RVZ: Eisen stellen aan patiënten
Plaats een reactieMet verbazing las ik de berichtgeving rond het RVZ-rapport Goed patiëntschap (onder meer
). Ik betwijfel of er überhaupt zoiets bestaat als patiëntschap, laat staan dat dit goed zou kunnen zijn.
De RVZ wil dat de patiënt zich inleest, meedenkt over de behandeling, instructies en adviezen opvolgt en leefregels in acht neemt. Maar wat als de patiënt dat helemaal niet kan? Bijvoorbeeld omdat hij lijdt aan een psychiatrische stoornis of kampt met een verslaving? En wat als de patiënt dat niet wil? Omdat de 80-jarige man met een zwak hart nou eenmaal meer waarde hecht aan zijn dagelijkse cognacje met sigaar dan aan zijn polypil? Of omdat de puber met diabetes maar niet kan wennen aan een regelmatig leven met een afgestemd dieet?
Laat de zieke mens gewoon patiënt zijn en dring hem niet ook nog patiëntschap op. De schijnbaar waardenvrije term patiëntschap van de RVZ draagt bij aan medicalisering. Door deze denkwijze te volgen, maakt niet alleen het ziek-zijn een mens tot patiënt. Nee, de maatschappij en de medische cultuur dringt hem ook nog een rol op met allerlei taken en verplichtingen. Mensen die daaraan niet kunnen of willen meedoen en zich niet thuis voelen in de heersende medische cultuur, zullen verworden tot een achtergestelde minderheidsgroep. Een groep die onvoldoende ruimte krijgt om invulling te geven aan eigen levensopvattingen en op last van de medici goed patiëntschap hoort te bezigen. Ivan Illich zou het onderdrukking van de burgers door de medische macht hebben genoemd hebben.
Patiënten hebben soms heel andere ideeën over de rol van gezond leven. Die andere visies moeten artsen accepteren en respecteren. Vervolgens dienen zij samen met de patiënt, en als dat niet lukt vanuit hun eigen professionaliteit, na te gaan wat dat betekent voor een eventueel vervolg van de behandelrelatie.
Amsterdam, februari 2008
Andrea Ruissen, arts, filosoof
- Er zijn nog geen reacties
