manon Kleijweg discussieert daarover met collega Esther van Fenema, bekend columnist in o.a. Medisch Contact. Hieronder deel 2 in de discussie.
lees deel 1 naar het overzicht


Deel 2. Psychiater Esther van Fenema reageert op de kritiek die ouderenpsychiater Manon Kleijweg op haar uitte in deel 1 van deze discussie.

‘Manon, dank voor je complimenten en je kritische feedback. Naast psychiater ben ik ook opiniemaker. In deze rol neem ik inderdaad een hele andere toon aan dan wanneer het gaat over mijn vak, de patiënten en de neutraliteit die nodig is om veiligheid te bieden. Met mijn opinie begeef ik me op een glibberig vlak. Opinie zonder scherpe randen bestaat mijns inziens niet, maar daarmee loop ik inderdaad het risico dat ik langs de ethische grenzen van ons vak schuur en er wel eens overheen ga.

De overweging vind ik soms ronduit lastig en complex: ik wil een punt over het voetlicht brengen waar ik me grote zorgen over maak, maar als ik dat netjes en genuanceerd doe dan heeft die mening veel minder impact. Neem bijvoorbeeld de #MeToo-discussie die naast positieve effecten ook een hypekarakter heeft. Sommige van mijn kwetsbare patiënten treden daardoor opeens naar buiten met hun verhalen, terwijl dat eigenlijk niet verstandig is, gezien hun voorgeschiedenis en actuele labiliteit. Het is soms lastig om te merken dat men publiekelijk mijn opinie afkeurt, omdat ze niet correct is, maar dat ik van veel collega’s mail krijg, waarin ze mij “off the record” toevertrouwen dat ze er ook zo over denken maar het zelf niet durven te benoemen omdat ze bang zijn voor eventuele represailles. Dit sterkt mij juist zeer om te blijven schrijven. Het gaat vaak echt over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting: mogen we nog wel zeggen wat we denken en vinden?

Terug naar de veiligheid van de patiënten en mijn relatie met ze. Als ik provocerend in de media ben geweest, dan bespreek ik dat met patiënten die erover beginnen of die ik wil waarschuwen. Zulke gesprekken zijn altijd bevredigend en harmonieus. Bijvoorbeeld de patiënte die geactiveerd werd door de #MeToo-beweging en dus ook haar verhaal had gedaan. Ze was geraakt door een tweet van mij waarin ik cynisch reageerde op deze beweging. Toen ik haar uitlegde waar mijn zorgen zaten op dit thema begreep ze mijn standpunt en kon ze zich er juist goed in vinden.

Iets meer overstijgend: soms is provocatie noodzakelijk om je punt te maken en aandacht te krijgen. Daarmee loop ik risico’s waar ik me bewust van ben. Inmiddels ben ik ook wat wijzer geworden en toets ik meer dan voorheen of de afweging die ik maak de juiste is. Een groep kritische mensen die ik vertrouw, aarzelt niet om me terug te fluiten als dat nodig is. Daarvoor moet ik wel iets van mijn impulsiviteit inleveren, dezelfde “onverschrokkenheid” waarmee ik ook out of the box initiatieven kan ontplooien die misschien nodig en belangrijk zijn voor onze patiënten. Een Depressiegala ontstaat immers vanuit dezelfde felheid en impulsiviteit. Dus aan de ene kant is het de afweging, waar ik steeds beter in wil worden, en aan de andere kant is het de “bijwerking” van de felheid en de impulsiviteit die nodig zijn om zaken aan de kaak te stellen en misschien wel te veranderen.’

lees deel 3

reactie Manon Kleijweg:
  • 'Je zet de behandelrelatie gevaarlijk op het spel'

    Sommigen raadden me af om openlijk in discussie te gaan met zo’n machtige opiniemaker. En vrijwel iedereen vroeg zich af: hoe zit het nou ook weer precies met onze beroepscode en de artseneed en hoe verhouden die zich tot het recht op de vrijheid van meningsuiting en het recht om niet gediscrimineerd te worden? lees meer

  • psychiater Esther van Fenema

    Esther van Fenema is psychiater in het LUMC, is professioneel violiste en is interviewster bij online opinieplatform Café Weltschmerz. Ze is gepromoveerd op de toepassing van richtlijnen in de ggz.  

Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Er zijn nog geen reacties
 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.