Laatste nieuws
B.V.M. Crul - arts H.F. Croonen
9 minuten leestijd
ouderen

Schippers: ‘Laten we elkaar niet de tent uit vechten’

3 reacties

Minister Edith Schippers wil snel naar prestatiegerichte betaling

Edith Schippers mag als enige minister groeien in crisistijd. Ze wil snel naar beloning voor prestatie en vindt het zuur dat ze miljoenen moet terugvorderen van huisartsen, medisch specialisten en ziekenhuizen. ‘Een systeemfout, en niet de schuld van de radiologen.’

De zorg krijgt er 15 miljard euro bij, terwijl andere departementen moeten bezuinigen. Als minister van Volksgezondheid Edith Schippers geen maatregelen neemt, groeien de kosten in de zorg nog veel meer, dus ingrijpen moet. Ze wil zo snel mogelijk door de transitieperiode heen naar een nieuw zorgsysteem met beloning naar prestatie, met de goedkopere basiszorg dichtbij en de duurdere complexe zorg gecentraliseerd. Niet eenvoudig, want van de vorige minister van Volksgezondheid Ab Klink kreeg zij een erfenis: conflicten met huisartsen, medisch specialisten en ziekenhuizen over miljoenenuitgaven. Schippers: ‘Ik vind heel zuur om 314 miljoen euro weg te moeten halen bij de ziekenhuizen. Ik kan mij het gevoel voorstellen van dokters die zich rot hebben gewerkt om goede zorg te leveren, waarop de minister het geld terughaalt. Maar als ik het geld niet terughaal, draait de premiebetaler ervoor op.’

Rechte rug, kin omhoog en een soms schel stemgeluid herinneren aan de felle debatten die ze voerde als Kamerlid van de VVD. Nu ze in het zadel zit als minister, kan ze meer ruimte geven aan haar plannen: de 80-jarige dame op het platteland die er weer op moet kunnen vertrouwen dat ze dag en nacht een hulpverlener aan de telefoon krijgt, mocht het nodig zijn.

Zorg na vijven
Schippers pleitte al in 2008 voor meer zorg in de buitengebieden in haar visie ‘Dichtbij betere zorg’ voor de VVD, die ze samen met partijgenoot Anouchka van Miltenburg schreef. De minister is net terug uit Engeland, waar de zorg op het platteland beter is geregeld dan in ons kleine landje, merkt ze verbaasd op. De eerste lijn mag van haar nog sterker dan hij nu al is. Schippers wil geen blauwdruk opleggen, maar is gecharmeerd van de gezondheidscentra met een huisarts, een apotheker, een fysiotherapeut, een wijkverpleegkundige en misschien zelfs een medisch specialist uit de tweede lijn, die anders door fusies op grotere afstand was gaan werken.

Hulpverleners moeten samenwerken, vindt Schippers. ‘De zorg is geen solistisch beroep.’ En op de vraag waar de keuzevrijheid blijft, als iedereen samenwerkt, is zij resoluut: ‘Artsen kunnen prima naar elkaar verwijzen of naar een gezondheidscentrum in een andere wijk.’ Wel mag de huisarts beter bereikbaar worden, vindt Schippers, waarbij ze uitdrukkelijk geen zwarte piet wil uitdelen. De minister vindt het legitiem dat huisartsen niet meer 24 uur per dag, 7 dagen per week werken, maar daardoor zijn er wel witte vlekken ontstaan. ‘In steden merk je dat niet, maar wel op het platteland. Ik woon zelf ook niet in de grote stad. Oudere mensen die ’s avonds niet even in de auto stappen naar een huisartsenpost, of mensen die overdag werken, kunnen buiten kantooruren nergens naartoe met hun zorgvraag.’ Terwijl dat toch geen gekke wens is, gezien de hoeveelheid premie die ze betalen, vindt de minister. De wijkverpleegkundigen staan te trappelen om buiten kantooruren de eerste vragen op te vangen, zo heeft de beroepsvereniging V&VN de minister verzekerd. Bovendien kunnen huisartsen meer gebruikmaken van e-mail.

Waarom is er geen betaalregel voor e-health?
‘Het is te simpel om te zeggen dat het een kwestie van geld is. De eerste lijn groeit als kool, harder dan alle anderen. Dat is goed, dat wilden we ook, en er gaat dan ook al veel meer geld heen. Los daarvan wil ik drempels weghalen voor innovaties in de zorg, in vergoeding maar ook in regelgeving. Het is onvoorstelbaar wat je in Nederland allemaal moet doen om iets te beginnen, heel demotiverend. Ik wil dat juist stimuleren, bijvoorbeeld met een tijdelijk toelating tot het pakket of een experimentele DBC.’

Zorg gaat makkelijker het pakket in, dan uit.
‘Als iets experimenteel in het pakket komt, en het blijkt na een tijdje niet op te leveren wat we hoopten, dan moet het er weer uit. Het basispakket moet geen collectieve armenverzekering worden, waarin innovaties geen plaats hebben. Innovaties moeten ten bate komen van iedereen.’

‘Het basispakket moet geen
collectieve armenverzekering worden’

Er moet voor 1,5 miljard aan zorg uit het pakket. Heeft u enig idee?
‘Nee, ik vind dat heel moeilijk. Artsen hebben hierin ook een verantwoordelijkheid, dat zagen we bij de vervoersbriefjes, heel treurig. Ernstig zieke patiënten zonder eigen vervoer kregen dat vergoed uit de collectieve verzekering. Maar omdat artsen de vergoeding aan iedereen gaven, stegen de kosten en moest de goedbedoelde maatregel uit het pakket.’

Vindt u dat specialisten die verantwoordelijkheid ook niet goed hebben genomen, door de kosten zo hoog te laten oplopen met de invoer van het nieuwe zorgsysteem?
‘Nee, dat kan ik niet zeggen. In het B-segment zijn de ontwikkelingen heel gunstig, qua prijs, kwaliteit en – gedeeltelijk ook – de wachtlijsten.’

En als u kijkt naar radiologen die zes ton jaarinkomen hebben, terwijl ze waren ingeschat op het lagere norminkomen.
‘Wiens schuld is dat, van de radiologen of van het systeem? Je kunt niet van een radioloog verwachten dat hij vier ton naar een goed doel zal overschrijven. Het systeem gaf een onterechte verdeling van de gelden, en daar hebben we wat aan gedaan. Gelukkig vonden artsen dat zelf ook.’

Grote manco’s
Ze verheft haar stem, als het om de hoge uitgaven gaat en wie daarvoor verantwoordelijk was. De minister wil tijdens de overgangsfase naar het nieuwe systeem met een groter B-segment financiële rust creëren. De huidige situatie kent grote manco’s: overschotten moeten worden teruggehaald en nieuwe initiatieven komen niet van de grond. Schippers: ‘Ik heb het terughalen van de overschotten niet bedacht. Wat ik wel kan bedenken, is zo snel mogelijk uit de tussenfase komen. Deze tussenfase is het slechtste van twee werelden.’

‘Laten we kijken hoe we het geld
het beste kunnen besteden’

Schippers roemt de houding van de Orde van Medisch Specialisten, die heeft aangegeven meer over kwaliteit te willen praten en dat het vreselijk was dat de gesprekken tot dan toe niet verder kwamen dan verwijten over en weer. ‘We zijn het misschien niet helemaal met elkaar eens, maar laten we elkaar de tent niet uit vechten’, vindt Schippers. ‘We mogen groeien in deze crisistijd, dus laten we kijken hoe we dat geld het beste kunnen besteden.’

Als iedereen stopt met roken, scheelt dat de helft aan vermijdbare aandoeningen. Waarom versoepelt u dan toch het rookverbod in cafés?
‘Als overheid kun je accijnzen heffen en verboden opleggen, maar dat blijkt uit cijfers niet effectief. Uiteindelijk beslist een persoon zelf of hij rookt. Wel is het zo dat de vrijheid van de één stopt, waar die van de ander begint. Het is daarom goed dat er in de horeca niet meer gerookt mag worden. Nederland is daar erg van opgeklaard. Het verbod in een café met eigenaar zonder personeel, waar volwassenen komen, vind ik doorgeschoten.’

U gelooft niet in preventie?
‘Ik vind preventie net zo belangrijk als andere ministers, preventie is een van mijn negen prioriteiten, maar ik kies een andere insteek. Ik wil het positief aanvliegen en mensen stimuleren tot gezond gedrag, in plaats van ongezond gedrag verbieden.’

Hoe gaat u het roken dan verder terugdringen?
‘We moeten niet alleen focussen op het roken. Ik denk dat roken, alcohol en misschien ook onbeschermde seks, vaak samengaan. Je kunt al die verleidingen uit de samenleving halen, maar het is een misvatting dat het dan beter zou gaan. Ik vind het heel belangrijk om jongeren weerbaarder te maken. Een schoolverpleegkundige kan bijvoorbeeld een jongere in de ogen kijken en aanspreken op zijn overgewicht. Hoe komt dat? Eet je te veel, sport je wel en hoe zit het met roken? Zij kan doorverwijzen naar lokale sportmogelijkheden, iets waarin ik extra investeer. Voor deze insteek heb ik in de Kamer altijd gepleit en het leuke van deze positie als minister is dat je het kunt verwezenlijken.’

Kunnen preventieprogramma’s die effectief zijn in het basispakket?
‘Als dat goede programma’s zijn en ze leveren veel op, dan lijkt mij dat een uitstekende besteding. Wel geldt dat je goed moet kijken wat collectief betaald wordt en wat niet. Wat je eet, bepaalt voor een groot deel of je gezond bent. Doen we het voedsel in het pakket? Nee. Maar het is wel belangrijk dat mensen goed geïnformeerd zijn over gezonde voeding, zodat ze kunnen kiezen.’

Voor zorgverzekeraars is het weinig lucratief om te investeren in preventie, want winst en verlies worden verevend.
‘We zitten nu in een overgangsperiode naar een nieuw systeem, waarin niet alles functioneert zoals het zou moeten. Dat speelt niet alleen bij preventie. Een verzekeraar loopt nu volledig risico op de eerste lijn, en veel minder op de tweede lijn, want daar wordt het aan de achterkant gedeeltelijk verevend.’

Verzekeraars kopen nu honderd knieoperaties in, en wanneer dat te veel blijkt te zijn, ligt de bal
bij de ziekenhuizen. Wie heeft de rol van budgetbewaking?
‘Uiteindelijk zijn de zorgverzekeraars verantwoordelijk voor de prijs en de kwaliteit maar ook voor het volume. Het is vreselijk dat we in een systeem zitten, waarin we achteraf bedragen terug moeten halen. Daar wil ik van af. De medisch specialist en het ziekenhuis hebben daarnaast ook een verantwoordelijkheid. Als je kijkt naar het aantal herniaoperaties, dan zie je dat een hernia in het ene ziekenhuis vaker wordt geopereerd dan in het andere. Een arts moet erop letten dat niemand meer krijgt dan hij nodig heeft en de raad van bestuur moet de arts daarop aanspreken. Daarnaast werkt
een commissie aan een sneller inzicht in de uitgaven, want nu kost het een tot twee jaar voor we weten wat er is uitgegeven aan DBC’s. Dat moet sneller, want het systeem is zo onbestuurbaar.’

Respectvol handelen
In de beleidsnota die de minister 26 januari naar de Tweede Kamer stuurde, staat een aantal keer ‘respectvol handelen’ genoemd. Schippers recht haar rug en kijkt ons streng aan. ‘Nog niet zo lang geleden was het zeer gebruikelijk dat je om tien voor twaalf een afspraak had bij een medisch specialist, en vervolgens rustig twee uur zat te wachten. Dat vind ik niet respectvol. Net als het onnodig op verschillende dagen moeten terugkomen naar het ziekenhuis voor verschillende artsen of uitslagen.’

Schippers heeft er geen wetenschappelijke bewijs voor, maar ze vindt dat de bejegening en klantgerichtheid aanmerkelijk is verbeterd de laatste jaren. Patiënten krijgen een rol in het nieuw op te richten kwaliteitsinstituut, volgens de minister. Het instituut gaat inzicht geven in wat goede zorg is. In deze omslag naar beloning voor prestatie zullen de DBC’s plaatsmaken voor DOT’s (DBC’s op weg naar transparantie). Het nieuwe kwaliteitsinstituut wordt geen ‘nieuwe kathedraal in de zorg’, aldus de minister, dus geen gebouw met een glimmende entree en een directeur met auto van de zaak.

Daar zijn er al teveel van?
‘Laten we het aantal eerder terugbrengen dan uitbreiden.’

Welk instituut zal het kwaliteitsinstituut in huis krijgen?
‘Het gaat niet zozeer om de plaats. Ik wil geen log apparaat optuigen dat zich in formulieren begraaft, maar een creatief instituut dat met partijen samenwerkt. Ik denk ook aan virtuele communicatie, ik zeg niet dat het zo moet, maar denk wel in die richting.’

Tot slot: u wilt de numerus fixus opheffen. Hoe gaan we al die artsen in spe opleiden?
‘De numerus fixus zal niet ineens worden opgeheven, maar na een zorgvuldig traject in stappen. Natuurlijk moeten ook de vervolgopleidingen worden verruimd. Maar laten we eerlijk zijn – niet alle vervolgopleidingen zitten nu vol, zoals de opleiding voor specialist ouderengeneeskunde, terwijl we die in de toekomst hard nodig zullen hebben.’

De specialist ouderengeneeskunde krijgt slecht betaald.
‘In de toekomst zal het kostendekkend zijn, want de curatieve zorg krijgt integrale tarieven en in die tarieven zit ook het inkomen van de arts. In 2025 is een kwart meer artsen nodig dan nu; ik verwacht dus zeker geen werkeloze dokters na het opheffen van de numerus fixus.’

Heleen Croonen
Ben Crul



Stem mee in de poll:



Interessante artikelen:

Doortastend, doelgericht, veeleisend, een liberaal pur sang en een aanwinst voor VWS. Lees het portret van Edith Schippers in MC 42/2010: 2176-2177.

Doelstellingen van de minister in deze kabinetsperiode 'Zorg die werkt'.

Lees ook:

Schippers publiceert beleidsplannen

Schippers: berispingen openbaar

Schippers pakt babysterfte aan

Schippers wil nanodeeltjes niet verbieden

Schippers: 'Gezondheidsraad is onafhankelijk'


 

‘Ik wil mensen stimuleren tot gezond gedrag, in plaats van ongezond gedrag verbieden.’
‘Ik wil mensen stimuleren tot gezond gedrag, in plaats van ongezond gedrag verbieden.’
‘Ik verwacht zeker geen werkeloze dokters na het opheffen van de numerus fixus.’
‘Ik verwacht zeker geen werkeloze dokters na het opheffen van de numerus fixus.’
<strong>Klik hier voor een PDF van dit artikel</strong>
ouderen basisverzekering
Op dit artikel reageren inloggen
Reacties
  • Dr. W.A. van den Brink

    Neurochirurg, Zwolle

    Na een termijn Klink is het een verademing dat de nieuwe minister vooral beloning voor prestatie wil. Ditzelfde gevoel was er echter ook na het aantreden van minister Klink. Vol vertrouwen werden er afspraken gemaakt, maar vervolgens zijn de speciali...sten met 25 procent gekort. Dat gebruikers van de zorg hiervoor moeten betalen, is acceptabel. Dat de verstrekkers van deze zorg dat ook zouden moeten, is wereldvreemd. Het zou de minister sieren als zij de dialoog met dokters zou hervatten door deze aperte misstand terug te draaien. Vertrouwen win je niet door een interview in Medisch Contact (MC 6/2011: 314), maar door het nakomen van redelijke afspraken.
    Meer specifiek stoort mij de terugkerende verwijzing naar het praktijkvariatierapport dat het commercieel gedreven Plexus in opdracht van VWS opstelde. De Nederlandse Vereniging voor Neurochirurgie (NVvN) heeft op dit rapport genuanceerde kritiek geuit. Het is qua opzet, qua uitvoering, en met name wat betreft de conclusies een amateuristisch rapport dat direct de prullenbak in kan. Maar de kritiek van de NVvN wordt kennelijk niet gelezen.
    Nadat de hoofdinspecteur van IGZ durfde te melden dat de praktijkvariatie wordt veroorzaakt door winstbejag van medisch specialisten, en daarbij de neurochirurgen dus beticht van het opzettelijk toebrengen van ernstig lichamelijk letsel, meent minister Schippers dat een raad van bestuur de indicatiestelling voor chirurgische ingrepen moet gaan controleren.
    Het gevaar van beleid maken op basis van dansende getallen (en slechte rapporten) moet ook op VWS duidelijk worden. Het bestuur van de NVvN is er voor de belangen van neurochirurgie. Zij is als enige inhoudelijk aanspreekbaar op kwaliteit, aantallen en maatschappelijke relevantie. Wellicht dat minister Schippers hierover van gedachten kan wisselen alvorens een op drijfzand gefundeerde mening te geven. Dat zou rust geven.

  • Rick Besijn

    huisarts en bedrijfseconoom, Epe

    Een reactie mijnerzijds op de artikelen;
    1 het interview met minister Schippers en 2. het artikel van Menzis RvBlid dhr Leerink;

    In de goeie ouwe tijd was het ziekenfonds de kassier van de ingelegde gelden van de deelnemers. En daarmee de houder va...n de sleutel van de geldkist.

    Sinds minister Klink de taak van de verzekeraars heeft uitgebreid door ze zeggenschap te geven over aansturen van de gezondheidzorg , is de beer los. Het is bedrijfseconomisch fundamenteel onjuist om de kassier van de geldkist, naast het naast het bewaren van het geld , zeggenschap te geven over vergaren, besteding en managen van de gelden van een organisatie.

    De effecten zijn duidelijk in het artikel van minister Schippers; "meer prestatie gericht denken bij weliswaar lagere tarieven, echter fors hogere omzet".

    Het gecombineerde denken van beide auteurs kan maar tot 1 conclusie leiden; de komende jaren zullen, net zoals in het verleden, de kosten van de gezondheidszorg enorm stijgen.

    Dat dhr Leerink als kassier en manager vraagt of een van de laatste remmingen op het uitgaven patroon van de gezondheidszorg kan wijken is begrijpelijk; weg met de budgetten!

    Het is aan niet economen moeilijk uit te leggen dat de kassier die meer doet dan alleen op zijn geld passen, een zo groot mogelijk kas wil hebben.

    Nog moeilijker te begrijpenis het feit dat voor zorgverzekeraars geldt: " hoe meer kosten hoe meer omzet" . Voor de machtige ziektekostenverzekeraar is de regel kosten= omzet.
    Dus zegt dhr. Leerink, als elke afdelings-chef; “ juist voor mij geen budget a.u.b.”.

  • E.W. van Laarhoven

    orthopedisch chirurg, TILBURG

    Quote " het systeem " zorgde voor een onterechte verdeling van gelden ?!
    Van een eerlijkere of rechtmatiger verdeling heb ik na de kortingen niets gezien.
    Meerdere laag verdieners zijn even zo hard gekort als de radiologen.
    En de voorlopers met de B-...dbc's ( urologen , chirurgen , oogartsen , orthopeden ) onevenredig hard.
    Het zal voor de Orde en de Minister een hele toer worden om meer gereguleerde marktwerking op gang te brengen.

 

Cookies op Medisch Contact

Medisch Contact vraagt u om cookies te accepteren voor optimale werking van de site, kwaliteitsverbetering door geanonimiseerde analyse van het gebruik van de site en het tonen van relevante advertenties, video’s en andere multimediale inhoud. Meer informatie vindt u in onze privacy- en cookieverklaring.